1.3 maatregelen ruimte voor de rivier

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.3. Ruimte voor de rivier

Chromebook nog in je tas

Boek, schrift en pen op tafel.

 

Planning

• Herhalen 1.1 en 1.2 (quizvragen)
• Nakijken maakwerk: Classroom, boek
• Uitleg 1.3
• Start opdracht

Herhaling

Noem 2 maatregelen die de vertragingstijd verkorten.

In welk seizoen is het debiet het laagst?

1. Zomer
2. Herfst
3. Winter
4. Lente

In de grafieken zie je het regiem van drie rivieren. Welk type rivier hoort bij elke grafiek?  

Gletsjerrivier

Regenrivier

Gemengde rivier

uiterwaard

krib

winterbed

winterdijk

zomerdijk

zomerbed

Geef een oorzaak waardoor klimaatverandering bijdraagt aan het onregelmatiger worden van het regiem van rivieren.

3 stellingen, juist of onjuist?
1. Het verhang is in de benedenloop groter dan in de bovenloop.
2. Bij hoogwater worden de stuwen gesloten.
3. Kribben zorgen voor een lagere waterstand van rivieren.

Nakijken

Klassikaal worden de vragen uit de Classroom nagekeken

De opgaven van 1.2 worden zelfstandig nagekeken

Nakijken is:

- een krul zetten wanneer het antwoord goed en compleet is;

- een antwoord aanvullen wanneer deze incompleet is;

- het antwoord verbeteren wanneer deze fout is.

Leerdoelen 1.3

• Je kent de betekenis van alle begrippen
• Je weet met welke maatregelen (9) we de rivier meer ruimte geven.
  
• Je weet welke maatregelen horen bij 'rivierbedverruiming'.
• Je kunt per maatregel beschrijven wat het effect is op de veiligheid in het rivierengebied.
• Je weet wat de aanleiding is van het project 'Ruimte voor de rivier', waarbij je aandacht hebt voor de veranderende denkwijze over omgaan met waterproblematiek.
  
• Je begrijpt dat maatregelen om het regiem van een rivier te beheersen over het hele stroomgebied moeten gaan en niet alleen over de rivier zelf.
• Je kunt het rivierbeleid van de overheid vanuit verschillende dimensies (veiligheid, economie en natuur) analyseren.
• Je kent het vervolg van het programma 'RvdR' en je weet wat deze inhoudt.

Ruimte voor de rivier

AANLEIDING

Na de extreem hoge waterstanden en overstromingen van 1993 en 1995 ging men anders nadenken over het overstromingsbeleid. Tot dan toe was alles erop gericht het water tegen te houden, dus vooral de dijken verhogen. Maar hiermee kwam je er niet meer. Men moest de rivier meer ruimte geven!

Noodzaak ruimte voor de rivier?

Als gevolg van klimaatverandering vertoont het regiem van rivieren een grilliger patroon en zal er in de winter vaker een piekafvoer komen. Hierdoor heeft het rivierwater meer ruimte nodig.

De overheid probeert met dit project ook de natuur meer ruimte te geven, projecten te koppelen aan recreatie etc. 

Rivierbedverruiming

De maatregelen die ervoor zorgen dat de rivier letterlijk meer water kan vervoeren. Welke zouden dat zijn?

Vervolg

Hoogwaterbeschermingsprogramma

Betrokken partijen:

• Rijkswaterstaat
  
  
• Waterschappen

In het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) werken de 21 Nederlandse waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie ooit sinds de Deltawerken. De komende jaren worden er honderden kilometers aan dijken versterkt. Zo werken wij samen aan een waterveilig Nederland waar je veilig kunt wonen, werken en recreëren.

Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het beheer van grote wateren, zoals de zee en de rivieren. RWS waarschuwt de verantwoordelijke overheden op tijd voor hoogwater of storm op zee. Daarnaast onderhoudt RWS dijken, dammen, stuwen en stormvloedkeringen. Ook beschermt RWS de kust en geeft het rivieren meer ruimte. Bijvoorbeeld door uiterwaarden te verdiepen en nevengeulen aan te leggen.

Waterschappen zijn verantwoordelijk voor de regionale wateren, zoals kanalen en poldervaarten. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat het water schoon is, zodat de visstand op peil blijft. Waterschappen beschermen het land ook tegen overstromingen en zorgen ervoor dat landbouwers voldoende water hebben voor hun gewassen. Ook zorgen ze voor zuivering van afvalwater.

Beleid over grenzen

Waarom is samenwerking voor NL noodzakelijk op op fluviaal (stroomgebied van rivieren) schaalniveau?

Wat was de aanleiding voor het programma Ruimte voor de Rivier?

Om grote rivieroverstromingen als die in 1995 te voorkomen is de afgelopen 20 jaar een grootschalig overheidsprogramma uitgevoerd. Geef:
1. de naam van dit grootschalige overheidsprogramma;
2. uit dit programma een maatregel die wordt genomen in het zomerbed om overstromingen tegen te gaan;
3. uit dit programma een maatregel die wordt genomen in het binnendijks gebied om overstromingen tegen te gaan.

Welke maatregel wordt omschreven:
tot 1995 was dit de meest toegepast ingreep na het doorbreken /overstromen van een dijk.

1. Kribverlaging
2. Uiterwaardvergraving
3. Dijkteruglegging
4. Dijkverhoging

Welke maatregel zie je op
de foto?

1. kribverlaging
2. nevengeul/hoogwatergeul
3. dijkverzwaring
4. uiterwaardvergraving

Welke maatregelen horen bij de letters D t/m G?

Bij Meinerswijk zijn maatregelen genomen om bij hoogwater de waterstand in de Neder-Rijn te verlagen. Noteer 2 van deze maatregelen uit de bron. Geef voor elke maatregel aan waardoor de waterstand in de Neder-Rijn lager wordt.

Aan de slag met examenopgaven!

Maak de examenvragen van het aantekenblad