3.1 Natuurlijke landschapszones op aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.1 Natuurlijke landschappen op aarde

Benodigde voorkennis 

Je kent de geofactoren;
Je kunt klimaatgrafieken aflezen;
Je weet wat landdegradatie is;
Je weet dat het klimaat veranderd;

Leerdoelen (deelvragen)

De volgende deelvragen beantwoorden we deze paragraaf:

(1) Hoe kun je een landschap als systeem bekijken?

(2) Welke landschapszones kun je op aarde onderscheiden en hoe kun je de

        ligging ervan verklaren?

Death Valley

Woestijnvallei in California

Goudzoekers verdwaalde op weg naar het goud,
vandaar de naam

Juli 2020: Extreme hitte in Death Valley: temperaturen tot 54°C

Bij H of L droogte?

L = wolkenvorming en neerslag

H = droog

Natuurlijke landschapszones

= gebied met dezelfde natuurlijke kenmerken

= klimaat (neerslag/ temperatuur)

= gesteente

= relief

= plantengroei/ vegetatie

Geofactoren

De 6
geo-

factoren

Welke geofactor
is het meest van invloed
op mondiaal schaalniveau?

1. de mens
2. de plantengroei
3. het gesteente
4. het klimaat

6 landschapszones

• Polaire zone, koud, bijv. Noordpool
  
• Boreale zone, landklimaat,
  bijv. Rusland
  
• Gematigde zone, zeeklimaat,
  bijv. Nederland
  
• Subtropische zone, Mid. Zeegebied,
  bijv. Spanje
  
• Aride en semi-aride zone, droog,
  bijv. Sahara  of Mongolië
  
• Tropische zone, evenaar, bijv. Kenya
  

De landschapszones

Tropische zone

tropisch regenwoud en savanne (kenm)

> Wat is het verschil tussen tropisch regenwoud en savanne?

> Hoe ontstaat dit verschil? 

Slechte vruchtbaarheid, dunne humuslaag
-> te sterke chemische verwering (hoge temperatuur en veel neerslag = uitspoeling)

Landbouw: Zwerflandbouw, plantages

Humus?

Laag waar planten hun voedingsstoffen vandaan halen

Bodemleven: schimmels, bacterien, wormen.

Plek waar bodemleven wordt gevoed

Aride zone

Steppe en woestijn (kenm)

> Wat is het verschil tussen woestijn en steppe?

> Hoe ontstaat dit verschil? 

Landbouw: nomaden en irrigatie

Misconcepties?  temperatuur en gesteenten

Subtropische zone

Overgang naar gematigde zone

Droge zomer, milde winter -> Middellandse zeegebied -> irrigatielandbouw

Hele jaar vochtig of droge winter ook mogelijk 

Drie groepen plantensoorten

1. bladhoudende loofbomen
2. bladverliezende struiken tijdens droogte
3. Maquis: doornachtig struikgewas, houdt blad.

Gematigde zone

Oorspronkelijk loofbos -> cultivering door mens 

Koelere grassteppes -> nomaden, nu graanbouw

Bodems vruchtbaar; humuslaag door bladeren

Boreale zone

Naaldbos / taiga

Nauwelijks op Zuidelijk Halfrond

Te koud voor landbouw, dus bosbouw 

Podzolbodems 

Meer neerslag dan verdamping -->

uitspoeling voedingsstoffen

Polaire zone

Toendra en landijs

> Wat is het verschil tussen Toendra en landijs?

> Hoe ontstaat dit verschil? 

Nomaden, jacht op rendieren en visserij

Permafrost

Kenmerken klimaat & vegetatie

Tropische zone

Subtropische zone

Gematigde zone

Boreale zone

Polaire zone

Aride zone

Benadruk de aride zone:

- ook koude woestenen

- ook door hogedrukgebieden bij de keerkringen droogte

Boomgrens niet recht?

- afstand tot zee

- hoogteligging

- warme of koude zeestroom

Sleep de landschapszones naar het juiste gebied

Polaire zone

Boreale zone

Gematigde zone

Subtropische zone

Aride Zone

Tropische zone

Landschapszones liggen globaal...

1. van oost naar west en andersom
2. van noord naar zuid en andersom
3. willekeurig
4. van hoog naar laag en andersom

Zet de plaatje van de juiste landschapszone bij de juiste plek op de wereld.

Let op: ééntje blijft er over.

Sleep de foto naar de juiste plek in Afrika

Wat is het verschil tussen een landschapszone en een klimaat?

1. een landschapszone is een gebied met geofactoren, klimaat gaat over de atmosfeer
2. een landschapszone is een soort klimaat
3. een landschapszone is aaneengesloten, een klimaat niet
4. een landschapszone heeft een bepaalde temperatuur en neerslag

De savanne is semi-aride door droge maanden.
Wanneer zijn die droge maanden?

1. In de maanden met hoge luchtdruk, als het ITCZ in de buurt ligt
2. In de maanden met hoge luchtdruk, als het ITCZ niet in de buurt ligt
3. In de maanden met lage luchtdruk, als het ITCZ in de buurt ligt
4. In de maanden met lage luchtdruk, als het ITCZ niet in de buurt ligt

Wat is het verschil tussen tropisch regenwoud en savanne?

1. T. regenwoud is meer open, dat komt door de droge tijd
2. Savanne is meer open, dat komt door de droge tijd
3. T. regenwoud is meer open, dat komt door de natte tijd
4. Savanne is meer open, dat komt door de natte tijd

Tot welke landschapszone
behoort de savanne?

1. semi-humide
2. aride
3. tropisch
4. sub-aride

Aride betekent

1. vochtig
2. droog
3. warm
4. koud

Koppel de klimaatgrafiek aan de juiste landschapszone. 

Boreaal

= bij landklimaat

Tropisch
= rond evenaar

Subtropisch
= bij 30 gr. breedte

Polair
= bij polen

Aride
= droogte

Het mediterrane klimaat
komt voor in de ....

1. boreale zone
2. subtropische zone
3. tropische zone
4. gematigde zone

Wat is kenmerkend voor de subtropische zone?

1. steppe begroeiing
2. het ligt in de buurt van de evenaar
3. het heeft een droge tijd, vaak in de zomer
4. voldoende neerslag voor landbouw in de zomer

In de gematigde zone is er

1. meer verdamping dan neerslag
2. een evenwicht tussen neerslag en verdamping
3. meer neerslag dan verdamping
4. in irrigatiegebieden voldoende water

Op welke breedtegraad
ligt de polaire zone ?

1. 0 breedtegraad
2. 35-40 breedtegraad
3. 75+ breedtegraad
4. 50 breedtegraad

Tekst

Tekst

Plaats in elke foto een groen vakje van de juiste plantengroei

steppe

regenwoud

 savanne

mediterraan

woestijn

loofwoud

naaldwoud, taiga

ijs

 toendra

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Leerboek
Verdieping

Verdiepend artikel

https://www.geografie.nl/artikel/migranten-naar-europa-door-degradatie-moerasgebieden-sahel

Aan de slag

Artikel	Migranten naar Europa door degradatie moerasgebieden in Sahel
Documentaire	Reforestation and China's Great Green Wall
Quizlet	Hoofdstuk 3
Oefenen	Oefenopdrachten, examenopdrachten, ...
Huiswerk

Artikel:

link

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=xC_2VpeunDo

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Actualiteit

https://businessam.be/droogte-is-de-volgende-pandemie-en-je-kan-er-geen-vaccin-voor-maken/

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

landschapszone

geofactoren

bodem(erosie)

gematigd

uitspoeling

aride

permafrost

Aan de slag

Artikel	Migranten naar Europa door degradatie moerasgebieden in Sahel
Documentaire	Reforestation and China's Great Green Wall
Quizlet	Hoofdstuk 3
Oefenen	Oefenopdrachten, examenopdrachten, ...
Huiswerk

Artikel:

link

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=xC_2VpeunDo

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Ontdooiende toendra.

Veen- en moerasgebieden, waar de ontdooiende permafrostzones deel van uitmaken, zijn een belangrijke bron van het broeikasgas methaan (CH₄). Dit moerasgas kan ontstaan bij afbraak van het veen als de bodem is verzadigd met water en er geen zuurstof in kan doordringen. Methaan is erg gevoelig voor warmte. Bij hogere temperaturen wordt er meer methaan gemaakt. Dit kan weer leiden tot een versterking van het broeikaseffect, dus nog meer methaan. Er is dan sprake van een positieve terugkoppeling. Veel van het methaan in de permafrostgebieden zit opgesloten in een ijsachtige substantie (met watermoleculen). Bij hogere temperaturen wordt deze massa instabiel en kan het methaan ontsnappen en in de atmosfeer terechtkomen. Russische geleerden hebben aangetoond dat in dooimeren op de toendra’s veel methaan aanwezig is (figuur 3.39).

Leerdoelen (deelvragen)

De volgende deelvragen hebben we nu beantwoordt:

(1) Hoe kun je een landschap als systeem bekijken?

(2) Welke landschapszones kun je op aarde onderscheiden en hoe kun je de

        ligging ervan verklaren?

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Oud examenopdracht

      Opdrachten           Bronnen   

Samenvatting