bio les voeding en vertering

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

voeding en vertering

bacteriën en schimmels

• ze zijn nuttig bij het maken van voedsel
• Ze kunnen Koolhydraten omzetten in stoffen 

voorbeelden

Yoghurt.

• De zure smaak melk speciale soorten
• melkzuurbacteriën worden toegevoegd. 
• melk energierijk omgezet naar melkzuur.
  

Stofwisselingsproces

dat stoffen worden omgezet in andere stoffen.

enzymen

wat weten jullie al een beetje over enzymen

enzymen

• speciale eiwitten. 
• een molecuul die bio of chemisch een reactie tussen twee stoffen sneller laten verlopen
• niet zelf gemodifeerdt worden, helpt bij een splitsing grote molecuul

wat denken jullie
wat dit is

1. een grafiek over voedsel
2. stofwisselingsgrafiek
3. een tabel over wiskunde
4. enzymactiviteit

optimumkromme

voedselvergiftiging

Voedselvergiftiging is een infectie.

Je krijgt voedselvergiftiging van voedsel dat besmet is met chemische stoffen of ziekteverwekkers, zoals bacteriën.

Vaak heb je dan last van overgeven of diarree.

Voedselbederf en conserveren

Voedselbederf: kan zorgen voor voedselvergiftiging.

Voedselbederf voorkomen? 

Conserveren = het beschermen tegen voedselbederf

conserveren

• maakt het voedsel langer houdbaar
  
• kunstmatige conserveermiddelen 
• kleurstoffen, geurstoffen en smaakstoffen zijn additieven
• natuurlijke conserveermiddelen en dat zijn zuur, suiker en zout.

welke manieren van conserveren zijn er?

conserveer manieren

koel bewaren

pasteuriseren (kort verhitten tot 72 graden)

steriliseren (verhit 130 en 140 graden)

drogen

luchtdicht verpakken

voedingsmiddelen

Voedingsmiddelen kunnen plantaardig of dierlijk zijn, maar sommige zijn ze beide

zijn voedingsstoffen ook
voedingsmiddelen

1. waar
2. niet waar

Welke voedingstoffen denken jullie dat er zijn

voedingsstoffen

1. eiwitten
2. koolhydraten
3. vetten
4. water
5. mineralen
6. vitamines

voedingsstoffen

Je kent de 6 groepen voedingsstoffen.

Je kan bij elke groep voedingsstoffen benoemen welke functies deze hebben?

Functies van Voedingsstoffen

• Bruikbare bestandsdelen van voedingsmiddelen

Functies voedingsstoffen:

• bouwstoffen
• brandstoffen
• reservestoffen
• beschermende stoffen
  

Vet is bruikbaar als:

1) Brandstof. 2) Bouwstof.
3) beschermstof.

1. 1 & 2
2. 2 & 3
3. 1 & 3
4. Alleen 3

Vitamines zijn bruikbaar als:
1) Brandstof. 2) Bouwstof.
3) beschermstof.

1. 1 & 2
2. 2 & 3
3. 1 & 3
4. Alleen 3

Eiwitten zijn bruikbaar als:
1) Brandstof. 2) Bouwstof.
3) beschermstof.

1. 1 & 2
2. 2 & 3
3. 1 & 3
4. Alleen 2

Water is bruikbaar als:
1) Brandstof. 2) Bouwstof.
3) beschermstof.

1. 1 & 2
2. Alleen 1
3. Alleen 2
4. Alleen 3

Nieuwe schijf van 5

Oude schijf van 5

schijf van 5

Gezonde levensstijl

1. Niet roken
2. Geen alcohol drinken! En na je 18e maximaal 1 glas per dag
3. Eet gezond en gevarieerd (T2: Voeding en vertering)
4. Beweeg regelmatig (minimaal 30 min. per dag)
5. Voorkom stress en ontspan genoeg

Spijsvertering                                                          

Wat is spijsvertering?

Peristaltiek!

De spijsvertering breekt voeding af tot kleinere eenvoudige moleculen. Deze moleculen worden opgenomen en kunnen dienen als bouwstenen voor menselijke stoffen, bijvoorbeeld voor energie.

Herbivoor, omnivoor en carnivoor

Een planteneter wordt ook wel een herbivoor genoemd, een alleseten een omnivoor.

Een vleester noemt men een carnivoor.

Herbivoren

Plantencellen hebben een celwand, waardoor zij moeilijk verteerbaar zijn. 

Darmkanaal herbivoor = erg lang. 

Kiezen herbivoor = plooikiezen

Vleeseters

Carnivoren

Kort darmkanaal

Knipkiezen

Omnivoor..?  (eet alles!) 

Omnivoor

Een omnivoor eet zowel planten als vlees.

Darmkanaal = middellang

Kiezen = knobbelkiezen

herbivoor

omnivoor

carnivoor

Herbivoren, omnivoren en carnivoren

Het gebit

Je gebit verzorgen

Door je gebit te poetsen, verwijder je tandplak van je tanden en kiezen

• Tandplak is een dun laagje aanslag van?

Elke dag komt er een nieuwe laagje op je gebit

Maar wat doen die bacteriën?

Antwoord: Etensresten, speeksel en heel veel bacteriën

Antwoord: Zij zetten suiker uit het voedsel om in zuur. Dit zuur maakt het glazuur van de tanden en kiezen kapot. Het vormen van zuur gebeurt vooral op het moment dat je eet of vlak erna. Er kunnen gaatjes ontstaan.