JO14 - Senioren

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 14

LESDOELEN

TERUGBLIK 

SO H5 + 6 bespreken

TERUGBLIK 

SO H5 + 6 bespreken

TERUGBLIK

Welke levensfasen onder-

scheiden we bij economie?

Inkomensbronnen van ouderen

• AOW
• Aanvullend pensioen
• Eigen middelen

AOW

De Algemene Ouderdomswet geeft elke Nederlander boven de AOW-leeftijd het recht op een AOW-uitkering. De AOW wordt gefinancierd volgens het omslagstelsel: de premies die nodig zijn om de uitkeringen in een bepaald jaar te betalen, worden betaald door (omgeslagen over) personen die in dat jaar een inkomen hebben.

Pensioen

Pensioenuitkeringen zijn een aanvulling op de AOW-uitkering. Voor de uitkeringen zijn tijdens het werkzame leven door de gepensioneerden en/of door hun werkgevers premies betaald aan een pensioenfonds. Pensioen is uitgesteld loon: er wordt geruild over de tijd.

Aanvullend eigen inkomen

Een gedeelte van de ouderen heeft een inkomen uit arbeid of winst uit eigen bedrijf. Sommige ouderen hebben inkomen uit vermogen, zoals rente op spaargelden, winstuitkeringen uit beleggingen in aandelen, rente-inkomsten uit beleggingen in obligaties, huuropbrengsten uit onroerend goed.

Aandeelhouders kunnen geld verdienen als de bedrijven waar ze aandelen van hebben, winst maken en die winst in de vorm van dividend uitkeren.

BEGELEID OEFENEN - 7.3 + 7.4 

7.3 Leg uit dat het omslagstelsel in een vergrijzende samenleving tot financieringsproblemen kan leiden.

Het aantal ontvangers van een uitkering stijgt harder dan het aantal premiebetalers. Dan moet het premiebedrag omhoog of de uitkering omlaag. 

Voorbeeld omslagstelsel i.r.t. vergrijzing

7.4 Leg uit dat hogere AOW-premies via de loonkosten tot werkloosheid kunnen leiden.

Hogere premies kunnen worden doorberekend in de loonkosten om nettolonen gelijk te kunnen houden. Hogere loonkosten kunnen winsten van bedrijven aantasten waardoor ze mensen moeten ontslaan. Of bedrijven verplaatsen vanwege de loonkosten hun productie naar het buitenland.

ZELFSTANDIG WERKEN 

Alle leerlijnen maken 7.1 t/m 7.8 (m.u.v. 7.3 + 7.4)

EVALUATIE