MTH DA 2.1.3 POC analyzers

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Medisch technisch handelen

DA 2

Periode 1

Les 3

2022-2023

Programma

Welkom + Osiris

Vorige les 

Lesdoelen

POC analyzers

Opdracht

Afsluiten + huiswerk

Vorige les 

Gang van zaken

Termen vorige les:

Insuline

Glucagon

Hyperglykemie

Hypoglykemie

HBA1C

Normaalwaarden

Wat is hyperglykemie?

Wat is de functie van insuline?

Insuline zorgt er voor dat glucose wordt vervoerd naar de cellen, en dat de cellen open gaan, zodat glucose naar binnen kan om te worden verbrand tot energie. Glucose die niet direct nodig is wordt opgeslagen in lever, vet en spieren, en kan later worden gebruik

Glucagon doet het tegenovergestelde: het zorgt ervoor dat opgeslagen suiker in de lever vrijkomt als de bloedsuikerspiegel te laag is. Hierdoor stijgt de bloedsuikerspiegel weer.

Een normale nuchter gemeten bloedglucosegehalte bevindt zich tussen de...

1. 3.5-6.1 mmol/l
2. 4.5-7 mmol/l
3. 6.1-7 mmol/l
4. 7.8-11 mmol/l

B: nuchter voor cliënten met diabetes 

C: 6.1-7 verstoorde nuchter glucose 

D: niet nuchter glucose 

Lesdoelen

Aan het eind van deze les weet je:

• Wat POC analyzers zijn
• Welke POC analyzers je als DA tegen kunt komen
• De referentiewaarden van de diverse POC analyzers

Opdracht 

Maak in twee-tallen de opdracht POC-analyzers (cumlaude).

We maken straks een start om de opdracht te bespreken

D-dimeer

• D-dimeren zijn verbindingen die vrijkomen bij de afbraak van bloedstolsels. Ze zijn uitsluitend in het bloed aanwezig als er ook een stolsel aanwezig is, of is geweest.
• Verdenking trombusvorming
• Longembolie of diep veneuze trombose
• Positief of negatief 

BNP

• Brain natriuretic peptide (BNP) en het fysiologische niet-actieve afsplitsproduct NT-proBNP zijn stoffen die in specifieke cellen van de hartspier worden aangemaakt, vooral wanneer sprake is van overbelasting van het hart. Het gaat dan met name om situaties waarbij de druk in het hart is toegenomen. ( voornamelijk wanden van de kamers) 
• (Brain Natriuremic Peptide) is een hormoon dat door het hart wordt gemaakt. BNP stimuleert onder andere de urineproductie waardoor het hart wordt ontlast. Als het hart te zwaar wordt belast, stijgt het BNP gehalte. Bij een normaal BNP is de kans op hartfalen zeer klein.
  
• BNP is een eiwit en wordt door spiercellen in de hartkamers afgescheiden als de hartkamers lange tijd onder verhoogde druk staan. Indien het BNP-gehalte in het bloed laag is kan men met enige zekerheid zeggen dat er geen sprake is van hartfalen. Is het BNP-gehalte hoog, dan zal er aanvullend onderzoek moeten plaatsvinden naar hartfalen ( denk aan ECG) 

NT-proBNP 

- Ter uitsluiting van hartfalen kan het plasma NT-proBNP of het BNP worden bepaald. Let wel op dat er verschillende afkapwaarden bestaan voor de twee bepalingen

- NT-proBNP is niet specifiek voor hartfalen en kan ook verhoogd zijn bij onder andere de volgende condities: nierinsufficiëntie, boezemfibrilleren, myocarditis, myocardinfarct, hypertensie

Waardes

-  Bij een verdenking op geleidelijke hartfalen is de volgende uitslag goed: 

BNP < 35 pg/ml  of NT-proBNP < 125 pg/ml met normaal ECG

-Verdenking bij acuut hartfalen: 

BNP< 100 pg/ml of NT-proBNP< 400 pg/ml in combi met ECG vrijwel uit te sluiten 

PSA

• Prostaat specifiek antigeen
• Aanmaak in de prostaat, vloeibaarheid van sperma vergroten
• Sterke verhogingen van PSA ( >20µg/l) komen vrijwel uitsluitend voor bij prostaatkanker 
• Goedaardige prostaatvergroting, UWI, prostatitis of prostaatkanker
• De referentiewaarde van PSA hangt samen met de leeftijd ( zie boek blz. 127/128) 

 

Let op: alleen een bloedonderzoek is niet afdoende, altijd samen met rectaal toucher door huisarts!

Let op: familiair vaker voorkomen.

Ferritine

• Ijzer wordt uit het voedsel in de darmen opgenomen
• Opslagvorm heet ferritine ( hierom goede maat voor IJzer voorraad)
• Een uit
• Een uitslag horen dan 100 µg/l maakt ijzergebreksanemie zeer onwaarschijnlijk 
• Referentiewaarden afhankelijk van leeftijd en geslacht zie blz 128 

Referentiewaarden afhankelijk van leeftijd en geslacht:

mannen: 25–250 μg/l

vrouwen voor de menopauze 20–150 μg/l

vrouwen na de menopauze 20–250 μg/l

mannen en vrouwen > 65 jaar 45–250 μg/l

HBA1C

• Hemoglobine is een eiwit in de rode bloedcellen, functie zuurstof vervoeren. Glucose kan zich hechten aan hemoglobine. 
• Versuikerde hemoglobine= ( HBA 1c) 
• Bloedcellen levensduur 80-120 dagen, hierom juiste indruk gemiddelde glucoseconcentratie. 
• Hoe langer de bloedsuikerwaarden te hoog zijn, hoe hoger HBA 1c 
• Gemiddelde glucosewaarde
• Referentiewaarde afhankelijk van leeftijd, duur DM, bijkomende aandoeningen en wensen m.b.t levensverwachting
• <70 jaar: <53 mmol/l 

CRP

-C-reactief proteïne is een zogenoemd acutefase-eiwit en hierdoor onderdeel van het afweersysteem. 

-Het CRP wordt gemaakt in de lever en afgegeven aan de bloedbanen. 

-Ontsteking? > CRP neemt toe. Pneumonie 

-Niet specifiek genoeg voor diagnose

Referentiewaarde: <10 mg/l

20-100mg/l - matig verhoogd

>100mg/l - verhoogd

Kan vlot stijgen naar 500mg/l!

Cholesterol

Volgende les!

Afsluiten + huiswerk

• Vragen n.a.v. deze les?
• Vragen n.a.v. de opdracht
•  Huiswerk: MTH 5.12 (venapunctie), 5.15 (cholesterol blz. 128), 5.16 (bezinking) Lees deze hoofdstukken goed door.
• Toets over de onderwerpen