Tijdvak 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4 Tijd van steden en staten 

Tijdvak 4

Kenmerkend aspect

de opkomst van de handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving

Kenmerkend aspect

de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden

Kenmerkend aspect

het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben

Kenmerkend aspect

de expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten

Kenmerkend aspect

het begin van staatsvorming en centralisatie

bron 2

De Franse geestelijke Fulcher van Chartres, die zich in 1100 in het koninkrijk Jeruzalem vestigt, schrijft in een kroniek:

Wij zijn onze geboorteplaatsen al vergeten, voor velen van ons zijn ze onbekend, of spreken er in ieder geval nooit meer over. Sommigen van ons bezitten in dit land al huizen of knechten, die hen toebehoren alsof het hun erfgoederen zijn. De ene heeft  een vrouw gehuwd die geenszins zijn landgenote is, een Syrische of een Armeense, of zelfs een Saraceense1), die de genade van het doopsel heeft ontvangen. (…) Zij die in hun eigen land arm waren, maakt God hier rijk; zij die maar een paar duiten hadden, bezitten hier een ongekend aantal byzantijnen2). Zij die slechts pachters waren, schenkt God hier een heel landgoed.

noot 1 Arabische moslima

noot 2 gouden muntstukken

Gebruik bron 2.
Tijdens de eerste kruistocht (1096-1099) veroveren kruisvaarders delen van Palestina en stichten het koninkrijk Jeruzalem. Fulcher van Chartres schrijft hierover een kroniek, die verspreid wordt in Europa.
2p 5 Geef aan welke boodschap de kroniek in Europa moet overbrengen en beredeneer welk probleem in het koninkrijk Jeruzalem daarmee moet worden opgelost.

Een bewering:
De opkomst van handel en nijverheid droeg bij aan de versterking van het centrale gezag in de late middeleeuwen.
2p 5 Leg deze bewering uit.