3.2 De spreiding van wereldsteden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij paragraaf 3.2

Leerdoelen

• Je kan aan het einde van de les in eigen woorden uitleggen wat site en situation betekenen
• Je kan aan het einde van de les de verschillen binnen een koloniale dubbelstad benoemen en een voorbeeld van een koloniale dubbelstad benoemen. 

Steden in ontwikkelingslanden.

Je weet nu dat rijke landen vaak meerdere steden hebben.

Ontwikkelingslanden kennen vaak één grote stad (megastad), deze is veel groter dan de eerstvolgende grote stad. We noemen dit een Primate City.

Bijvoorbeeld Lagos, 21 miljoen inwoners

1. Bangkok is een voorbeeld van een wereldstad
2. Bangkok is een voorbeeld van een Primate City
3. Bangkok ligt in Maleisië
4. Bangkok is een voorbeeld van een welvarende stad

Primate city

Veel ontwikkelingslanden hebben vaak één megastad, een primate city

Bijvoorbeeld: Bangkok in Thailand 

(8 miljoen inwoners) is 16 keer zo groot als de tweede stad van Thailand (270.000 inwoners). 

Nederland kent geen écht grote steden.

In rijke landen liggen meestal meerdere steden over het land verspreid. Die steden zijn onderling op veel manieren met elkaar verbonden: stedelijk netwerk.

Een voorbeeld in Nederland is de Randstad.

vraag

Welk verschil zie je tussen de ligging van steden in de rijke en arme delen van de wereld?

antwoord

In rijke delen van de wereld zijn steden meer verspreid over land.

Dat zie je in de VS aan:

• dat meerdere grote steden verspreid over het land liggen
  
• dat de steden onderling goed zijn verbonden
  
• PATROON VS =
• Stedelijk netwerk

Verklaring spreiding steden: 1

Absolute ligging: 

1. vruchtbare gebieden

2. kruispunt van handelswegen

3. Langs rivieren

4. aan de kust 

5. vindplaats grondstoffen 

2 Kenmerken ten opzichte van andere plaatsen (relatieve ligging), zoals:

 

• bijvoorbeeld midden in het land of juist aan de kust
  
• goede verbindingen met andere steden

Brussel is het spin in het web.

3 Een andere verklaring voor de ligging is het koloniale verleden.

Steden door het koloniale verleden liggen opvallend vaak aan de kust. 

Welke rol hadden steden aan de kust? 

• Exporthaven naar het moederland. 

 

Later trokken mensen van het platteland naar deze steden waardoor sommige steden uitgroeiden tot megasteden

Einde theorie deel 1

1 Maak de opdrachten die bij deze paragraaf horen

2 Ga verder met je werkstuk

koloniale dubbelstad

Links: Tunis (Tunesië)

Medina: oud, smalle, kronkelige straten

Europese deel: gebouwd door kolonisten (Europeanen)

Bedenk waarom de Europese Wijk aan een haven werd gebouwd.

1. voor vers water
2. voor de landbouw
3. om te wassen
4. voor de export

Koloniale dubbelstad

Een stad die bestaat uit een westers en niet westers stadsdeel.

Patroon

Sinds 1970 meer mensen vanaf platteland naar steden: verstedelijking

Vooral in Azië en Afrika

Men trekt naar stad voor een betere toekomst

Men sticht een gezin.

https:

Enkele begrippen:

1 Verstedelijkingsgraad: % van de bevolking wat in steden woont

2 Verstedelijkingstempo: % waarmee de verstedelijkingsgraad toeneemt. 

3 Vestigingsoverschot: het positieve verschil tussen het aantal mensen dat vertrekt en dat zich vestigd. 

Leerdoelen check

• Je kent de factoren die de ligging van steden beïnvloeden.
  
• Je begrijpt het verschil in verstedelijkingstempo tussen rijke en arme landen.
  
• Je kunt het verband tussen verstedelijkingsgraad,verstedelijkingstempo en welvaart uitleggen.

Oorzaken groei steden in ontwikkelingslanden 

1 Vestigingsoverschot

2 Natuurlijke bevolkingsgroei 

3 uitbreiding buiten de stadsgrenzen. Dorpen worden opgeslokt