Spelling NN H1 t/m 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

Trema & apostrof

Trema: 

• voorkomen dat twee klinkers in één woord samen worden uitgesproken: kopiëren
• sommige leenwoorden: fröbelen

Apostrof:

• weglatingsteken: 's avonds
• voorkomen van uitspraakproblemen bij een -s achter woorden op -a, -i, -o, -u en -y: cadeaus
• in afleidingen en meervouden van afkortingen: dvd'tje
• verkleinwoorden op -y voorafgegaan door een medeklinker: baby'tje

Accent & cedille

Accenten: 

• accent aigu: logé
• accent grave: barrière
• accent circonflexe: crêpe

Cedille:

• zodat een 'c' als een 's' klinkt: Curaçao 

Wat is de juiste vorm?

1. buggytje
2. buggy'tje

Wat is de juiste vorm?

1. tv-s
2. tv's

Wat is de juiste vorm?

1. cafees
2. cafés

Wel of geen -n?

Wanneer schrijf je telwoorden als enkele, vele, weinige, sommige, etc. 

met –n?​

• als het zelfstandig gebruikt wordt;​
• als het personen aanduidt.​

​

Wanneer schrijf je telwoorden als enkele, vele, weinige, sommige, etc. 

zonder –n?​

• als de telwoorden geen personen aanduiden;​
  
• als de telwoorden niet zelfstandig, maar bijvoeglijk gebruikt worden

Vele / Velen waren onder de indruk van de film.​

1. Vele
2. Velen

De gereedschappen zijn alle / allen op online aangeboden.​

1. alle
2. allen

Getallen

Getallen schrijf je soms in letters en soms in cijfers. 

Letters:

• hele getallen van één tot en met twintig: vier;
• tientallen tot honderd: vijftig;
• honderdtallen tot duizend: achthonderd;
• duizendtallen tot tienduizend: zesduizend;
• honderdduizend, miljoen, miljard en biljoen: negenhonderdduizend;
• rangtelwoorden van de getallen hierboven: twaalfde.

Cijfers:

• getallen boven de twintig: 88 miljoen, 23;
• maten, gewichten, data, exacte tijdstippen, e.d: 7 meter, 19 kilo, 30 januari.

Julia koopt ......... tijdschriften per week.​

1. 6
2. zes

Otto speelde met …. vrienden een potje Fortnite. ​

1. 21
2. een en twintig
3. éénentwintig
4. eenentwintig

De staatsgreep vond plaats op ..........​

1. Vijftien mei negentieneenenzestig​
2. 15 – 5 – 1961​
3. 15 mei negentieneenenzestig​
4. 15 mei 1961

Woorden korter schrijven

• Afkorting: geschreven met een of meer punten; wordt uitgesproken als het oorspronkelijke woord. > e.d.
  
• Letterwoord: geschreven zonder punten; wordt uitgesproken als een woord. > havo
• Initiaalwoord: geschreven zonder punten; wordt uitgesproken als losse letters > vwo
• Verkorting: gevormd door een of meer lettergrepen; wordt uitgesproken als een woord > horeca

• Symbool: teken voor wetenschappelijk begrip, eenheid of valuta; uitgesproken als woord > €, ©

Even oefenen

Log in en klik op het juiste antwoord.

pin

persoonlijk identificatienummer

1. verkorting
2. letterwoord
3. symbool
4. initiaalwoord

H.K.H.

Hare Koninklijke Hoogheid

1. initiaalwoord
2. letterwoord
3. afkorting
4. verkorting

aso

asociaal

1. letterwoord
2. initiaalwoord
3. afkorting
4. verkorting

cl

chloor

1. afkorting
2. initiaalwoord
3. symbool
4. verkorting

wc

watercloset

1. initiaalwoord
2. afkorting
3. verkorting
4. symbool

Lastige leestekens 1

Leestekens helpen bij het lezen van een tekst. Wanneer gebruik je leestekens?

Komma: geeft een rust in de zin aan.

• voor of na een aanspreking: Maud, wil je mij de boter aangeven?
• tussen de delen van een opsomming: Morgen ga ik fietsen, wandelen en zwemmen.
• tussen twee persoonsvormen: Omdat de kraan al een tijdje lekt, heb ik de loodgieter gebeld.
• tussen de hoofdzin en een bijzin, als de delen lang zijn: Joppe gaat naar Frankrijk op vakantie, omdat hij van het weer houdt.
• voor en achter een bijstelling: Pablo Picasso, de beroemde schilder overleed in 1973. 

Lastige leestekens 2

Dubbele punt: kondigt iets aan.

• een citaat (directe rede): De jongen vroeg: 'Waar is het zwembad?'
• een gedachte: Toen Lara naar buiten keek, dacht ze: ik wacht wel tot de bui over is.
• een opsomming: Alinda leest van alles: romans, thrillers en stripboeken.
• een uitleg of toelichting: Helaas gaat de picknick morgen niet door: het wordt slecht weer. 

Puntkomma: 

• tussen hoofdzinnen die sterker met elkaar samenhangen dan losse zinnen: Sep heeft een bijbaantje in het zwembad; hij wil later badmeester worden.
• de afsluiting van de onderdelen van lange opsommingen die onder elkaar staan. Het laatste onderdeel krijgt als afsluiting een punt. 

                     De opdracht is als volgt:

                         - kies een boek;

                         - schrijf een samenvatting;

                         - presenteer de samenvatting. 

Lastige leestekens 3

Aanhalingstekens:

• bij citaten:

              'Ik kan vanavond niet mee', zei Anton. 'Ik moet werken.'
              'Als je meedoet met het toernooi,' vertelde Colin, 'moet je je wel opgeven.'
              'Fiets jij mee?', vroeg Dieke aan Cas. 

• als het woord zelf bedoeld wordt en niet de betekenis: Het woord 'ijs' doet me aan de zomer denken.
• als het woord op een speciale manier gebruikt wordt: De agent zei dat hij die 'lieve jongen' wel zou inrekenen. 

Wat is geen leesteken?

1. punt
2. vraagteken
3. hoofdletter
4. uitroepteken

Oefenen!

In de volgende slides krijg je zinnen te zien zonder hoofdletters, leestekens en aanhalingstekens. Neem de zinnen over en gebruik hoofdletters, leestekens en aanhalingstekens. 

ha vincent zei ilonka wat gezellig dat je er weer bent

bij de italiaan staat van alles op het menu pizza pasta en tiramisu

Tot slot:

Wat weet je van werkwoordspelling?

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt

Welke zin is juist?

1. Het hout is opgebrandt.
2. Het hout is opgebrand.
3. Het hout is opgebrant

Vin.. jij werkwoordspelling moeilijk om te leren?

1. Vindt
2. Vind
3. vint

Afgelopen weken (besteden) we veel tijd aan werkwoordspelling.

1. besteden
2. besteede
3. besteedden
4. besteeden

Welke zin is juist?

1. Zij begeleiden de vrouw gisteren naar huis
2. Zij begeleidden de vrouw gisteren naar huis.

(worden) ... je vader boos als je een onvoldoende haalt?

1. word
2. wordt