Toetsvoorbereiding SE1

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

laatste 2 lessen

Algemeen 'voorbereiding'

'verzoekjes'

Algemeen toetsvoorbereiding

Meenemen: pen, potlood, geodriehoek, rekenmachine

Lees goed en controleer je antwoord

Toets is 2 lesuren (90 minuten) 

Tips

-Leer tekst én bronnen

-Bekijk LessonUps van moeilijke onderdelen

-Bekijk uitleg/filmpjes van moeilijke onderdelen op biologiepagina.nl

-Oefen op biologiepagina.nl 

-Oefen op nectar: test jezelf of examensprint

laatste 2 lessen

Algemeen 'voorbereiding'

'verzoekjes' 

Verzoekjes

-algemeen

-hoofdstuk 11

-hoofdstuk 12

Verzoekjes algemeen

-Samenvatting wat in de toets komt

-Oefentoetsen/opdrachten maken

-LessonUp met potentiele toetsvragen

-Zelf in stilte leren 

Verzoekjes theorie

-Steeds per onderwerp

-Keuze: meeluisteren óf zelf stil leren. 

-Morgen maken we verzoekjes af en zijn er laptops om oefenopdrachten via 'examensprint' te maken. 

Verzoekjes

H11: 

-Dominant/recessief en genotype/fenotype

-Mitose en meiose

-Uiterlijk voorspellen + kruisingsschema

H12:

-Stambomen aflezen / verwantschapsschema's

-Herhaling evolutie

Verzoekjes

H11: 

-Dominant/recessief en genotype/fenotype

-Mitose en meiose

-Uiterlijk voorspellen + kruisingsschema

H12:

-Stambomen aflezen / verwantschapsschema's

-Herhaling evolutie

Fenotype & genotype

Fenotype & genotype

Fenotype: 

Hoe een eigen-

schap eruit

ziet. 

Fenotype voor oogkleur is bruine of blauwe ogen

Fenotype & genotype

Genotype: 

Welke informatie

op het DNA staat 

voor een eigen-

schap 

Genotype voor oogkleur is BB of Bb

of bb

Dominant of recessief

1 van de genen voor oogkleur is 'sterker'

dan de andere. Die is dominant. 

Als het genotype 'heterozygoot' is

dan krijgt die persoon het fenotype

van het dominante gen. (bruine ogen)

Het andere gen is recessief. (blauwe

ogen) 

Verzoekjes

H11: 

-Dominant/recessief en genotype/fenotype

-Mitose en meiose

-Uiterlijk voorspellen + kruisingsschema

H12:

-Stambomen aflezen / verwantschapsschema's

-Herhaling evolutie

Mitose 

Meiose

Mitose     -     Meiose

-Gewone celdeling voor groei, herstel.

-Aantal chromosomen blijft 46

-Alle chromosomen komen in tweetal voor 

-In het hele lichaam of hele plant

-Celdeling om voortplantingscellen te maken

-Aantal chromosomen gehalveerd: 46            23

-Elk chromosoom komt maar 1x voor 

-In de eierstokken, zaadballen, stamper en meeldraad

Meiose

Meiose 

mitose       

DNA verdubbelt eerst voor het splitst

meiose

mitose       

Verzoekjes

H11: 

-Dominant/recessief en genotype/fenotype

-Mitose en meiose

-Uiterlijk voorspellen + kruisingsschema

H12:

-Stambomen aflezen / verwantschapsschema's

-Herhaling evolutie

Een sluipwespvrouwtje dat homozygoot dominant is voor de eigenschap ‘rode ogen’ paart met een mannetje met witte ogen. Het gen voor de eigenschap ‘oogkleur’ ligt op een gewoon chromosoom (dus niet op een geslachtschromosoom)

Wat is het fenotype van de nakomelingen? En het genotype?

 

	genotype	fenotype
zonen
dochters

R= rood

r= wit

P:  

F1:

R= rood

r= wit

P:  RR  x rr 

F1:

R= rood

r= wit

P:  RR  x rr 

F1:

	r	r
R	Rr	Rr
R	Rr	Rr

Een sluipwespvrouwtje dat homozygoot dominant is voor de eigenschap ‘rode ogen’ paart met een mannetje met witte ogen. Het gen voor de eigenschap ‘oogkleur’ ligt op een gewoon chromosoom (dus niet op een geslachtschromosoom)

Wat is het fenotype van de nakomelingen? En het genotype?

 

	genotype	fenotype
zonen	Rr	rood
dochters	Rr	rood

oefenvraag

Bij katten is het gen voor een gevlekte vacht (R) dominant over dat voor een ongevlekte vacht (r). Een vrouwtje met gevlekte vacht krijgt nakomelingen van een mannetje met gevlekte vacht. Onder de jongen zijn dieren met een gevlekte vacht en dieren met een ongevlekte vacht. Wat zijn de genotypen van de ouderdieren?

R = gevlekt, r = ongevlekt

P:

Geslachtscellen: 

Kruisingsschema

Verzoekjes

H11: 

-Dominant/recessief en genotype/fenotype

-Mitose en meiose

-Uiterlijk voorspellen + kruisingsschema

H12:

-Stambomen aflezen / verwantschapsschema's

-Herhaling evolutie

Verwantschap

Een verwantschapsschema laat zien hoe 

soorten aan elkaar verwant zijn.

Aflezen verwantschapsschema

Als een voorouderlijke soort nieuwe eigenschappen heeft, bezitten de soorten erna die eigenschap ook.

Door bepaalde kenmerken, onderscheiden we groepen gewervelde dieren:

• vissen (kieuwen)
• amfibieën (longen en eieren in water)
• reptielen (schubben en eieren op land met leerschaal)
• vogels (veren en eieren op land met kalkschaal)
• zoogdieren (nagels, vacht en levendbarend)

Evolutie van de mens

Bekijk het verwantschapsschema hiernaast.

Wat is de meest recente, gemeenschappelijke voorouder van de wolf, de luipaard en de kat?

1. A
2. B
3. C

Een verwantschapsschema

In de afbeelding is in een verwantschapsschema de afstamming van een aantal soorten weergegeven.

Wat is de gemeenschappelijke voorouder van soort 5 en 9

1. soort 1
2. soort 2
3. soort 3
4. soort 7

Een verwantschapsschema

In de afbeelding is in een verwantschapsschema de afstamming van een aantal soorten weergegeven.

Welke soort is eerder ontstaan, soort 3 of soort 7?

1. soort 3
2. soort 7

Hier is een verwantschapsschema de afstamming van een aantal soorten weergegeven.
Met welke nu levende soort is soort 5 het meest verwant?

1. 2
2. 12
3. 1
4. 11

Verzoekjes

H11: 

-Dominant/recessief en genotype/fenotype

-Mitose en meiose

-Uiterlijk voorspellen + kruisingsschema

H12:

-Stambomen aflezen / verwantschapsschema's

-Herhaling evolutie

De evolutie theorie gaat uit van:

1.  Variatie in erfelijke eigenschappen

2.  Natuurlijke selectie

3.  Ontstaan van nieuwe soorten

1. Variatie in erfelijke eigenschappen

-Door mutaties (= veranderingen van het DNA)

-Door geslachtelijke voortplanting 

(hierdoor combineert DNA van de ouders en krijg je variatie bij de nakomelingen)

2. Natuurlijke selectie

Aangepast zijn -->

Grotere overlevingskans-->

Voordelige eigenschappen doorgeven

3. Ontstaan van nieuwe soorten

Geografische scheiding