H1.3 Geen vaste woonplaats

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

1.3 Geen vaste woonplaats

Leerdoelen:

In deze paragraaf leer je:

• welk landschap in Nederland ontstond na de ijstijd
• hoe mensen eerst samenleefden
• hoe we dingen weten over jager-verzamelaars
• welke soorten samenlevingen we onderscheiden
• (hoe tekenaars het verleden in beeld brengen)

Na de laatste ijstijd

• 25.000 jaar geleden was de ijstijd. 
• 11.500 v.Chr. :  stijging van temperatuur (oorzaak) >> de laatste ijstijd eindigt (gevolg).
• Het ijs smolt >> NL veranderde ook: vlaktes van gras en lage struiken ontstonden. 
• Rond 6000 v.Chr.:
  - West- en Noord-NL >> waterrijk gebied met moerassen en stukken land die overstroomden tijdens vloed. 
  - Zuid- en Oost-NL >> dichte bossen.

Europa in de laatste ijstijd

hoe landschap in Nederland in de loop der eeuwen

veranderde

Jager - verzamelaar

• Leefden van jagen en verzamelen (middel van bestaan)>> vissen, jagen, noten, bessen, knollen verzamelen
• Nomadisch bestaan (trekken rond)
• Kleine groepen: niemand is de baas, wel rolverdeling.
• Weinig bezit

Kennis van de jager-verzamelaar:

• Kennis over dieren en eetbare planten >> doorgegeven van ouder op kind. 
• veel kennis over gebieden (ze keren elk jaar terug):
  - Lente: vissen op rivieren en moerassen.
  - Zomer: bij de kust zoeken naar schelpdieren, vissen en jagen op zeehonden en zeevogels.
  - Herfst: verzamelen van noten, vruchten en knollen.
  - Winter: jacht op pelsdieren en waterwild (bijv. eenden) >> hele jaar door: jagen op groot wild (bijv. herten)
• ze kunnen van natuurlijke producten zoals steen of bot werktuigen en sieraden maken (steentijd) .
  

Hoe weten we dit allemaal?

Onze kennis over de prehistorie: (3 manieren)

1. Archeologie >> grotschilderingen. 
2. Experimentele archeologie >> onderzoeken door het na te spelen en dingen uit te proberen (zoals bijv. vuur maken met vuurstenen). 
3. Bestuderen van mensen op de wereld die nog steeds leven als jager-verzamelaars. 
   - Bijv. de Bosjesmannen in Botswana. 

Op basis van vondsten probeert men het verleden te onderzoeken.

volgende slide

prezi over de soorten samenlevingen

prezi.com