Hoofdstuk 2: criminaliteit in Nederland 2024

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Succescriteria

Aan het eind van deze les kun je:
- uitleggen waarom criminaliteit een maatschappelijk probleem is

-je snapt hoe media de beeldvorming beïnvloedt
- toelichting geven op hoe betrouwbaar ons beeld van criminaliteit is

-de drie manieren om criminaliteit in beeld te brengen met voor- en nadelen noemen

Welke vier kenmerken heeft een maatschappelijk probleem?

Maatschappelijk probleem

gemeenschappelijke oplossing

De politiek moet zich met het probleem gaan bemoeien om een oplossing te vinden. De overheid moet de openbare orde namelijk handhaven

Media-aandacht

Het probleem krijgt aandacht in kranten, televisie en sociale media. De media beïnvloeden daardoor de publieke opinie.

Verschillende meningen

Er zijn verschillende meningen over de oplossing van het probleem.
Dit heeft te maken met de verschillende belangen van mensen

Sociaal probleem

Veel mensen hebben er last van of vinden dat het slecht geregeld is.
Het bedreigt de maatschappelijke waarden en normen

Leg uit waarom 'eenzaamheid onder ouderen' een maatschappelijk probleem is. Gebruik in je antwoord de vier kenmerken

 Meten van criminaliteit

Houdt jij er rekening mee dat je overvallen kan worden als je 's avonds in het donker naar huis fietst?

Hoe crimineel is Nederland denk je?
(helemaal niet/niet/een beetje/erg/ heel erg)

Criminaliteit is tijdsgebonden

• Overspel was in 1970 nog strafbaar, nu niet meer.
  

• Milieuvervuiling wordt nu zwaarder bestraft.
  

• Nieuwe vormen van criminaliteit: internet fraude, hacken en naaktfoto's rondsturen.
  

Criminaliteit is plaatsgebonden

• In ongeveer 70 landen is een relatie met iemand van hetzelfde geslacht strafbaar
• In Staphorst mag je niet hardop vloeken

• In de Verenigde Staten is het een grondrecht om een wapen te mogen dragen

Ons beeld van criminaliteit

beeldvorming

Het beeld (het idee) dat mensen hebben over een onderwerp, zoals over criminaliteit wordt sterk beïnvloed door de media. Extreem geweldadige misdrijven worden vaak breed uitgemeten waardoor mensen het idee (beeld) kunnen hebben dat er heel veel geweldadige misdrijven zijn terwijl dit eigenlijk maar weinig voor komt. Ook vertelt de ene krant meer over criminaliteit dan de andere krant. Je wordt daardoor dus ook beïnvloed. 

copy cat

Zouden lezers van media de criminelen gaan nadoen wanneer ze dit vaak voorbij zien komen? Worden ze aangezet tot crimineel gedrag door de berichten over crimineel gedrag? Sommige mensen vinden dat media meer verantwoordelijkheid moet nemen voor kopieeergedrag. 

Hoe komt het dat Sameena slachtoffer werd van mensenhandel?

(on)geregistreerde criminaliteit

Er wordt niet overal aangifte van gedaan en niet elk misdrijf wordt ontdekt. Dit is dus ook niet bekend bij de politie en is niet geregistreerd.

Volgens de cijfers van de politie is het dus veiliger in Nederland dan het eigenlijk is. 

Meten van criminaliteit

Politiestatistieken
Slachtofferonderzoek
Daderonderzoek

De politie registreert alle misdrijven die door burgers zijn aangegeven of door de politie zijn ontdekt.
- niet alles wordt aangegeven
- selectieve opsporing

Er wordt gevraagd of mensen slachtoffer zijn geweest van een misdrijf in het afgelopen jaar en om wat voor soort misdrijf dat dan ging.

Voordeel: wat onbekend was wordt bekend

Nadeel: niet alles heeft een slachtoffer / pijnlijk

In zo'n enquete wordt gevraagd of mensen iets strafbaars hebben gedaan (anoniem).

Maken

Opdracht 1, 2 en 3