§6.2 Een nieuwe mentaliteit

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

§6.2 Een nieuwe mentaliteit

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 4 t/m 15

Toets over §6.1 en §6.2

Het schilderij hiernaast komt uit de renaissance. Noem twee kenmerken waar je dit aan kan zien. (klik om te vergroten, lees het bijschrift)

Een schilderij genaamd de Madonna Litta, gemaakt door Leonardo da Vinci

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat de 'herontdekking van de oudheid' inhoudt

- Wat de werkzaamheden en ideeën van de humanisten zijn

- Waarom de ideeën van de humanisten leiden tot een andere mentaliteit en waarom dit de kerk bedreigt

- Welke belangrijke ontwikkeling de natuurwetenschap in de 16de eeuw doormaakt

Teksten uit de oudheid

In de renaissance komt er aandacht voor kunst uit de oudheid

Geleerden krijgen aandacht voor de literatuur en wetenschap

Ze gaan Grieks leren en de teksten nauwkeuriger bekijken

De originele teksten zijn echter allemaal vergaan

Fouten

Middeleeuwse monniken hadden de teksten overgeschreven

Deze kopieën staan echter vol met fouten

Geleerden gaan dus op zoek naar onontdekte originele teksten

Zo herontdekken zij delen van de Grieks-Romeinse cultuur

In de Bijbel staat dat Mozes de berg Sinai af kwam omringd door lichtstralen (Karan in het Hebreeuws). Dit werd door een vertaler uit de 4de eeuw echter gelezen als hoorns (Keren in het Hebreeuws). Deze leesfout is nog terug te zien in standbeelden.

Wat onderscheidt mensen van dieren?

Humanisten

De geleerden uit de renaissance worden humanisten genoemd

Het onderscheid tussen mens en dier is dat de mens nadenkt

Daarom is onderwijs belangrijk, vooral in taal

Want wie veel leest, kan een oordeel vormen en info checken

Humanisme is afgeleid van het Latijnse woord humanus, menselijk, en een centraal begrip is dan ook humanitas, menselijkheid. Humanisten stellen de mens centraal.

Kritiek

De humanisten hebben veel kritiek op de middeleeuwen

De Grieken en romeinen hadden veel wijze dingen gezegd

Maar middeleeuwers hadden deze verkeerd begrepen

Humanisten komen met nieuwe ideeën over de samenleving

Filmpje

Erasmus: tafelmanieren

Bedreiging voor de kerk

De humanisten vormen al snel een bedreiging voor de kerk

Door de boekdrukkunst worden hun ideeën snel verspreid

Hierdoor verandert de mentaliteit van veel mensen

Ze geloven in God, maar denken wel zelfstandig na

Kerk

- Bepaalt wat mensen moeten geloven

- Bepaalt wat mensen mogen lezen

- Mag als enige bepalen wat schrijvers van de Bijbel bedoelen

Humanisten

- Mensen mogen zelf oordeel vormen, ook over religie

- Maken een nieuwe, betrouwbare vertaling van de Bijbel (Erasmus)

Hun manier van denken

Filmpje

Boekdrukkunst

Natuurwetenschap

In de middeleeuwen wordt de natuur verklaard met de Bijbel

Maar humanisten gaan zelf onderzoek doen (zoals de Grieken)

De kerk: geocentrisme

Humanisten: heliocentrisme

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer