H6.3 Reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H7.3 Reacties

Leerdoelen

• je kunt uitleggen wat een substitutiereactie is en onder welke omstandigheden die plaatsvindt
• je kunt aan de hand van reactievergelijkingen laten zien dat er bij een substitutiereactie diverse isomeren kunnen ontstaan
• je kunt. uitleggen wat een additiereactie is en onder welke omstandigheden die plaatsvindt
• je kunt reactieproducten geven van de additie van een klein molecuul aan een alkeen en hiervoor de vergelijking opstellen

uitleggen dat broom kan worden gebruikt om een onverzadigde verbinding aan te tonen;

twee verschillende productieprocessen voor ethanol beschrijven aan de hand van reactievergelijkingen.

Additiereacties

additie betekent toevoegen

Additiereactie met halogenen

Bij een additiereactie voeg je een molecuul toe aan de dubbele binding van een onverzadigd koolwaterstof

Broomwater is bruin en ontkleurd bij additie. Met broomwater kunnen dus onverzadigde koolwaterstoffen worden aangetoond (= een reagens).

Additiereactie met halogenen

Je maakt van een onverzadigd een meer verzadigd molecuul.

Niet perse geheel verzadigd:

Asymmetrische moleculen

Je kan ook met asymmetrische moleculen zoals waterstofhalogenen (HX) adderen:

Je kan dan soms twee positie isomeren krijgen:

Oefenen

+ Br2

+ HBr

Oefenen

+ Br2

+ HBr

-->

-->

Additiereactie met water

Identiek aan een H-Br additie kan een alkeen ook reageren met water (H-OH)

Hierbij ontstaat een alcohol:

Additiereactie met waterstof

Een alkeen kan zelfs met H2 adderen.

Prima manier om dubbele bindingen weg te halen uit je molecuul:

Substitutie reacties

substitutie = vervanging

Substitutie reacties

Bij een substitutiereactie vervang je een waterstofatoom of een (functionele zijgroep) met iets anders.

Vooral substitutiereacties met halogenen zijn bekend:

!!! Let op: Er ontstaat NOOIT H2 !!!

Deze reacties vinden plaats door licht !!

licht

Functionele substitutie

Bij substitutiereacties krijg je vaak mengsels door:

Productie van ethanol

Ethanol is een verbinding uit de groep van de alkanolen en is beter bekend als alcohol. 

Het is op 2 manieren te maken:

- Een additie van water met etheen

- Vergisting 

Productie van bio-ethanol

Door de biomassa te vergisten of fermenteren kan het omgezet worden in biobrandstof.

Koolhydraten worden omgezet in glucose wat omgezet wordt in bio-ethanol:                                                                     

Bio-ethanol kan bijgemengd worden in benzine, E5/E95 en E10

Biogas wordt gemaakt bij de vergisting van mest. 

Huiswerk

Maak de volgende opdrachten:

Leer HS6.3 (blz. 170-173)

Maak de vragen 33 t/m 44 (blz. 174-175)

Kijk de opdrachten goed na, wanneer je ze gemaakt hebt.

Maak een notitie van de vragen die je niet snapte of waarvan je meer uitleg wil hebben.

Stel deze vragen de volgende les.