Guldensporenslag

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Guldensporenslag

De gebeurtenissen in 1302

Wat weet je al over de Guldensporenslag?

Wat voorafging

Grondgebied van het huidige België in het Frankische rijk:

verdeeld in graafschappen, hertogdommen en prinsbisdommen

- vazallen van de Frankische koningen

- 'vergeten' dat ze leenmannen zijn

Graafschap Vlaanderen

vanaf 11de eeuw

• Kroon-Vlaanderen 

1. ten westen van de Schelde
2. met de Franse kroon als leenheer

• Rijks-Vlaanderen

1. ten oosten van de Schelde
2. Duitse koning of keizer als leenheer

Graafschap Vlaanderen 

12de eeuw

graven Diederik en Filips van den Elzas: 

Vlaanderen: internationaal aanzien

een belangrijke rol in de kruistochten

havens aanleggen (Nieuwpoort en Damme)

Brugge werd een draaischijf in de handel

Gent, Ieper en Rijsel: lakennijverheid. 

Vlaanderen: centralisatie

• centralisatie van de rechtspraak 
• centralisatie van de vorstelijke boekhouding

Diederik van den Elzas

Verguld standbeeld van Diederik van den Elzas aan de muur van de Heiligebloedbasiliek in Brugge.

Graafschap Vlaanderen - 13de eeuw

                                                               

                                                                                           brak met de Franse leenheer

                                                                                                                     zocht militaire steun bij de Duitse keizer, 

                                                                                                                          de Engelse koning, de hertog van Brabant 

                                                                                        en de graaf van Holland

                                                                               => 1214 slag bij Bouvines

Franse koning Filips II	Graafschap Vlaanderen Ferrand van Portugal
wil opnieuw meer zeggenschap	gedroeg zich alsof het onafhankelijk was

Bouvines

Toen een plaats in Vlaanderen, nu in Noord-Frankrijk

Franse koning opnieuw meer macht over Vlaanderen

Ferrand van Portugal wordt verslagen

Oorzaken: 

conflict Vlaanderen - Frankrijk over zelfstandigheid

Graafschap Vlaanderen Gwijde van Dampierre	Franse koning Filips IV de Schone
- zocht toenadering tot Engeland - zegde zijn leeneed op	Franse troepen bezetten Vlaanderen

Vlaamse graaf werd de gevangene van de Franse koning

Oorzaken:

interne Vlaamse machtsstrijd

Het gemeen* (= ambachten)		Patriciërs*
eisen inspraak in het bestuur		willen de macht niet delen

Oorzaken:

interne Vlaamse machtsstrijd na de Franse bezetting

Het gemeen* (= ambachten)		Patriciërs*
het volk moet zware Franse belastingen betalen -> steunen de Vlaamse graaf		genoten vrijstellingen en voorrechten -> steunen de Franse koning

Oorzaken:

interne Vlaamse machtsstrijd na de Franse bezetting

Het gemeen* (= ambachten)		Patriciërs*
Liebaards (of Klauwaards)		Leliaards

Actualisering: Vlaamse Leeuw vandaag

'Geel met een zwarte leeuw, rood geklauwd en getongd.' Dit is de leeuw die vandaag gebruikt wordt voor de Vlaamse gemeenschap. De kleur van de klauwen en de tong op de officiële vlag en wapen is, zoals gezegd, rood (of keel op het wapen). Velen binnen de Vlaamse Beweging hebben echter geijverd voor een volledig geel-zwarte vlag. Nog steeds verkiest de Vlaamse beweging een vlag met zwarte tong en klauwen. Deze versie van de Leeuwenvlag wordt ook wel de Vlaamse strijdvlag genoemd en is geen officieel symbool van Vlaanderen. (Bron: Wikipedia - Vlag van Vlaanderen)

01:41

Waarom had Filips IV nieuwe gebieden nodig?

1. Nieuwe troepen nodig
2. Christendom uitbreiden
3. Nieuwe inkomsten nodig
4. Wilde keizer worden

03:07

Hoe vormde de Fransman de Châtillon één van de oorzaken voor conflicten met Vlaanderen?

1. Hield weinig rekening met de rijke Vlaamse steden.
2. Toonde weinig respect voor de ambachten.

03:57

Op 18 mei vonden de Brugse Metten plaats. Waarnaar verwijst 'Metten'?

1. Het wapen dat de Vlamingen gebruikten
2. Het tijdstip van de dag: zonsopgang
3. De plaats: de marktplaats
4. De kledij die de Vlamingen droegen

03:57

Brugse Metten

Manschappen o.l.v. 

beenhouwer Jan Breydel 

en wever Pieter de Coninck 

Franse manschappen 

 in Brugge uitgemoord

Strijdkreet:

 Schild en Vriend

Rol van Jan Breydel?

Nieuw historisch onderzoek over de rol van Jan Breydel: zie tekst in de cursus

05:01

Bij welke stad zal de Guldensporenslag plaats vinden?

1. Gent
2. Kortrijk
3. Brugge
4. Antwerpen

06:38

Om welke reden was het Franse leger duidelijk superieur?

1. Meer cavalerie
2. Meer manschappen
3. Betere opstelling
4. Betere leiders

09:25

Wat speelde in het voordeel van het Vlaamse leger?

1. Overmoed van de Fransen
2. Landschap met drassige ondergrond
3. Lichte uitrusting
4. Vlamingen hadden veel paarden

10:03

Wat was de militaire betekenis van de Guldensporenslag?
(ook aan te vullen in cursus)

10:03

Goedendag

Sporen

Morgenster

Reconstructiekarakter van de geschiedenis

Lees de tekst in je cursus: 

"Jan Breydel is fake news uit de middeleeuwen"

Markeer in je cursus welke info niet meer correct is in de cursus, op basis van de informatie uit recent onderzoek.

-> voorbeeld van reconstructiekarakter = geschiedenis is een reconstructie van het verleden op basis van bronnen

Gevolg: nieuwe inzichten in geschiedenis mogelijk

In hoeverre heb je alles begrepen tijdens deze les?

😒🙁😐🙂😃