4H - BIO - 3.6

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Opvoeding of aanleg?

Deze les

Nature versus nurture

Tweelingonderzoek

Epigenetica

Nature-nurture

Fenotype = milieu + genotype

Welke speelt een grotere rol?

Herhaling in generaties van: alcoholisme, huiselijkgeweld en misbruik.

Maar ook: creativiteit, verlegenheid, rekenvaardigheid.

Nature vs. Nurture

- Nature: aanleg/erfelijkheid

- Nurture: omgeving/opvoeding

- Wolfskind

- Mowgly

Waarom is onderzoek aan tweelingen zo interessant voor het nature/nurture debat?

Bij een-eiige tweelingen is zowel nature als nurture identiek (zelfde genotype)

Bij twee-eiige tweelingen is nature verschillend, nurture identiek.

Verschillen tussen een-eiiige tweelingen zijn dus het gevolg van nature.

Door tweelingonderzoek probeert men meer zicht te krijgen op de invloed die het genotype heeft en welke invloed milieufactoren hebben op het fenotype.

Epigenetica

bestudeert het mechanisme dat verantwoordelijk is voor het aan- en uitzetten van allelen en de invloed van milieufactoren hierop.

hongerwinter

Hongerwinterkinderen

Grotere kans op overgewicht, hartziekten en diabetes door de mate van expressie van het IGF2-gen tijdens de embryonale ontwikkeling

--> gen belangrijk voor het hormoon IGF2 (zorgt voor de groei van de foetus in de baarmoeder)

Hongerwinterkinderen

Hongerwinterkinderen, inmiddels op leeftijd, zijn op methylering
onderzocht. Aan de hand van deze gegevens en die van een bepaalde groep mensen van dezelfde generatie (een controlegroep) is vastgesteld op welk moment in de ontwikkeling van het ongeboren kind de hongerwinter effect had op de methylering. Dat blijkt vlak na de verwekking van het kind te zijn en niet later in de zwangerschap

Epigenetica

In je celkern liggen chromosomen. 
Chromosomen zijn opgerolde DNA strengen om eiwit heen

Epigenetica

Op dat DNA liggen genen die coderen voor eiwitten. 
Als dat gen ''aan'' staat, wordt het gemaakt via de eiwitsynthese route. We noemen dit gen-expressie.
Staat het gen uit. Dan is er 
Geen expressie. 

Deze les

Nature versus nurture

Tweelingonderzoek

Epigenetica

Opdracht 60

Oefenen

Maak opdracht 62 t/m 67 van basisstof 6, thema 3 (pagina 158 t/m 161)

Klaar? Maak de samenhang van thema 3 + examentrainer

Organisch

Anorganisch

CO2

Glucose

Eiwit

N2

H2O

DNA

Zetmeel