Samenvatting Zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Zouten Hoofdstuk 5

Met deze les gaan we de stof van het hoofdstuk over zouten herhalen. We gaan behandelen:

1. Verhoudingsformules van zouten
2. Oplosbaarheid van zouten (oplossen en indampen)
   
3. Zouthydraten
4. Neerslagreacties

Zouten Hoofdstuk 5, soort stof

Er bestaan 3 soorten stoffen:

1. elementen: 109 verschillende (vaarvan 70-80 gebruikt kunnen worden.
2. moleculen: miljoenen opgebouwd uit elementen
3. zouten: 500 000 - 600 000 opgebouwd uit de geladen varianten van de elementen

Zouten Hoofdstuk 5, eigenschappen

Stof eigenschap: In vast vorm geleiden moleculen en zouten geen elektriciteit.

Opgelost in water geleiden zouten wel elektriciteit en moleculen niet.

Dat komt doordat zouten zijn opgebouwd uit geladen elementen (Ionen) die in water vrij kunnen bewegen.

(zouten in vloeibare vorm geleiden ook stroom)

Welk van de volgende stoffen geleiden stroom

1. Moleculen als vaste stof
2. Moleculen in vloeibare vorm
3. Zouten in vaste vorm
4. Zouten in vloeibare vorm

Welk van de volgende stoffen geleiden stroom niet

1. Zouten in water opgelost
2. Zouten in vloeibare vorm
3. Zouten in vaste vorm

Zouten Hoofdstuk 5, verhoudingsformule

Voor het maken van verhoudingsformules moet je de ionen uit tabel 5.2, 5.3, 5.4 en 5.5 op pagina 131 uit je hoofd kennen!

Je maakt de verhoudingsformule door de ionen uit het zout in een verhouding te mengen waarbij + en - elkaar opheffen.

De naam van een zout begint altijd met het positieve ion gevolgd door het negatieve ion.

NaCl = natriumchloride (bestaat uit Na⁺ en Cl^-)

MgCl2 = magnesiumchloride (bestaat uit Mg²⁺ en Cl^-)

Noteer de formule voor natrium, kalium, ammonium ionen en voor het nitraat ion

Geef de namen van de volgende zouten
1 NaNO3 2 Cu(OH)2 3 AlS 4 PbO2
5 NH4Cl 6 AgI 7 UN2

Geef de verhoudingsformules van de volgende zouten:
1 ammoniumsulfaat 2 koper(II)sulfiet 3 ijzer(III)chloride
4 magnesiumnitraat 5 lood(IV)fosfaat 6 aluminiumoxide
7 natriumsulfide 8 kaliumnitride 9 bariumhydroxide

Zouten Hoofdstuk 5: oplossens

Als je dit fragment bekijkt zie je dat water telkens een geladen ion omringt en zo in oplossing gaat.

De positieve ionen worden omringt door negatieve gedeelte van water en andersom.

Zouten Hoofdstuk 5: oplossen en indamp reacties

Notatie: 

Indampen moleculaire stoffen (er gebeurd eigenlijk niets)

C₁₂H₂₂O_{11 (s)}   -->  C₁₂H₂₂O_{11 (aq)}

Oplossen van een zouten (de ionen komen los)

   Al₂(SO₄)₃ (s)  -->  2 Al³⁺(aq)  +  3 SO₄²-(aq)

_{Ook hier moet het aantal ionen en samengestelde ionen links en recht moet gelijk zijn !!}

Zouten Hoofdstuk 5: oplossen en indamp reacties

Indampen gaat net andersom, dan verlaten de watermoleculen de ionen en deze worden door de onderlinge aantrekkingskracht keurig in een rooster gestapeld

Vandaar dat zouten over het algemeen kristallen kunnen vormen.

Zouten Hoofdstuk 5: oplossen en indamp reacties

Indampen gaat net andersom, dan verlaten de watermoleculen de ionen en deze worden door de onderlinge aantrekkingskracht keurig in een rooster gestapeld

Vandaar dat zouten over het algemeen kristallen kunnen vormen.

Hierna nog een video over oplossen en indampen

Zouten Hoofdstuk 5: oplossen en indamp reacties

Oplossen:

In tabel 45A in je BINAS staat beschreven of een zout goed oplosbaar (g), matig oplosbaar (m) of slecht oplosbaar (s) is.

Vuist regel:

Alle natriumzouten, kaliumzouten en ammoniumzouten zijn goed oplosbaar, even als nitraatzouten

Wat is de oplosbaarheid van:
Natriumcarbonaat

1. goed (g)
2. matig (m)
3. slecht (s)
4. Bestaat niet of reageert (-)

Wat is de oplosbaarheid van:
Zilverchloride

1. goed (g)
2. matig (m)
3. slecht (s)
4. Bestaat niet of reageert (-)

Wat is de oplosbaarheid van:
Zilvernitraat

1. goed (g)
2. matig (m)
3. slecht (s)
4. Bestaat niet of reageert (-)

Wat is de oplosbaarheid van:
Calciumhydroxide

1. goed (g)
2. matig (m)
3. slecht (s)
4. Bestaat niet of reageert (-)

Wat is de oplosbaarheid van:
Ammoniumchloride

1. goed (g)
2. matig (m)
3. slecht (s)
4. Bestaat niet of reageert (-)

Wat is de oplosbaarheid van:
IJzer(III)fosfaat

1. goed (g)
2. matig (m)
3. slecht (s)
4. Bestaat niet of reageert (-)

Wat is de oplosbaarheid van:
Natriumcyanide

1. goed (g)
2. matig (m)
3. slecht (s)
4. Bestaat niet of reageert (-)

Noteer de oplosvergelijking van
Kaliumsulfide

Noteer de oplosvergelijking van
natriumfosfaat

Noteer de oplosvergelijking van
bariumacetaat

Noteer de indampvergelijking van
ijzer(II)chloride oplossing

Noteer de indampvergelijking van
bariumiodide oplossing

Noteer de indampvergelijking van
zinkfluoride oplossing

Zouten Hoofdstuk 5: zouthydraten

Zouthydraat: watermoleculen opgenomen in het kristalrooster van een zout 

Kristalwater: het opgenomen water

Omkeerbare reactie: afstaan van kristalwater is endotherm 

(je moet het dus verwarmen om het kristalwater te verwijderen)

Blauw kopersulfaat

en

Wit kopersulfaat:

Zouten Hoofdstuk 5: zouthydraten

Naamgeving:

• formule: (naam zout) . (#watermoleculen) 
• voorbeeld:  
• Naam: Koper(II)sulfaatpentahydraat
• Dit is dus het blauwe koper(II)sulfaat
• Triviale namen in Binas 66A en 66B

CuSO​4​​.5H​2​​O

(H​2​​O)

Wat is de systemische naam van gips?

CaSO​4​​.2H​2​​O

Geef de vergelijking van het verhitten van gips.

CaSO​4​​.2H​2​​O

Wat is de systemische naam van

MgSO​4​​.7H​2​​O

Geef de oplosvergelijking van het zouthydraat.

MgSO​4​​.7H​2​​O

Wat is de formule van natriumthiosulfaatpentahydraat
Hint: gebruik ook BINAS 66B

Zouten Hoofdstuk 5: mengen zoutoplossingen

Als je 2 verschillende zoutoplossingen gaat mengen kunnen er 3 reacties gebeuren:

1. Er ontstaat een troebeling. Er ontstaat een onlosbaar zout of 2 onoplosbare zouten
2. Er gebeurt niets: de ionen van de afzonderlijk zouten reageren niet met elkaa
3. De oplossingen reageren met elkaar onder de vorming van andere stoffen (ander ionen)

Zouten Hoofdstuk 5: mengen zoutoplossingen

1. Er ontstaat een troebeling. Er ontstaat een onlosbaar zout of 2 onoplosbare zouten

Er ontstaat een neerslag die je vervolgens kan noteren als een indampvergelijking

Bijvoorbeeld het mengen van natriumchloride oplossing met een zilvernitraatoplossing

Na⁺(aq) + Cl^-(aq) + Ag⁺(aq) + NO₃^-  (aq)    -->  AgCl (s)  + Na⁺(aq)  + NO₃^-(aq)

In dit geval zijn de natrium ionen en de nitraat ionen tribune ionen. Zij doen niet mee aan de reactievergelijking en moet je dus ook niet noteren:

Cl-(aq) + Ag+(aq)   -->  AgCl (s) is dus de juiste vorm

Zouten Hoofdstuk 5: mengen zoutoplossingen

Als er niets gebeurt: de ionen van de afzonderlijk zouten reageren niet met elkaar. Dan blijven alle afzonderlijke ionen in oplossing 

Daar valt geen neerslag reactie van te noteren

Omdat deze ionen die niet deelnemen aan een reactie noemt met deze tribune ionen

Zouten Hoofdstuk 5: toepassingen neerslagreacties

1) ionen verwijderen uit een oplossing (afvalwater bijvoorbeeld)

2) zouten maken

3) ionen aantonen (ontbrekend etiket of vervuiling aantonen)

Je hebt twee oplossingen, koper(II)bromide en natriumhydroxide. Deze doe je bij elkaar. Onstaat er een neerslag? Zo ja, noteer de neerslagreactie.

Beschrijf hoe je het zout bariumcarbonaat zou kunnen maken. (welke oplossingen moet je met elkaar mengen)

Beschrijf hoe je het zout zilverchloride zou kunnen maken. (welke oplossingen moet je met elkaar mengen)

Ik twijfel of er in een reageerbuis natriumcarbonaat of calciumcarbonaat zit. Leg uit hoe ik dit kan aantonen.

Ik twijfel of er in een reageerbuis natriumbromide of magnesiumbromide zit. Leg uit hoe ik dit kan aantonen.

Ik heb natriumchloride. Leg uit hoe ik kan controleren of dit vervuild is met natriumcarbonaat.

Hoofdstuk 5 Zouten

Je bent klaar met de herhaling voor vandaag. Je kunt verder werken aan de opgaven uit het boek van de eerste 4 paragrafen en de opgaven van de afsluiting als je die al af hebt.