Grammatica; Redekundig ontleden les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom 2Ga

Leg je spullen op tafel en wacht rustig de start van de les af

Wat heb je altijd nodig?

Lesboek en lijntjesschrift, Nederlands leesboek, schrijfgerei, (opgeladen) laptop met oplader

Wat gaan we vandaag doen?

Lezen

Terugblik

Nakijken

Leerdoelen

Uitleg

Aan het werk

Afsluiting

Lezen

Stap 1: Leg je schrift met huiswerk open

Stap 2: Ga 10 minuten voor jezelf in stilte lezen.

Boek niet mee = spullen vergeten in Magister!

Taalinzicht 2: Terugblik

Er zijn 9 koppelwerkwoorden. Wie kent ze allemaal?

Taalinzicht 2: Terugblik

Er zijn 9 koppelwerkwoorden. Wie kent ze allemaal?

• zijn
  
• worden
  
• blijven
  
• blijken
  
• lijken
  
• schijnen
  
• heten
  
• dunken
  
• voorkomen

Hoofd- en bijzinnen

Staat het onderwerp niet direct naast de persoonsvorm? En kan er iets tussen worden geplaatst? 

Je hebt te maken met een bijzin (BZ)

                                                               

Hij heeft een kaartje over, aangezien hij er eentje over heeft.

Z                +                       Z

Hoofd- en bijzinnen

Staat het onderwerp niet direct naast de persoonsvorm? En kan er iets tussen worden geplaatst? 

Je hebt te maken met een bijzin (BZ)

      O    Pv                                                                O                                   Pv        

Hij heeft een kaartje over, aangezien hij er eentje over heeft.

HZ                +                       BZ

Hoofd- en bijzinnen

Een samengestelde zin met 2 hoofdzinnen noemen we nevenschikkend. Ze zijn gelijk aan elkaar (neefjes)

Een samengestelde zin met een hoofd- en bijzin noemen we onderschikkend. De bijzin is onderschikkend aan de hoofdzin.

Voegwoord

Voegwoorden (of verbindingswoorden) verbinden twee woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar.

Ik wil naar huis, want ik ben moe.

Onderschikkend voegwoord

Een hoofdzin wordt met een bijzin verbonden

                De docent zegt dat ze morgen alle toetsen nakijkt.

'De docent zegt' = hoofdzin + 'dat ze ... toetsen nakijkt' = bijzin

Onderschikkende voegwoorden: aangezien, als, dat, doordat, hoewel, mits, nadat, of, omdat, opdat, terwijl, toen, zodat, enz.

Nevenschikkend voegwoord

Twee gelijkwaardige woorden of zinnen worden verbonden

                Ik eet graag peren.          +          Ik eet graag appels.

                         Ik eet graag peren en ik eet graag appels.

Nevenschikkende voegwoorden: dus, en, maar, of, want.

DWOEM - Nevenschikkend

Dus

Want

Of (Let op! kan ook onderschikkend zijn)

En

Maar

2 hoofdzinnen (hoofdzin + hoofdzin) 

Nakijken

Opgave: 1 & 2 (Extra: 3) blz. 143

Opgave: 4 & 7 blz. 145

Leerdoelen

- De leerling kent de volgende begrippen en kan deze in een zin vinden:  bijvoeglijke bepaling, bijstelling;

(- De leerling kan samengestelde zinnen herkennen;)

(- De leerling kent het verschil tussen hoofdzin en bijzin;)

(- De leerling kent de begrippen onderschikkend en nevenschikkend en de bijbehorende voegwoorden.)

Bijvoeglijke bepaling

Een bijvoeglijke bepaling voegt extra informatie bij een zelfstandig naamwoord. Het staat direct voor of na dat zelfstandig naamwoord.

Welke docent klaagde na de toetsweek over de slechte cijfers van klas v4b?

Bijvoeglijke bepaling

Welke docent klaagde na de toetsweek over de slechte cijfers van klas v4b?

bijv.bep = slechte -> cijfers

bijv.bep = van klas v4b -> cijfers

Bijvoeglijke bepaling

1. Kijk of er voor zelfstandige naamwoorden bijvoeglijke naamwoord of telwoorden staan. Deze noem je bijvoeglijke bepalingen. "In drie stappen maak je deze som."

2. Kijk of er na een zn extra informatie wordt gegeven. Begint vaak met voorzetsel: "Het restaurant tegenover het station." 

3. In een bijvoeglijke bepaling kunnen opnieuw bijvoeglijke bepalingen zitten: "...tegenover het station van Zutphen."

Aan de slag

Maak: 

- Opdracht 1, 3 & 4 (blz. 147)

Gebruik:

- Theorie ter ondersteuning (blz. 146)

Klaar? Lezen. We kijken straks gezamenlijk na.

Nakijken

Maak: 

- Opdracht 1, 3 & 4 (blz. 147)

Moeilijke woorden 

consequentie                   noteren                       vanwege

structuur / gestructureerd           positie          veronderstellen

enerzijds … anderzijds                     conclusie                 algemeen

betrekkelijk                       substituut                          causaliteit

correlatie                  beeldspraak                     objectief

subjectief                   monoloog                   dialoog

letterlijk               figuurlijk

Moeilijke woorden 

consequentie                   noteren                       vanwege

structuur / gestructureerd           positie          veronderstellen

enerzijds … anderzijds                     conclusie                 algemeen

betrekkelijk                       substituut                          causaliteit

correlatie                  beeldspraak                     objectief

subjectief                   monoloog                   dialoog

letterlijk               figuurlijk

Huiswerk

Maak zinnen met de moeilijke woorden (1-10)

De ondiepe Noordzee zal een eventuele tsunami dempen.

De ondiepe Noordzee | zal | een eventuele tsunami | dempen.

De ondiepe Noordzee | zal | een eventuele tsunami | dempen.

PV = zal

O = de diepe Noordzee

De ondiepe Noordzee | zal | een eventuele tsunami | dempen.

PV = zal

O = de diepe Noordzee

WG = zal dempen

LV = een eventuele tsunami

Voetbal blijft voor mijn actieve broertje een prima uitlaatklep.

Voetbal | blijft | voor mijn actieve broertje | een prima uitlaatklep.

Voetbal | blijft | voor mijn actieve broertje | een prima uitlaatklep.

PV = blijft

O = voetbal

Voetbal | blijft | voor mijn actieve broertje | een prima uitlaatklep.

PV = blijft

O = voetbal

NG = blijft [een prima uitlaatklep]

Voetbal | blijft | voor mijn actieve broertje | een prima uitlaatklep.

PV = blijft

O = voetbal

NG = blijft [een prima uitlaatklep]

MV = voor mijn actieve broertje 

BWB = voor mijn actieve broertje

Sinds 2017 streeft de provincie Groningen naar een rookvrij centrum.

Sinds 2017 | streeft | de provincie Groningen | naar een rookvrij centrum.

Sinds 2017 | streeft | de provincie Groningen | naar een rookvrij centrum.

PV (wg) = streeft 

O = de provincie Groningen

Sinds 2017 | streeft | de provincie Groningen | naar een rookvrij centrum.

PV (wg) = streeft 

O = de provincie Groningen

BWB = Sinds 2017

VZV = naar een rookvrij centrum