7.4 Verteren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom! 

Telefoon in het hotel

Boeken en laptop op tafel

Nakijken huiswerk 7.1 (1 t/m 13) en 7.4 (1 t/m 13) -> antwoordenboek staat in itslearning bij bronnen

Welke voedingsstof hoeft niet verteerd te worden?

1. vetten
2. koolhydraten
3. vitaminen
4. eiwitten

'Paragraaf 7.4 Verteren'

Voeding en vertering

Leerdoelen 7.4

- Je kunt uitleggen hoe je voedsel wordt verteerd

- Je kunt uitleggen hoe enzymen werken

- Je kunt beschrijven hoe je voedsel door het verteringsstelsel gaat

- Je kunt beschrijven waar vertering in je lichaam gebeurt

- Je kunt uitleggen hoe de voedingsstoffen in je bloed komen

- Je kunt uitleggen wat er na de vertering met de voedselresten gebeurt.

Vertering

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen.

Vetten, eiwitten en (veel) koolhydraten kunnen niet zomaar opgenomen worden in het bloed. Deze voedingsstoffen moeten verteerd worden.

Vitamines, mineralen en water kunnen wel direct worden opgenomen in het bloed. 

Vertering van deze stoffen is niet nodig.

Vertering

Vertering is het omzetten van voedingsstoffen in verteringsproducten.

Verteringsklieren maken verteringssappen:

• speekselklieren
• maagsapklieren
• lever en alvleesklier
• darmsapklieren (in de dunne darm)

Deze sappen zetten voedingsstoffen om in verteringsproducten. 

Die laatste worden vanuit de dunne darm opgenomen in het bloed.

Werking enzymen

Enzymen maken grote voedingsstoffen klein (knippen). Elke voedingsstof heeft zijn eigen enzym.

Een enzym:

1. bindt aan de voedingsstof
2. knipt de voedingsstof in stukken
3. laat los en kan opnieuw een zelfde voedingsstof afbreken
   

Optimumtemperatuur

< 10: werkt het niet

37: optimaal, het snelst

> 45: stuk

Doorslikken van eten

1 = huig (neusholte)

2 = tong

3 = speekselklier

4 = strotklepje (luchtpijp)

5 = slokdarm

1 = huig, sluit neusholte af

2 = tong, duwt voedselbrij in slokdarm

3 = speekselklier, wordt speeksel gevormd

4 = strotklepje, sluit luchtpijp af

5 = slokdarm, peristaltische bewegingen

Welk enzym gaat er stuk vanaf 25 graden?

1. enzym X
2. enzym Y
3. enzym Z

Peristaltische beweging

In de slokdarm, maag en darmen

3 = kringspieren

4 = lengtespieren

5 = voedselbrij

Van mond tot kont

1. mond
2. keel
3. slokdarm
4. maag
5. twaalfvingerige darm
6. dunne darm
7. dikke darm
8. endeldarm

7.4 les 1 

Eerste 8 min. in stilte

Lees de groene blokken op blz. 43 t/m 47 door

Maken opdr. 1 t/m 13

Klaar? Maak de extra oefeningen uit de planner, begin aan je samenvatting of begrippenlijst

'Paragraaf 7.4 les 2

Voeding en vertering

Moet WEL verteerd worden

Hoeft NIET verteerd te worden

Wordt niet verteerd

     (1 antwoord)

Eiwit

Water

Koolhydraat

Voedingsvezel

Vetten

Mineralen

Vitamine

Wat doen enzymen?

1. Zorgen ervoor dat voedingsstoffen sneller worden afgebroken.
2. Zorgen ervoor dat voedingsstoffen niet worden afgebroken.
3. Zorgen ervoor dat voedingsmiddelen sneller worden afgebroken.
4. Zorgen ervoor dat het oppervlak vergroot wordt.

De peristaltische bewegingen
vinden plaats in .......
kies het beste antwoord

1. de mond, de dikke darm
2. de darmen, de maag en de slokdarm
3. de maag en de slokdarm
4. de mond en de maag

Enzymen zijn gevoelig voor temperatuur.
Ze werken het beste bij de optimumtemperatuur. Wat gebeurt er met het enzym als deze boven de optimumtemperatuur komt?

1. Het enzym gaat sneller werken.
2. Het enzym gaat langzamer werken.
3. Het enzym gaat kapot.
4. Het enzym werkt niet meer.

Slokdarm

Lever

Dikke darm

Galblaas

Maag

Alvleesklier

Dunne darm

Anus

Appendix

Leerdoelen 7.4

- Je kunt uitleggen hoe je voedsel wordt verteerd
- Je kunt uitleggen hoe enzymen werken
- Je kunt beschrijven hoe je voedsel door het verteringsstelsel gaat
- Je kunt beschrijven waar vertering in je lichaam gebeurt
- Je kunt uitleggen hoe de voedingsstoffen in je bloed komen
- Je kunt uitleggen wat er na de vertering met de voedselresten gebeurt.

Waar en door wat wordt je voedsel verteerd?

1. Mondholte: speeksel 
2. Maag: maagsap
3. 12-vingerige darm: alvleessap
4.  Dunne darm: darmsap

GAL IS HULPSTOF !!

Vet afbreken 

• De lever produceert gal. De gal wordt in de galblaas opgeslagen (bewaard).

Als er vet verteerd moet worden, komt er gal vanuit de galblaas bij de voedselbrij waar vet in zit. Gal maakt van grote vetdruppels kleine vetdruppeltjes.

Die kleine vetdruppeltjes kunnen daarna opgenomen worden in het bloed.

Waar komen de voedingsstoffen in het bloed?

• In de dunne darm zijn de voedingsstoffen klein genoeg om in het bloed te worden opgenomen.

• De dunne darmwand is erg dun en bevat veel haarvaten. De voedingsstoffen kunnen gemakkelijk door de wand heen (bron 10).

• Door de darmplooien met darmvlokken is het oppervlakte van de dunne darmwand erg groot.

Waar komen voedingsstoffen in je bloed?

Dikke darm

• In de dikke darm word het water uit de voedselbrij gehaald.
• De onverteerbare resten worden ingedikt en tot poep gemaakt

Wat blijft er over na vertering?

- Waterige pap komt in de dikke darm

- Water terug het bloed in

- Darmflora verteerd nog deel van 

onverteerde resten eten.

- Ontlasting, oftewel poep blijft over

Welke van onderstaande voedingsstoffen kunnen direct in het bloed worden opgenomen zonder eerst verteerd te worden?

1. Eiwitten
2. Glucose
3. Vetten
4. Zetmeel

Maken

Eerste 6 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 7.4  

Maken 7.4: 14 t/m 25

Klaar? Oefen met de linkjes uit de planner, doorlezen 8.1 of start maken met je samenvatting (vanaf blz. 70 in je boek)

Naast enzymen wordt er ook gal aan het voedsel toegevoegd.

In welk deel van het verteringskanaal wordt gal aan het voedsel toegevoegd?

1. in de slokdarm
2. in de dunne darm
3. in de dikke darm
4. in de 12 vingerige darm

1. Vanuit de dikke darm worden water en
voedingsvezel aan het bloed toegevoegd
2.De niet-verteerde voedselresten verlaten het
lichaam via de anus

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Wat is de functie van speeksel?

1. Verteren van zetmeel
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Geeft smaak aan het eten
4. Verteren van eiwitten