KuBv CvK beeldendekunst hfst5

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

De kracht van het beeld

Tegen ca. 1000 was bijna heel West-Europa bekeerd tot het __________________. Hoewel de het bestuur van Kerk en staat gescheiden was, probeerde de __________________ overheid greep te krijgen en te houden op de koningen en de benoeming van de keizers. Andersom deden ook de wereldlijke heersers hetzelfde met de benoemingen van geestelijken. Het was ook niet ongebruikelijk dat het geestelijke ambt overgeërfd werd van vader op zoon. Daarnaast was de kerk verantwoordelijk voor ________________ en opvoeding van burgers. Op die manier werd het hele culturele leven doordrongen van het christelijke _________________.

SLEEPVRAAG - VUL IN - herhaling

christendom

kerkelijke

scholing

geloof

Cultuur van de Kerk

H4 en 5 Beeldende kunst

Romaans

Gotisch

Kunstenaar

Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht

 Organisatie van de samenleving: driestandenmaatschappij (geestelijkheid, adel, boeren/burgers)

− Ontstaan geldeconomie: opkomst steden, gildenorganisatie.

− Opdrachtgevers: kerk, adel, gilden, burgerij, stadsbestuur. (zichtbaar in het werk)

− Status van de kunstenaar: kunst als ambacht.

Gebruik je tekstboek pagina 42. De inleiding gaat over de rol van de gilden. Het ambacht veranderd naar kunst en de rol van gilde veranderd naar de titel kunstenaars.
Wat is de reden dat deze positie veranderen.

Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht

 Organisatie van de samenleving: driestandenmaatschappij (geestelijkheid, adel, boeren/burgers)

− Ontstaan geldeconomie: opkomst steden, gildenorganisatie.

− Opdrachtgevers: kerk, adel, gilden, burgerij, stadsbestuur. (zichtbaar in het werk)

− Status van de kunstenaar: kunst als ambacht.

Kunst en religie, levensbeschouwing

− Heilsgeschiedenis (Bijbel): schepping; zondeval; geboorte, leven, sterven en opstanding van Christus; laatste oordeel.

− Liturgie en kerkelijk jaar: cyclus (kerst, pasen, pinksteren, kerst).

− Religieuze volkscultuur; pelgrimages, heiligenverering (wonderen), relieken.

− Het menselijk invoelen, de verinnerlijking van de geloofservaring (bijvoorbeeld Mariadevotie).

Nieuwe beeldtaal Romaans of Gotisch, heilig taal.

plastischer

byzantijnse kunst

historisch besef

ruimte uitbeelding

Romaans

Gotisch

Kunst en esthetica

− Schoonheid als openbaring van het goddelijke in licht, glans en kleur; gotiek; geometrische orde op basis van getalsverhoudingen.

− Didactische functie van kunst. (overbrengen van de boodschap)

− Verschillende opvattingen over kunst: kunst en geloofsbeleving (abt Suger versus Bernardus van

Clairvaux, Franciscus van Assisi); theorieën voor en tegen het gebruik van beelden.

− Natuur (flora en fauna) als boek vol symbolen van het goddelijke.

− Werken volgens beeldconventies en praktijk van kopiëren; originaliteit is ondergeschikt

Opvattingen over lichaam en geest: het geestelijke boven het lichamelijke en het mannelijke boven het vrouwelijke.

− Houding van de kerk t.o.v. de kunsten, ordening van kunsten en wetenschappen in artes mechanicae en artes liberales

Hugo van der Goes, Portinari-altaarstuk, Aanbidding van de herders ca 1475 (5.2 TB 43)

Plooien in de kleding

meer uitdrukking op het gezicht

horizonlijn --> ruimte

details zijn realistischer

realistische gebouwen, meubels

Opdrachtgevers herkenbaar GEEN aureool

patroonheilige

aureool

anachronisme

Gebruik je tekstboek pagina 42. Wat is de reden dat de schilderijen en afbeeldingen realistischer worden.

Gebruik je tekstboek pagina 47 beeldhouwkunst

Tekstzvasdfsadf

Tekstboek pagina 47 Beeldhouwkunst

pilaarfiguren in zuil

los van zuil, meer vrijstaand

emotieloos

meer emoties zoals lachen of lijden

statisch, strak, bewegingloos

dynamischer, houding losser

plooien ter decoratie

lossere plooien

s-houding/ contrapost

Kunst en esthetica

− Schoonheid als openbaring van het goddelijke in licht, glans en kleur; gotiek; geometrische orde op basis van getalsverhoudingen.

− Didactische functie van kunst. (overbrengen van de boodschap)

− Verschillende opvattingen over kunst: kunst en geloofsbeleving (abt Suger versus Bernardus van Clairvaux, Franciscus van Assisi); theorieën voor en tegen het gebruik van beelden.

− Natuur (flora en fauna) als boek vol symbolen van het goddelijke.

− Werken volgens beeldconventies en praktijk van kopiëren; originaliteit is ondergeschikt

Opvattingen over lichaam en geest: het geestelijke boven het lichamelijke en het mannelijke boven het vrouwelijke.

− Houding van de kerk t.o.v. de kunsten, ordening van kunsten en wetenschappen in artes mechanicae en artes liberales

Masaccio, De Heilige Drie-eenheid (5.5 TB 43)

Plooien in de kleding

horizonlijn perspectief

gevoelsperspectief

details zijn realistischer

realistische gebouwen, meubels

opdrachtgevers in beeld verwerkt

Driehoekscomositie, hiërarchie

lijnperspectief

meer emotie zichtbaar zoals verdriet

Tekstboek pagina 45 Getijdenboeken. Middeleeuwse geïllustreerde manuscripten zijn zeldzaam en kostbaar. Ook in de middeleeuwen zelf waren ze erg duur onder andere omdat ze met de hand werden geschreven. Leg aan de hand van nog drie argumenten uit waarom deze boeken zo duur waren.

Kunst en esthetica

− Schoonheid als openbaring van het goddelijke in licht, glans en kleur; gotiek; geometrische orde op basis van getalsverhoudingen.

− Didactische functie van kunst. (overbrengen van de boodschap)

− Verschillende opvattingen over kunst: kunst en geloofsbeleving (abt Suger versus Bernardus van Clairvaux, Franciscus van Assisi); theorieën voor en tegen het gebruik van beelden.

− Natuur (flora en fauna) als boek vol symbolen van het goddelijke.

− Werken volgens beeldconventies en praktijk van kopiëren; originaliteit is ondergeschikt

Opvattingen over lichaam en geest: het geestelijke boven het lichamelijke en het mannelijke boven het vrouwelijke.

− Houding van de kerk t.o.v. de kunsten, ordening van kunsten en wetenschappen in artes mechanicae en artes liberales

Lees pagina 45 TB en bekijk bron 5.10. Het getijdenboek van de gebroeders Van Limburg, dat in opdracht van de hertog van Berry (1340-1416) is vervaardigd, is een voorbeeld van de internationale stijl en onderscheidt zich door een hoog niveau van realisme. Licht toe wat dit werk zo realistisch maakt, en baseer uitleg op zowel de voorstelling als de vormgeving."

Kunst en esthetica

− Schoonheid als openbaring van het goddelijke in licht, glans en kleur; gotiek; geometrische orde op basis van getalsverhoudingen.

− Didactische functie van kunst. (overbrengen van de boodschap)

− Verschillende opvattingen over kunst: kunst en geloofsbeleving (abt Suger versus Bernardus van Clairvaux, Franciscus van Assisi); theorieën voor en tegen het gebruik van beelden.

− Natuur (flora en fauna) als boek vol symbolen van het goddelijke.

− Werken volgens beeldconventies en praktijk van kopiëren; originaliteit is ondergeschikt

Opvattingen over lichaam en geest: het geestelijke boven het lichamelijke en het mannelijke boven het vrouwelijke.

− Houding van de kerk t.o.v. de kunsten, ordening van kunsten en wetenschappen in artes mechanicae en artes liberales

Het filmfragment toont het interieur van de Sagrada Família in Barcelona, ontworpen door Gaudí (gestart met de bouw in 1882). Hoewel het bouwtechnisch niet langer als Gotisch kan worden gekarakteriseerd, vertoont het toch kenmerken van de Cultuur van de Kerk. Raadpleeg je tekstboek op pagina 46 en beschrijf welke aspecten van de Cultuur van de Kerk terugkomen in de beleving van de bezoekers van deze basiliek."

Cultuur van de Kerk

H4 en 5 Beeldende kunst

Romaans

Gotisch

Kunst en esthetica

− Schoonheid als openbaring van het goddelijke in licht, glans en kleur; gotiek; geometrische orde op basis van getalsverhoudingen.

− Didactische functie van kunst. (overbrengen van de boodschap)

− Verschillende opvattingen over kunst: kunst en geloofsbeleving (abt Suger versus Bernardus van Clairvaux, Franciscus van Assisi); theorieën voor en tegen het gebruik van beelden.

− Natuur (flora en fauna) als boek vol symbolen van het goddelijke.

− Werken volgens beeldconventies en praktijk van kopiëren; originaliteit is ondergeschikt

Opvattingen over lichaam en geest: het geestelijke boven het lichamelijke en het mannelijke boven het vrouwelijke.

− Houding van de kerk t.o.v. de kunsten, ordening van kunsten en wetenschappen in artes mechanicae en artes liberales

Onderzoeksopdracht

Wat zijn de verschillende opvattingen over kunst: kunst en geloofsbeleving 

*abt Suger

*Bernardus van Clairvaux, 

*Franciscus van Assisi); 

theorieën voor en tegen het gebruik van beelden.

--> twee voorbeelden per persoon, uitleg voorstelling en vormgeving + koppeling opvatting esthetica van het goddelijke.

Vergeet je bron niet te benoemen APAstijl

TERUGBLIK + Franciscus van Assisi

 In de vroege middeleeuwen ontstaan er drie stromingen. 

Vanaf 850 wordt Christus en andere heiligen weer afgebeeld.

Iconoclasme, verbod weergave mens en dier. Bijbel; Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hier boven is of van iets beneden op de aarde.

Afkeuring gebruik afbeeldingen in de kerk omdat dit afleidt van de ware boodschap van Gods woord.

Stimuleert beelden toe omdat ze een verbeelding zijn van het paradijs. Beelden dienen ter moraal en educatie. Geloofsbeleving is hoger bij beelden.

Byzantijnse Rijk

Bernardus van Clairvaux

Abt Sugar

Onderzoeksopdracht

Wat zijn de verschillende opvattingen over kunst: kunst en geloofsbeleving 

*abt Suger

*Bernardus van Clairvaux, 

*Franciscus van Assisi; 

theorieën voor en tegen het gebruik van beelden.

--> twee voorbeelden per persoon, uitleg voorstelling en vormgeving + koppeling opvatting esthetica van het goddelijke.

Vergeet je bron niet te benoemen APA stijl

Achternaam Auteur, Initialen. (Jaar, dag maand). Titel artikel. Naam Publicatie. Geraadpleegd op dag maand jaar, van URL

VB

Willems-ter Maat, E., & Van Maanen, S. (2021, 17 maart). Even een andere verkiezing: De frikandel is meest favoriete snack. De Gelderlander. Geraadpleegd op 21 april 2021, van https://www.gelderlander.nl/winterswijk/even-een-andere-verkiezing-de-frikandel-is-meest-favoriete-snack~a548757f/