Indexcijfers

• Economie
• MBO
• Studiejaar 1

Indexcijfers

Rekenen met indexcijfers

Programma 

Enkelvoudige indexcijfers

Samengestelde indexcijfers/Consumenten Prijs Indexcijfers

Verleggen basisjaar

Wat zijn indexcijfers?

Indexcijfers waarom?

• Veranderingen kun je makkelijk vergelijken met indexcijfers.
  
• Een indexcijfer laat een procentuele verandering zien ten opzichte van een bepaalde periode. 
• Die afgesproken periode heet het basisjaar. De gegevens van het basisjaar krijgen altijd het indexcijfer 100.
• Indexcijfers is GEEN percentage (dus geen % erachter)

Soorten enkelvoudige indexcijfer:

- prijsindexcijfer

Geeft de verhouding weer tussen de prijs van hetzelfde artikel tussen nu en de basisperiode.

- hoeveelheidsindexcijfer

Geeft de verhouding weer tussen een bepaalde hoeveelheid (denk aan afzet) tussen een periode en de basisperiode. 

- waarde-indexcijfer
Geeft de verhouding tussen de omzet (prijs x afzet) van een bepaald artikel.

Formule :

Indexcijfers berekenen

Wat is het prijsindexcijfer van melk in 2013?

Bereken het
indexcijfer voor 2008

.

2015	280	€15
2016	275	€18
2017	290	€16

In de tabel zie je de ontwikkeling van de verkopen en de prijs van product X. Bereken de enkelvoudige waarde-indexcijfers. 2015 is het basisjaar

Vervolg indexcijfers

Er zijn verschillende soorten indexcijfers: samengestelde en enkelvoudige indexcijfers.  Als je het beeld van een groep producten of een markt wilt zien, bereken je het samengestelde indexcijfer.

Als je van één product of onderneming het indexcijfer berekent, spreek je van enkelvoudige indexcijfers. 

Samengesteld gewogen indexcijfer

Alles telt niet even zwaar mee

Bijvoorbeeld:

Engels: 5    (weging 3x)

Duits: 6        (weging 1x)

Frans: 7        (weging 1x)

Gemiddelde: (5 + 5 + 5 + 6 + 7) / 5 = 5,6

Uitwerking samengesteld Indexcijfer

Uitgaven eerste kwartaal  Wegingsfactor Prijsindexcijfer            Weging × indexcijfer

Wonen                                         26,5                       102,2                                  2.708,3

Voeding en kleding                37,2                       100,9                                  3.753,5

Verzek. en gezondheid         16,9                       101,4                                   1.713,7

Vervoer                                           8,2                        98,3                                    806,1

Overige                                         11,2                       101,5                                   1.136,8

Totaal                                           100,0                                                                  10.118,4

Je deelt het totaal van de kolom Weging × indexcijfer door het totaal van de kolom Wegingsfactor.

In dit voorbeeld: 10.118,4 / 100 = 101,2 (afgerond). Dat betekent dat de prijzen in het eerste kwartaal van 2019 gemiddeld met 1,2% zijn gestegen.

Bereken het CPI voor dit jaar.

In de loop der jaren kan het zijn dat indexcijfers fors afwijken van de basisperiode. De prijs van een artikel kan in de loop der jaren sterk veranderen. Misschien wordt het tijd om dan de basisperiode op te schuiven, waardoor je een reëler indexcijfer kunt bepalen. We noemen dit het verleggen van de basisperiode.

I

Bij het verleggen van de basis kun je op twee manieren te werk gaan. Zijn alle prijzen gedurende de jaren bekend, dan kun je de indexcijfers herberekenen vanuit de prijs in de nieuw gekozen basisperiode. Maar soms heb je wél een indexlijst, maar kun je de originele bedragen nergens terugvinden. Om het nieuwe indexcijfer te bepalen, gebruik je de volgende berekeningswijze:

Prijsindexcijfers Mazda

Gegeven zijn de prijsindexcijfers van een type Mazda Sedan uit het aanbod van een autodealer in de periode 2014-2018.

a. Bereken de prijsindexcijfers van deze auto, waarbij het basisjaar naar 2017 verlegd is

(afronden op één decimaal nauwkeurig).

 

Het basisjaar is 2010.

• 2014 : 102,8                  102,8 ÷ 98,4 x 100 = 104,5
• 2015 : 99,8                      99,8 ÷ 98,4 x 100 =  101,4

• 2016 : 100,4                  100,4 ÷ 98,4 x 100 =   102,0

• 2017 : 98,4                      98,4 ÷ 98,4 x 100 =   100,0

• 2018 : 99,6 99,6 ÷ 98,4 x 100 = 101,2

a. Bereken de prijsindexcijfers van deze auto, waarbij het basisjaar naar 2017 verlegd is

(afronden op één decimaal nauwkeurig).