Omgaan met geld SB

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Omgaan met geld

Lesdoel
In de aankomende 2 lessen gaan we inzicht krijgen in jouw financiën.  

Geld is er altijd

Je hebt elke dag te maken met geld, ook als je denkt van niet!

Veel dingen die je wilt doen of wilt hebben, kosten geld.
Geld is handig/noodzakelijk.

Welke inkomsten zijn er? 
(woordweb) 

Welk soort uitgaven ken je?

Op een schaal van 1 tot 10..
Hoe belangrijk is geld voor jou?

0100

Geld maakt gelukkig.

Eens

Oneens

Hoeveel geld heb jij per maand
te besteden?

Geef jij weleens teveel geld uit?

1. Ja, zeker weten!
2. Nee.
3. Soms.
4. Geen idee, heb er niet echt zicht op...

Tip: je kan ook antwoorden met een plaatje!

Waar geef jij het liefst je 

geld aan uit?

Alles wat ik koop 

heb ik echt nodig!

1. ja
2. nee

Wat past het meest bij jou?

1. Ik heb een bijbaan.
2. Ik doe wel eens klusjes voor geld.
3. Ik krijg alleen zakgeld.
4. Mijn ouders betalen alles.

Ik neem (later) een bijbaan.

1. Jazeker!
2. Nee, zeker niet.
3. Ik weet het nog niet.
4. Ik heb al een bijbaan

Ik heb liever een hoog uurloon 

dan leuk werk.

1. Ja.
2. Nee.

Wat voor geldtype ben jij?

Superspaarder

Rekenmaster

Geld-chaoot

Big Spender!

Wat is budgetteren?

1. Een begroting maken.
2. Een (financieel) plan maken.
3. Geld sparen.
4. Geld uitgeven.

Budgetplan/Begroting

• Inkomsten = het geld wat er binnenkomt

             (bijv. loon)

Voor inkomen uit arbeid lever je een tegenprestatie.
Voor een inkomensoverdracht lever je geen tegenprestatie. 
Inkomensoverdracht kan bijvoorbeeld een uitkering, zakgeld, kinderbijslag of kinderalimentatie zijn.

0

Sleep de afbeeldingen naar het bijbehorende begrip.

dagelijkse uitgaven

vaste lasten

incidentele uitgaven

Benzine tanken hoort bij de...

1. huishoudelijke uitgaven.
2. incidentele uitgaven.
3. vaste lasten.
4. wekelijkse uitgaven.

Als je geld uitgeeft voor het abonnement van je telefoon zijn dat ...

1. dagelijkse uitgaven.
2. incidentele uitgaven.
3. vaste uitgaven.
4. vaste lasten.

Budgetplan/Begroting

• Uitgaven = het geld wat je betaalt om iets te krijgen

             (bijv. telefoonabonnement)

Budgetplan/Begroting = een overzicht van je inkomsten en uitgaven. Zo kan je zien of je geld overhoudt of tekortkomt! Handig! 

Vaste lasten:

Lasten die iedere maand hetzelfde zijn, o.a. huur of verzekeringen

Variabele lasten:

Lasten die per maand verschillen, bijv: boodschappen, energie. 

Incidentele lasten:

bijv. aanschaf nieuwe wasmachine

Noodzakelijke uitgaven, bijvoorbeeld:

- gas, water en licht

- voedsel en kleding

- verzekeringen

- huur, hypotheek

Niet-noodzakelijke uitgaven, bijvoorbeeld:

- concerten, terrasje pakken

- merkschoenen

- tijdschriften

- apps, Netflix

Hoe maak je een budgetplan?

1. Waaraan heb je de afgelopen maand geld uitgegeven? Schrijf zoveel mogelijk uitgaven op.
2. Welke inkomsten had je vorige maand?
   Schrijf al je inkomsten op.
3. Zet je inkomsten en uitgaven in je budgetplan.
4. Trek je uitgaven van je inkomsten af.
5. Heb je geld over? Of kom je geld te kort?

Inkomsten = uitgaven = ?

Inkomsten	€	Uitgaven	€
Loon	200	Zorgverzekering	135
Zorgtoeslag	104	Telefoonabbonement	30
Stagevergoeding	60	Kleding	100
		Uitgaan	65
Totaal	364		330

Aan de slag!

Maak van de maand Maart een overzicht van je inkomsten én uitgaven. Gebruik hiervoor het overzicht dat in teams staat.

Open op je telefoon je bankieren-app en vul al je inkomsten en uitgaven in het Word-document dat op je laptop staat.
Wat valt je op?

Geld tekort

Hoe kan je zorgen dat je uitgaven omlaag gaan?

Op welke uitgaven kan je bezuinigen? (oftewel: besparen)

Of: kun je misschien meer inkomsten krijgen?

Sparen

Geld sparen = geld apart zetten voor later

Sparen kan via een spaarrekening.                                   

                                             

Waarom sparen?

• Onverwachte uitgave
• Doel: iets willen doen of kopen, maar er nog niet genoeg geld voor hebben. Sparen voor de toekomst.

Spaar jij?

Nee, ik geef iedere maand (bijna) alles uit.

Ik spaar een deel, de rest geef ik uit.

Ik spaar bijna alles, ik koop eigenlijk heel weinig.

Waarvoor zou jij willen sparen?
Of waar ben je nu al voor aan het sparen?

Hoeveel denk je dat het kost om te studeren én om op jezelf te wonen per maand?

Je kan ook al sparen voor de toekomst.
Straks wil je gaan studeren en misschien wel op kamers.

Wat kost studeren en wonen op jezelf?

- Huur:  tussen de €300-€500 per maand

- Gas/Electriciteit: gemiddeld €130 per maand

- Water: gemiddeld €10 per maand

- Gemeentelijke belastingen: tussen de €24-€50 per maand

- Inboedelverzekering: gemiddeld €10 per maand
- Zorgverzekering: gemiddeld €85 per maand

- Aansprakelijkheidsverzekering: gemiddeld €4 per maand
- Internet/tv/Telefoon: tussen de €55-€85 per maand

- Boodschappen:  tussen de €100-€150 per maand

- Studiekosten: gemiddeld €49 per maand
- Overige kosten (sport, kleding, vervoer, etc): gemiddeld €300 per maand

Gemiddeld
€1123
per maand! 

Op hoeveel studiefinanciering heb je recht?
Dit kan nog, vanwege nieuw akkoord, veranderen!

Klik op het kleine plaatje rechtsboven en er opent een nieuw scherm.

Uiteraard ontvang je ook geld voor je studie. Op dit plaatje zie je hoeveel dit is voor het eerste deel van 2022. 
Deze inkomsten heten 

Het leven is duur en uitdagend. Schulden zijn zó gemaakt.

Heb jij wel eens geld geleend ?   

1. Ik heb nog nooit geld geleend.
2. Ik leen wel eens geld van mijn ouders.
3. Ik leen wel eens geld van een vriend of vriendin.
4. Ik heb wel eens geld geleend bij een instantie.

Sparen duurt te lang. Je kunt beter lenen en afbetalen. Dan kun je meteen kopen wat je wilt hebben.

1. Eens
2. Oneens

Wie van jullie spaart?

1. Ik spaar voor iets wat ik heel graag wil (hebben).
2. Sparen? Ik kom altijd geld tekort!
3. Ik spaar, maar weet niet precies waarvoor.
4. Ik hoef niet te sparen, want ik krijg alles wat ik wil (hebben).

Spaartips

Open een spaarrekening.

Zet iedere week of maand geld op de spaarrekening.

Veel kleine beetjes maken groot.

Maak een overzicht van inkomsten en uitgaven.

Kun je ergens op besparen?

Spaargeld maakt gelukkiger.

Praat er thuis over dat je spaart, 

en waarvoor je spaart.