2223 3V economie periode 4

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

LessonUp 3V econ periode 4

week 13

Huiswerk:

H6 § 2: De uitkomsten van de markt

Maken vraag 1 t/m 5

Les:

Uitleg externe effecten

Maken vraag 6 t/m 9 tijdens de les

Leerdoel:

Je kunt in een marktsituatie aangeven welke consumenten en producenten profiteren

Je weet wat positieve en negatieve externe effecten zijn en waarom de overheid hierop in speelt.

welke kosten zijn NIET verwerkt in de verkoopprijs?

loonkosten werknemers vuurwerkfabriek

zuiveren drinkwater als gevolg van zure regen in de omgeving van de fabriek

afschrijvingskosten machines fabriek

transportkosten

opslagkosten

kosten ambulance personeel ongevallen

vuurwerk verkoopvergunning

inkoopkosten onderdelen

kosten brandweer

promotiekosten (folder, internet)

kosten schoonmaken straten op 1 januari

loonkosten winkelmedewerker

welke kosten zijn NIET verwerkt in de verkoopprijs?

loonkosten werknemers vuurwerkfabriek

zuiveren drinkwater als gevolg van zure regen in de omgeving van de fabriek

afschrijvingskosten machines fabriek

transportkosten

opslagkosten

kosten ambulance personeel ongevallen

vuurwerk verkoopvergunning

inkoopkosten onderdelen

kosten brandweer

promotiekosten (folder, internet)

kosten schoonmaken straten op 1 januari

loonkosten winkelmedewerker

Deze kosten ontstaan door bijkomende effecten van de productie en consumptie van vuurwerk.

Bijkomend omdat deze niet direct worden betaald door de consument

wie betaalt ze dan?

de maatschappij

maatschappelijke kosten

negatieve externe effecten

Bedenk een aantal negatieve externe effecten van roken

+

Welke maatschappelijke kosten zijn hieraan verbonden?

+

Hoe zou de overheid hier iets aan kunnen doen?

nu maken 6 t/m 9

week 14

Huiswerk:

Afmaken (en nakijken) wat de vorige les niet af is gekomen.

Les:

hoofdstuk 6 § 3: De overheid, bemoeizuchtig?

Uitleg subsidie en accijnzen

Uitleg directe belastingen

Maken vraag 11 t/m 13 tijdens de les

Leerdoel:

Je kunt aangeven hoe de overheid productie en consumptie kan stimuleren of afremmen

Je weet wat directe belastingen inhouden

Deze les is uitgevallen. Zorg ervoor dat je de stof zelfstandig tot je neemt

week 15

Huiswerk:

Afmaken (en nakijken) wat de vorige les niet af is gekomen.

Les:

hoofdstuk 6 § 5: Inzicht in…rechtvaardige belastingen 

Analyse bronnen met betrekking tot het Nederlandse belastingsysteem

Maken vraag 1 -12 tijdens de les

Leerdoel:

Je begrijpt de afwegingen en keuzes welke de overheid maakt in de invulling van het belastingsysteem in Nederland.

belastingsysteem
Nederland

Belastingsysteem Nederland

Indirecte belastingen

(bedrijven zijn doorgeefluik voor de belastingdienst)

Directe belastingen

(worden direct afgedragen aan belastingdienst)

btw, accijns, assurantiebelasting, milieubelasting, etc.

inkomsten, winst, vermogen

Welke omschrijving hoort bij welk belastingbeginsel?

doelmatigheid

gelijkheid

draagkracht

profijt

rechtszekerheid

mensen met een hoog inkomen betalen naar verhouding meer belasting dan mensen met een laag inkomen

heffing van de belasting moet zo efficiënt mogelijk zijn

iemand die veel gebruik maakt van een product zal ook meer belasting moeten betalen

gelijke gevallen moeten gelijk behandeld worden

belastingheffing vindt plaats op basis van wettelijke regels

Het boxenstelsel

Bekijk het volgende fragment van De avondshow met Arjen Lubach

Geef antwoord op de volgende vragen:

1. Uit welke onderdelen bestaat het boxenstelsel?

2. Wat wordt in welke box belast?

3. Valt het boxenstelsel onder directe of indirecte belastingen?

4. Wat is de kritiek van Lubach op het boxenstelsel?

5. Op welk belastingbeginsel is deze kritiek gebaseerd?

1. Bereken hoeveel procent van de prijs van een pakje sigaretten uit belastingen bestaat.

4. Verklaar waarom de btw de overheid meer inkomsten oplevert dan alle accijnzen bij elkaar?

9. Welk percentage is weggelaten op het stippellijntje in bron 6?

Draagkrachtbeginsel:

progressief belastingstelsel

proportioneel belastingstelsel:

alle inkomens betalen naar verhouding evenveel belasting

progressief belastingstelsel:

hoge inkomens betalen naar verhouding meer belasting dan lage inkomens

degressief belastingstelsel:

hoge inkomens betalen naar verhouding minder belasting dan lage inkomens

10. Is er sprake van een proportioneel, degressief of progressief belastingstelsel?

nu (af)maken vraag 1-12 (blz. 199)

week 16

Huiswerk:

Afmaken (en nakijken) wat de vorige les niet af is gekomen.

Les:

hoofdstuk 6 § 6: Rekenen met inkomstenbelasting Uitleg systeem van inkomstenbelasting in Nederland

Leerdoel:

Je kent de drie onderdelen van inkomstenbelasting in Nederland

Je kan berekeningen maken met inkomstenbelasting

ik reken af met vermogen

belast in box 1

belast in box 2 en 3

bruto inkomen uit arbeid

                       aftrekposten - 

belastbaar inkomen

heffingsbedrag BOX 1

(heffing BOX 2 en BOX 3) +

heffingskorting(en) - 

inkomensheffing

BOX 1 samengevat

door aftrekposten hoef je over een minder groot deel van je arbeidsinkomen belasting te berekenen

soort kassakorting bij de belastingdienst

bedragen mag je in jouw voordeel afronden op hele euro's!

37,1

Arie heeft in 2021 een bruto inkomen van
€ 6.500 per maand. Als aftrekposten heeft hij
€ 2.200 aan betaalde hypotheekrente.
Hij heeft recht op € 2.537 aan heffingskortingen.
Bereken de inkomensheffing in BOX 1.
(voorbeeld notatie antwoord 26345)

37,1

Arie heeft in 2021 een bruto inkomen van € 6.500 per maand. Als aftrekposten heeft hij € 2.200 aan betaalde hypotheekrente. Hij heeft recht op € 2.537 aan heffingskortingen. Bereken de inkomensheffing in BOX 1.

bruto arbeidsinkomen = 12 x 6.500 = 78.000

aftrekposten                                               2.200 - 

belastbaar inkomen BOX 1                     75.800

heffingsbedrag BOX 1            29.026

heffing BOX 2 en BOX 3                  0

heffingskortingen                      2.537 - 

inkomensheffing                  26.489

schijf 1: 68.507 x 0,371 =        25.416

blijft over voor schijf 2:

75.800 - 68.507 = 7.293

schijf 2: 7.293 x 0,495 =           3.610   +

Totaal belast in BOX 1:         29.026

BOX 2 

alleen voor mensen die 5% of meer van de aandelen van een bedrijf bezit.

in dat geval:

25% belastingheffing over de winstuitkering (dividend)

BOX 3 

Vermogen:

Bezittingen - Schulden

1e woonhuis niet meegerekend

vrijstelling over 1e deel

daarna: progressief

daadwerkelijk verdiende inkomen niet belangrijk

bezittingen?

spaargeld en beleggingen 

nu maken taak week 15/16

Klaar? oefenopgaven voor de toets: taak week 19

Proefwerk H6 (paragraaf 4 NIET)

woensdag 10 mei

week 21

Huiswerk:

Hoofdstuk 7 § 6: Nominale en reële indexcijfers

Maken vraag 1 en 2

Les:

(Bespreken proefwerk hoofdstuk 6 doen we volgende week, inhalers???)

Uitleg indexcijfers

start les week 22

Leerdoel:

Je kunt veranderingen ten opzichte van het basisjaar uitdrukken in indexcijfers

Taken en lessen gescheiden!

Neem over in je schrift en vul 3e kolom in

(houd nog wat ruimte voor twee nieuwe kolommen)

week 22

Huiswerk:

Hoofdstuk 7 paragraaf 6: Nominale en reële indexcijfers

Maken vraag 3-8

Les:

Uitleg nominaal en reëel inkomen

Toepassing van koopkracht tabellen en grafieken

Leerdoel:

Je kunt met behulp van indexcijfers uitrekenen hoeveel procent de koopkracht daalt of stijgt

Je kunt aan de hand van tabellen en grafieken uitleggen wat de ontwikkeling van de koopkracht is.

Betekent dit dat schoonmakers er in welvaart ook op vooruit gaan?

nominaal en reëel

nominaal: in geld uitgedrukt

schoonmakers krijgen een loonsverhoging van 12%

nominaal indexcijfer inkomen = 112

de inflatie is 10%, producten worden gemiddeld 10% duurder

nominaal indexcijfer prijspeil = 110

nominaal en reëel

reëel: in koopkracht uitgedrukt 

(hoeveel producten kan je kopen met je inkomen?)

dit is dus een combinatie van de verandering van inkomen en de verandering van het prijspeil

Hoe kan je het reële indexcijfer berekenen? 

een rekenvoorbeeld:

oude situatie (basisjaar)

index inkomen = 100, index prijspeil = 100

Stel dat schoonmakers € 100 inkomen hebben en hiervan alleen maar producten koopt die € 1 kosten, hoe groot is dan hun koopkracht?

koopkracht = € 100 / € 1 = 100 producten

(index koopkracht is dus ook 100)

nieuwe situatie (1 jaar later)

index inkomen stijgt van 100 naar 112

schoonmakers hebben nu dus € 112 aan inkomen

index prijspeil stijgt van 100 naar 110

producten kosten nu dus € 1,10

koopkracht = € 112 / € 1,10 = 101,82 producten

(index koopkracht stijgt dus van 100 naar 101,82)

de koopkracht stijgt dus met 1,82%

nu maken opdracht 3 t/m 8 

(huiswerk voor volgende week)

week 22

Huiswerk:

Hoofdstuk 7 paragraaf 6: Nominale en reële indexcijfers

Maken vraag 3-8

Les:

bespreken proefwerk

Uitleg nominaal en reëel inkomen (vorige week uitgelegd)

Toepassing van koopkracht tabellen en grafieken

Leerdoel:

Je kunt met behulp van indexcijfers uitrekenen hoeveel procent de koopkracht daalt of stijgt

Je kunt aan de hand van tabellen en grafieken uitleggen wat de ontwikkeling van de koopkracht is.

week 23

Huiswerk:

Hoofdstuk 9 § 2: Hoe verdelen we de taart?

Maken vraag 1 - 4

Les:

Uitleg Lorenzcurve

Uitleg hoe de overheid invloed uitoefent op de inkomensverdeling

Leerdoel:

Je kunt een Lorenzcurve opstellen en aflezen

Je kunt uitleggen hoe herverdeling van inkomen tot stand wordt gebracht

Wat is jouw inkomen per maand?

zakgeld, kleedgeld, bijbaan, etc.

grove schatting is ook goed

de inkomensverdeling van klas 3V1

bespreken opdracht

Wat voor invloed heeft de Nederlandse overheid op de inkomensverdeling in Nederland?

Wat voor invloed heeft de Nederlandse overheid op de inkomensverdeling in Nederland?

nu maken opdracht 5-8 

(blz. 284-285)

week 24

Uitloop / herhaling / oefening voor de toets