Les 2 interpunctie

• Spelling
• Basisschool
• Groep 8

De leerlingen het boek weer laten zien. 

Laten voorlezen met en zonder interpunctie. 

Ga met de leerlingen deze voorbeelden langs.

Zien ze waar het 'misgaat' met de leestekens?

Benadruk de communicatieve functie van de leestekens. 

Deze en de volgende slide benadrukken het belang van de spatie. 

Verder wordt hier weinig aandacht aan besteed, dus benadruk hier de relevantie van de spatie. 

Deze afbeelding laat zien dat het echt in het dagelijks leven misgaat als je de regels voor interpunctie slordig gebruikt. 

Doelen vandaag

Ik kan uitleggen welke functie leestekens hebben.

Ik kan benoemen waarom leestekens in een tekst belangrijk zijn en een voorbeeld hierbij geven.

oefenplein.nl

Laat de leerlingen zelfstandig oefenen met deze zinnen. 

Als ze klaar zijn, komen ze weer terug in de les. 

Oefen ondertussen met de 2F leerlingen kort de haakjes en puntkomma. 

Bespreek en oefen met hen ook de aanhalingstekens. 

Wanneer gebruik je haakjes?
Noem de regel(s) en geef een voorbeeldzin

Bespreek kort de antwoorden met de leerlingen.

Zorg dat de regels weer duidelijk herhaald worden.

De leerlingen kunnen de regels ook opvragen via lessonUp. 

Wanneer gebruik je een puntkomma?
Noem de regel(s) en geef een voorbeeld

Bespreek kort de antwoorden met de leerlingen. 

Zorg dat de twee regels weer duidelijk herhaald worden. 

De leerlingen kunnen de regels ook opvragen via lessonUp. 

Hoe gebruik je aanhalingstekens?

Tussen de aanhalingstekens en de woorden typ je geen spatie.

voorbeeld:                     Meester Gijs roept: "We moeten opruimen!"

Je ziet dat het uitroepteken ook nog voor het aanhalingsteken staat. Dat kan ook bij een vraagteken of een punt.

voorbeeld:                Meester Gijs fluistert: "We moeten opruimen."

voorbeeld:                   Meester Gijs vraagt: "Moeten we opruimen?"

• Om een letterlijke aanhaling weer te geven (directe rede):
• Minke zei: "Dat kan je niet maken!"
• "Dat," zei Jubilee, "Kun je niet maken."
• "Dat kun je niet maken," zei Owen
  
  Om aan te geven dat het woord op een bijzonder manier wordt gebruikt.
• Die 5-0 nederlaag was een "prima" resultaat.
• Schrijf je "schrijven"met een v of een f?

hij zegt ik ga naar het strand

wil je vanmiddag spelen vraagt max

Wanneer gebruik je aanhalingstekens?

1. Wanneer je iets figuurlijk bedoeld
2. Wanneer je iets lichtelijk bedoeld
3. Wanneer je iets letterlijk bedoeld
4. Wanneer je iets manierlijk bedoeld

Om welke 3 redenen kun je nou ook alweer aanhalingstekens plaatsen?

1. bij een citaat
2. als je een woord extra aandacht wil geven
3. bij een naam
4. als je iets niet precies bedoelt zoals je het zegt

Hoe worden de aanhalingstekens in deze zin gebruikt?
Vandaag leren we over "de ijstijd."

1. om een citaat aan te geven
2. om een woord extra aandacht te geven
3. om aan te geven dat iets niet letterlijk bedoeld wordt
4. -

Hoe worden de aanhalingstekens in deze zin gebruikt?
De meester vraagt: "Wie wil voorlezen?"

1. om een citaat aan te geven
2. om een woord extra aandacht te geven
3. om aan te geven dat iets niet letterlijk bedoeld wordt
4. -

Hoe worden de aanhalingstekens in deze zin gebruikt?
Tjonge, wat ben je weer 'snel' klaar.

1. om een citaat aan te geven
2. om een woord extra aandacht te geven
3. om aan te geven dat iets niet letterlijk bedoeld wordt
4. -

Klik hier om afgeschoten te worden naar Snappet!

Signaalwoorden

Leestekens en signaalwoorden: wat hebben die met elkaar te maken?

Nu volgt er een stukje van de les waarbij leerlingen leren kijken naar het verband tussen signaalwoorden en leestekens. 

Wat zijn overeenkomsten tussen leestekens en signaalwoorden?

Laat de leerlingen nadenken over de overeenkomsten met hun buur. 

Bespreek de antwoorden: ze kunnen allebei verbanden aangeven. 

Signaalwoorden

Geef de leerlingen kort de tijd om signaalwoorden in te vullen. Zo halen ze hun voorkennis over signaalworden weer op.

En of ook

1. ,
2. .
3. ...
4. :

Vertel dat je de woorden en of ook kunt vervangen door een leesteken. Vraag de leerlingen om het leesteken te kiezen. 

Bespreek het antwoord, en ga meteen door naar de volgende slide waarbij er voorbeelden gemaakt worden. 

Maak een zin met een komma, waarin de komma en/ook betekent

Laat de leerlingen met elkaar overleggen. 

Bespreek minimaal 2 zinnen, zodat beide functies een keer besproken zijn met een voorbeeld. 

Bijvoorbeeld of zoals of omdat

1. ?
2. ,
3. !
4. :

Vraag de leerlingen welk leesteken gebruikt kan worden in plaas van deze drie woorden. 

Maak een zin met een dubbele punt, waarin de : bijvoorbeeld/zoals/omdat betekent

Laat de leerlingen met elkaar overleggen.

Bespreek minimaal 3 zinnen, zodat alledrie de functies een keer besproken zijn met een voorbeeld.

Zinsdelen helpen jouw om leestekens te gebruiken

Benadruk dat kennis van zinsdelen helpt bij het gebruik van interpunctie.

Stap 1: zoek de persoonsvorm

Juf Larissa rijdt met haar auto naar school.

Kort opfrissen hoe je zinsdelen kunt vinden.

Dit weten de leerlingen wel, maar het is goed om nog even een keer te herhalen. 

Stap 2: w,w,w,w,h

Wie?

Wat?

Waar?

Wanneer?

Hoe?

Hoe zat het ook al weer?

De juf herhaalt de doelen nog een keer online vandaag.

1. Zoek de persoonsvorm

2. Wie?

3. Wat?

4. Waar?

5. Wanneer?

6. Hoe?

Nog een voorbeeld

Juf Larissa rijdt veel te hard door de straat vandaag.

1. Zoek de persoonsvorm

2. Wie?

3. Wat?

4. Waar?

5. Wanneer?

6. Hoe?

Ik heb een smaragd gevonden op straat.

Hoe is bovenstaande zin goed in zinsdelen verdeeld?

1. Ik heb / een / smaragd / gevonden op straat
2. Ik / heb / een / smaragd / gevonden / op straat
3. Ik / heb / een smaragd / gevonden / op straat
4. Ik / heb / een smaragd / gevonden op / straat

Uitleg

Ik heb een smaragd gevonden op straat.

1. Zoek de persoonsvorm

2. Wie?

3. Wat?

4. Waar?

5. Wanneer?

6. Hoe?

De groene smaragd is stiekem een groene taart.

Hoe is bovenstaande zin goed in zinsdelen verdeeld?

1. De groene smaragd / is / stiekem / een groene taart
2. De / groene / smaragd / is / stiekem / een / groene / taart
3. De groene / smaragd / is / stiekeme / een groene / taart
4. De groene smaragd / is / stiekem een groene taart.

Uitleg

De groene smaragd is stiekem een groene taart.

1. Zoek de persoonsvorm

2. Wie?

3. Wat?

4. Waar?

5. Wanneer?

6. Hoe?

Jij bouwt een huis.

1. Jij / bouwt / een huis
2. Jij / bouwt / een / huis
3. Jij bouwt / een / huis
4. Jij / bouwt een huis

Ga hier snel doorheen

Theo en Piet, een tweeling, bakken een taart.

1. Theo / en / Piet / een/tweeling/ bakken / een / taart
2. Theo / en Piet / een/ tweeling/ bakken / een taart
3. Theo en Piet / een tweeling/ bakken / een taart
4. Theo en Piet een tweeling/ bakken / een / taart

Hij kookt twee mooie, groene eieren.

1. Hij / kookt / twee /mooie,/groene eieren
2. Hij kookt / twee mooie, groene eieren
3. Hij / kookt / twee / mooie,/groene eieren
4. Hij kookt / twee mooie,/groene / eieren

Benoem dat het opvalt dat de komma's op de grens van zinsdelen liggen. 

Zijn vervelende buurman, die op nummer 15 woont, heeft agressieve honden.

1. Zijn vervelende / buurman / , die op nummer 15 woont,/heeft agressieve honden.
2. Zijn vervelende buurman,/ die op nummer 15 woont,/ /heeft/ agressieve honden.
3. Zijn vervelende buurman ,/ die /op nummer 15 /woont,/heeft/ agressieve honden.
4. Zijn vervelende buurman , /die/ op nummer 15 woont,/ heeft agressieve/ honden.

Benoem dat het opvalt dat de komma's op de grens van zinsdelen liggen. 

De agent gaf een forse bekeuring.

1. De agent gaf /een forse bekeuring.
2. De agent / gaf / een forse / bekeuring.
3. De agent / gaf een forse bekeuring.
4. De agent / gaf / een forse bekeuring.

Waarom is het handig om leestekens te gebruiken?

Ga na of de leerlingen nu helder hebben waarom leestekens belangrijk zijn om te gebruiken. Ze moeten nu de communicatieve functie wel kunnen benoemen. 

Benoem deze zelf ook aan de hand van de gegeven antwoorden. 

Opdracht: ga zelfstandig oefenen met de leestekens die jij nog het moeilijkst vindt

Benoem dat de leerlingen hun blad met regels erbij mogen houden. 

Kijk ook naar de 2F kinderen, zij kunnen hun extra leestekens oefenen. 

Loop rond en kijk hoe het gaat bij kinderen, zodat je weet waar er nog eventuele extra hulp bij nodig is. 

https://oefenplein.nl/bo/taal/87-leestekens

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-1-leestekens/

https://www.leer-actief.nl/verhalen/vriendschap/leestekens/leestekens.htm

Opdracht

Schrijf in je tweetal een brief namens een krijtjes aan Teun. 

Let op het goede gebruik van leestekens in de zin.

Schrijf eerst op je blaadje welke leestekens je allemaal op gaat letten.

Ieder groepslid is verantwoordelijk voor een deel van de leestekens. 

Geef de leerlingen een gestreept A5-blaadje

Leg precies uit hoe verantwoordelijkheid tijdens deze coöperatieve werkvorm werkt:

Je maakt een lijst met belangrijke leestekens. 

Je verdeelt de lijst in twee stukken. 

Je schrijft samen een brief.

Het ieder groepslid is verantwoordelijk voor juist gebruik van de leestekens uit zijn deel van de lijst. 

Voorlezen

Lees je brief voor. 

Laat horen welke interpunctie je hebt gebruikt.