M&M Mensen en machines

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

4. Mensen en Machines

Samen lezen: intro op bladzijde 6 

Zijn er veel verschillen tussen nu en de tijd waarin dit verhaal zich afspeelde?

Cursus 4.1

Elk doet zijn werk.

Na deze cursus weet je:

- welke drie beroepssectoren er zijn en je kan voorbeelden van deze broepen benoemen.

- Je weet wat automatisering is.

- Je kan het begrip werkgelegenheid uitleggen.

- Je kan het verschil tussen commercieel en niet-commerciële dienstverlening uitleggen.

De drie beroepssectoren

1. De primaire sector: landbouw, tuinbouw, visserij en mijnbouw.

De primare sector.

Dit is de kleinste sector, maar wel een hele belangrijke!

Nederland exporteert na de VS de meeste landbouwproducten!

Grootste exporteurs landbouw.

Is dat zo bijzonder? Ja! Kijk eens naar het verschil in oppervlakte!

De drie beroepssectoren

1. De primaire sector: landbouw, tuinbouw, visserij en mijnbouw.

2. De secundaire sector: beroepen waarbij producten worden gemaakt. Bijvoorbeeld in een fabriek.

Bijzonderheden in de secundaire sector.

Grondstof -> halffabrikaat -> product.

Grondstof = hout

Halffabrikaat = plank

product = meubel

De drie beroepssectoren

1. De primaire sector: landbouw, tuinbouw, visserij en mijnbouw.

2. De secundaire sector: beroepen waarbij producten worden gemaakt. Bijvoorbeeld in een fabriek.

3. De tertaire sector: dienstverlening. Dit zijn de meeste beroepen in Nederland. Dokters, advocaten, mensen op kantoor, klusjesmannen.

Bijzonderheden in de tertaire sector.

Het verschil tussen commerciële en niet-commerciële dienstverlening.

Commercieel:

Pakketdienst

Transportbedrijf

Klusjesman

Makelaardij

ICT-bedrijf

Hovenier

Winst is wel het hoofddoel van deze bedrijven!

Niet-commercieel:

School

Ziekenhuis

Gemeente / overheid

Verzorgingstehuis

Brandweer

Politie

Winst is niet het hoofddoel van deze bedrijven!

De verdeling van de sectoren in NL

Automatisering

Machines nemen het werk van mensen over.

Is dit effectiever?

Is dit goed voor de werkgelegenheid?

Werkgelegenheid

Alle banen samen op de arbeidsmarkt. 

Eigenlijk zou je kunnen zeggen: hoeveel werk er beschikbaar is.

1.2: westerse wereldrijken 

Leerdoelen

Hoe ontstonden koloniale wereldrijken en wat waren de gevolgen hiervan?

Belangrijke leerdoelen bij 1.2

Welke gevolgen had het imperialisme in Azië? 

Welke gevolgen had het imperialisme in Afrika? 

Hoe en waarom breidde Nederland haar koloniale rijk uit? 

Wereldrijken

Europeanen willen steeds meer kolonies, om 3 redenen:

• Grondstoffen
• Afzetmarkt
• Hun manier van leven overbrengen op andere gebieden

Wapens en stoomschepen hielpen bij het veroveren van nieuwe gebieden      

Tussen 1870 en 1914 breiden Europeanen hun gebied en macht uit (= imperialisme)

Europeanisering

- Europeanen koloniseerde gebieden in Azië en Afrika

- Europeanen vonden hun cultuur beter = Europeanisering 

          Christelijk geloof

          Eigen taal

          Infrastructuur verbeteren

Imperialisme in Azië

Japan had zelf industrie, dus kon landen veroveren.

 
Europa had ook veel invloed in China.

Imperialisme in Afrika

Europese landen vochten om de verdeling van Afrika. 

Oplossing: zelf grenzen tekenen.

Nederlandse wereldrijk

Koninkrijk der Nederlanden.

Nederland wilde een eigen staat voor het eigen volk (nationalisme). 

Sinds 1700 waren er ook mensen tegen slavernij (abolitionisme).

Nederland, België, Nederlands-Indië, Suriname en Nederlandse Antillen.

 Tussen 1870 en 1914 breidden Europese landen hun kolonies sterk uit. Oorzaken van dit imperialisme waren onder andere de behoefte aan

grondstoffen en een afzetmarkt, en europeanisering.

- Grote delen van Zuid-Azië werden een kolonie van het Verenigd Koninkrijk,Frankrijk of Nederland. Japan kreeg zelf kolonies.

- Bijna heel Afrika werd verdeeld in kolonies van de Europese landen. Daarbij werd geen rekening gehouden met de oorspronkelijke indeling van volken. Nederland breidde zijn macht uit in Nederlands-Indië (Indonesië) en hield in

Amerika de kolonies Suriname en Nederlandse Antillen.  

Westerse wereldrijken

Door middel van de driehoekshandel verdiende Nederland veel geld. Kijk maar in het volgende plaatje hoe dit ging:

Westerse wereldrijken

Nederlandse koloniën in de 19e en 20e eeuw

Westerse wereldrijken

Voordat wij verder kijken naar de de koloniën van Nederland kijken wij naar het imperialisme in Azië en Afrika.

Wat is imperialisme?

PRODUCTIESECTOREN

verschillende begrippen

productieFACTOREN (kapitaal, arbeid, natuur)

productieSECTOREN (primaire, secundaire, tertiaire)

3 productiesectoren:

1. Primaire sector: landbouw, mijnbouw en visserij.
2. Secundaire sector: industrie & bouw.
3. Tertiaire sector: diensten

Voor de productie is vooral arbeid nodig

Arbeidsintensief

Voor de productie is vooral veel geld (kapitaal) nodig

Kapitaalintensief

Arbeidsintensief

Vooral in armere gebieden

Kapitaalintensief

Vooral in rijkere gebieden

Arbeidsintensief

Als het werk voornamelijk door mensen handen wordt verricht.