Verdieping TOS

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Verdieping TOS/ Taalachterstand

Woordenschat

Verdieping TOS

Woordenschat in relatie tot begrijpend lezen

Interventies

TOS is ............

1. Een taalachterstand
2. Een taalontwikkeling stimulatie
3. Een taalontwikkelingsstoornis
4. Taal operatie systeem

Welke tips over TOS weet je nog?

Bij kinderen met TOS  is er iets mis in de hersenen met het aangeboren vermogen om een taal te leren

Kinderen met een taalachterstand kunnen door meer taalaanbod  hun achterstand vaak weer inhalen

Dezelfde lesaanpak bij TOS leerlingen en leerlingen met een taalachterstand

De analyse op het taaldomein geeft aan dat het aannemelijk is dat het taalonderwijs op het Noorderlicht weinig effect heeft op de resultaten voor de “taalzwakkere” leerlingen en een aanzienlijk groter effect heeft op de sterkere leerlingen. 

Aanleiding

Voor alle leerjaren en niveaus is de leesvaardigheid (begrijpend lezen) het laagst scorende domein.

"Ik mis de voorkennis bij de leerlingen."

"Leerlingen lezen de vragen niet goed."

"Ik vind het lastig om het curriculum op tijd door te komen". 

Wat zijn handige interventies en kosten niet te veel lestijd?

Woordenschat

Mattheus effect

Grote woordenschat betekent grotere voorsprong.

Kleine woordenschat betekent dat de achterstand groter wordt.

Het Mattheus effect kan doorbroken worden door gerichte woordenschatinterventie en -instructie op school.

Woordenschat interventie is een onderdeel van taalgericht onderwijs.

Begrijpend lezen

De woordenschat

van een leerling is sterk gekoppeld aan de ontwikkeling in geletterdheid.

 Er bestaat een

correlatie tussen woordenschat en leesbegrip waarbij de woordenschat  het leesbegrip stimuleert.

 Als een leerling beter leert lezen, zal men via tekst nieuwe woorden tegenkomen waardoor men de woordenschat kan uitbreiden.

Een goed woordenschat programma hoort te voldoen aan........

• Plaatsen van doelwoorden in semantische, rijke en motiverende contexten 
• Herhaling van doelwoorden in verschillende contexten
• Gelegenheid voor de leerling om het doelwoord te gebruiken, in conversatie of tekst

• Expliciete instructie van woordbetekenis
  

• Expliciete instructie van woordleerstrategieën

Wat doe jij al aan het stimuleren van de woordenschat tijdens je les?

Wat is de viertakt methode?

1. Voorbewerken: Maak een grap, gebruik concreet materiaal, doe geheimzinnig of onverwachts.
2.  Semantiseren: Verduidelijken van de betekenis van een woord. 
3. Consolideren: het inslijpen van de woorden en de betekenissen in het geheugen. Het is herhalen.
   
4. Controleren: het nagaan of de woorden en de behandelde betekenissen verworven zijn.

Betekenis van het woord	Woorden die er mee te maken hebben
Het woord in een zin	Het woord in een tekening

Key Word Approach voor vaktaal woorden en de Viertakt methode. Een woordenschat interventie.

Het woord / begrip

Het digitale woordenschatboek

Een woordenschat interventie

Doel

Het integreren in het dagelijks onderwijsaanbod en uitvoerbaar door alle lesgevenden. In het verlengde hiervan het begrijpend lezen verbeteren / naar een hoger plan tillen

Digitaal woordenschatboek

Kost je 5 minuten van je les

10 woorden per week, 2 woorden per dag

diverse woordsoorten

210 posterwoorden (de meest voorkomende schooltaalwoorden, overlap met 1600 woordenlijst ITTA schooltaalwoorden lijst VMBO )

woord + definitie(s) + plaatje + voorbeeldzin

aanbieden expliciet volgens viertakt / 5x per dag minimaal

 exposure op diverse plekken in de school en digitaal op het schoolportaal

aanbod 2x 1 schooljaar ; alle woorden komen 2x langs.

Het zijn NIET de typische vaktaalwoorden maar juist de algemene woorden die in alle teksten voorkomen (zoals b.v. toenemen, tegenwoordig, nauwkeurig)

read.bookcreator.com

read.bookcreator.com

Tot slot....

Boekenboeien leesboeken

Algemene schooltaalwoorden en vaktaalwoorden

Plan> schoolbreed lezen