Concept 9: Rivierbeleid

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Concept 9: Rivierbeleid                               

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Hot, dry conditions caused water levels on the Rhine River — Western Europe’s most important waterway — to reach a record low this summer. Many points along the river dried to less than half of normal depths, too shallow for ships carrying important cargo to pass. This Overview shows low water levels of the Rhine flowing through Düsseldorf, Germany, in August 2022.

Click the image below to watch a Timelapse video on Instagram. You can also find it on YouTube Shorts or TikTok.

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Het beginpunt van een smeltwater/gletsjer rivier

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

The Oosterscheldekering (Eastern Scheldt storm surge barrier) is the largest in a series of 13 dams designed to protect the Netherlands from North Sea flooding. It spans about 5.6 miles (9 km) between the islands of Schouwen-Duiveland and Noord-Beveland, containing large sluicegate-type doors that can be closed under adverse weather conditions. Designed to last more than 200 years, the Oosterscheldekering is sometimes referred to as the eighth Wonder of the World.

Stroomgebied?

Debiet en Regiem?

Vertragingstijd en piekafvoer?

Wat moet je doen als er
te veel water in de rivier zit?

Wat moet je doen als er
te weinig water in de rivier zit?

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Concept 7: Nederlands kustbeleid	Concept 8: Overstromings-gevaar	Concept 9: Rivierbeleid SO	Concept 10: Steden	Concept 11: Leefbaarheid	Concept 12: Randstad SO	Retrieval Practice

Programma periode 2

Inhoud periode 2

Benodigde voorkennis 

Teken de dwarsprofiel van de Rijn  

Dwarsprofiel rivier

Binnen- en buitendijkse gebieden

Buitendijkse maatregelen

1. Rivierbedverruiming

2. Rivierbedverdieping

3. Uiterwaardvergraving

4. Nevengeul

5. Kribverlaging

6. Dijkverlegging

7. Obstakelverwijdering

Binnendijkse maatregelen

8. Retentiebekken

9. Noodoverloopgebied

Het jaar is: 1995

Oplossing: Ruimte maken voor de rivier

Oplossing: Samenwerken met buitenland (Drietrapsstrategie)

Werkvorm: Wat zien we?

Extra geul bij Deventer

Werkvorm: Wat zien we?

Verbreding uiterwaard bij Borgharen

Het grote plaatje 1/2

Het grote plaatje 2/2

Maatregelen: Wat en waar?

Vasthouden

Bergen

Afvoeren

Benedenloop

Middenloop

Bovenloop

Vertragingstijd en piekafvoer

Verlenging vertragingstijd 

Verlaging piekafvoer 

Water langer vasthouden in natuur

Minder water in de rivier

Buitendijkse maatregelen

Uiterwaardvergraving

Het geheel of gedeeltelijk afgraven van de uiterwaard zodat er meer water in het winterbed past.

Nevengeul

Relatief kleine geul die min of meer evenwijdig aan de hoofdgeul loopt en die bij een gemiddelde waterstand en bij laagwater niet of nauwelijks water afvoert, maar die bij hoogwater de afvoercapaciteit van de rivier vergroot.

Verdieping

Het uitbaggeren van het zomerbed is duur en doordat de rivier steeds nieuw slib aanvoert, helpt deze maatregel maar voor korte tijd.

Kribverlaging

Het verlagen van de kribben om bij hoogwater de opstuwing te verminderen.

Rivierbedverruiming

Het landinwaarts verplaatsen van de winterdijk om een grotere waterafvoer mogelijk te maken. Heet ook rivierbedverbreding.

Obstakelverwijdering

Verwijdering van een obstakel of begroeiing uit het rivierbed dat de waterafvoer belemmert.

Binnendijkse maatregelen

Retentiebekken

Een binnendijks omdijkt gebied waarin bij hoogwater tijdelijk water opgeslagen kan worden

Noodoverloopgebied: Polder Noordwaard in de Biesbosch

Aan het Nationaal Park De Biesbosch grenst de polder Noordwaard. Dit landbouwgebied is in de afgelopen jaren deels ontpolderd (figuur 2.28). Delen van dijken zijn afgegraven waardoor het gebied enkele keren per jaar onder water staat, vooral in de wintermaanden.

Hoogwatergeul

Zeer ingrijpend is de aanleg van een nieuwe rivierloop buiten het winterbed, dus in het binnendijkse land. Zo’n hoogwatergeul ligt tussen twee speciaal voor dit doel gebouwde hoge dijken of hogere gronden in en maakt alleen bij hoogwater deel uit van de rivier

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Werkvorm: de Pitch

Bedenk een nieuwe manier 

waardoor de vertragingstijd in 

de stedelijke gebieden verlengd 

kan worden

     toets

https://quizlet.com/604967824/test

Oud examenopdracht 1/3

      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Oud examenopdracht 2/3

      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Oud examenopdracht 3/3

      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Verdiepend artikel

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Rivieren zonder nevengeulen kun je vergelijken met snelwegen zonder parkeerplaatsen en tankstations. Het water jakkert er met hoge snelheid doorheen en voor maar een beperkte groep "weggebruikers" is er plaats. Sterke en snelle vissen redden zich wel, maar de jonge dieren en de organismen van rustig water overleven het niet. Eén hoofdstroom zonder zijgeulen is biologisch gezien erg beperkt. Een natuurlijke rivier wordt juist gekenmerkt door afgesneden meanders, meestromende nevengeulen en poelen, die alleen bij hoogwater in contact staan met de rivier. Hier is plaats voor oeverbegroeiing, in het water gevallen bomen en een rijke schakering van waterorganismen. De hoofdstroom is de slagader; het netwerk van nevengeulen de aders en haarvaten en samen zorgen ze voor de explosie van leven. De aanleg van nevengeulen speelt in die zin een cruciale rol in het ecologische herstel van de rivier.

Atlaskaarten

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃