hormonen

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

les doel over hormonen 

• Aan het einde van de les weet je welke organen betrokken zijn bij de hormoonproductie.
• Aan het einde van de les kun je in eigen woorden de betekenis van  het feedbackmechanisme vertellen.

samenwerking

• hormoonstelsel zorg samen met zenuwstelsel voor communicatie binnen het lichaam. 
• zenuwen communiceren via ene zenuwcel naar de andere cel. 
• hormonen zijn berichtjes die via het bloed bij andere cellen aankomen. 

hormonen

signaalstoffen die door cellen in het lichaam gemaakt worden en via het bloed bij de organen komt waar het de activiteit regelt

doel orgaan ??

• Klieren maken hormonen aan die via het bloed naar de doelcel en doelorgaan gaan. Dit orgaan gaat over tot actie. 
• Als het genoeg is gaat de rem op het systeem (feedback mechanisme) en wordt de balans weer bewaard. 

 boodschappers in ons lichaam en zij zijn in staat om via

de bloedsomloop te reizen van de plek waar ze worden uitgescheiden (bv. de schildklier) naar de plek

waar ze een effect moeten hebben (bv. de darmen of het hart). 

feedback mechanisme

Twee belangrijkste organen in de hersenen 

• * hypothalamus = opsporen van problemen
• * hypofyse = regulatie van de systemen. 

• hypothalamus ontdekt een probleem en geeft dit door aan hypofyse.  Deze gaat hormonen produceren en geeft dit af aan doelorgaan. Als probleem herstelt is merkt de hypothalamus dit en stopt de hypofyse met maken v hormonen.

Hypofyse

• De hypofyse is een hormoonklier in de hersenen.
• De hypofyse beïnvloedt andere hormoonklieren (zoals de geslachtsorganen)

hypofyse 

achterkwab

doorgeefluik voor hormonen vanuit hypothalamus

• ADH - minder productie van urine
• Oxytocine - samentrekken baarmoeder bij bevalling

voorkwab

maakt eigen hormonen 

• prolactine  - borstvoeding
• groeihormoon
• FSH/LSH - vrouwelijke en mannelijke geslachtsklieren
• TSH - schildklierhormoon
• hydrocortison - bijnierhormonen

Verschillende hormonen worden gemaakt door een specifieke klier. 

De belangrijkste hormoonproducerende klieren: 

1. De epifyse ofwel “pijnappelklier”, productie van melatonine

2. De hypothalamus en hypofyse, productie van o.a. groeihormoon,

thyreoidstimulerend hormoon, prolactine en oxytocine

3. De thyroïd ofwel “schildklier”, productie van schildklierhormonen (T3 en T4)

4. De bijnieren, productie van corticoiden en geslachtshormonen

5. De pancreas ofwel “alvleesklier”, productie van o.a. insuline en glucagon

6. De ovaria ofwel “eierstokken”, productie van oestrogeen en progesteron

7. De testes ofwel “teelballen”, productie van testosteron

0

Schildklier

• De schildklier maakt schildklierhormoon: 
  
• Schildklierhormoon regelt verbranding in de cellen
  
• Te weinig schildklierhormoon: Je bent koud en moe en wordt dikker.
  
• Te veel schildklierhormoon: Je hebt het warm, bent bewegelijk, valt af.
  

De bijnier

• De bijnier ligt boven de nier
  
• De bijnier maakt adrenaline
  
• Adrenaline = paniekhormoon
  

Zorgt voor:

=> snellere hartslag

=> snellere ademhaling

=> meer verbranding

Dus meer energie

geslachthormonen vrouw

• worden aangestuurd door de hypofyse
  
• worden gemaakt in de eierstokken
  
• Zorgen voor de secundaire geslachtsorganen
  
• regelen menstruatie
  

geslachthormonen man

• worden aangestuurd door de hypofyse
  
• worden gemaakt in de teelballen
  
• Zorgen voor de secundaire geslachtsorganen (zoals zwaardere spieren)
  
• testosteron
  

eilandjes van langerhans

Alvleesklier maakt hormonen 

• insuline - verlaagt glucose in het bloed
• glucagon - verhoogt glucose gehalte in het bloed. 

Eilandjes van Langerhans

Hormoon 1

Insuline

Hormoon 2

Glucagon

pijnappelklier

•  ligt in de middenhersenen, zo groot als een erwt. 
• vooral belangrijk voor melatonine. Dag en nachtritme 

pijnappelklier = epifyse

https:

https://www.anatomie-online.nl/hormonen-organenquiz.html

weefselhormoon

• maagwand maakt gastrine - productie van maagsap 
• 12vingerige darm maakt prosecterine - stimuleert pancreas
• nierweefsel maakt EPO,  bij te weinig zuurstof in het bloed. 
• allergische reactie komt er histamine vrij

sleep de hormoonklieren naar de juiste plek

testikels

hypofyse

schildklier

alvleesklier

bijnieren

Wat is de functie van hormonen?

1. Hormonen verwerken de impulsen die afkomstig zijn van spiercellen
2. Hormonen zorgen voor het voedsel van het hormoonstelsel
3. Hormonen zorgen voor snelle reacties op prikkels
4. Hormonen regelen de werking van weefsels en organen die er gevoelig voor zijn.

Hoe heet het mannelijk groeihormoon?

1. Testosteron
2. Insuline
3. Oestrogeen
4. Melatonine

Welke stoffen worden gemaakt in de Eilandjes van Langerhans die de bloedsuikerspiegel regelen?

1. Glycogeen en glucagon
2. Insuline en glycogeen
3. Insuline en glucagon
4. Insuline en glucose

Welke invloed heeft insuline op het glucosegehalte van het bloed?

1. door insuline daalt het glucosegehalte in het bloed
2. door insuline stijgt het glucosegehalte in het bloed

Hoe heet het slaaphormoon dat bepaalt hoe laat je s' avonds slaap krijgt?

1. Neuronen
2. Melatonine
3. De hypofyse
4. Het groeihormoon

Adrenaline wordt gemaakt in

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

Waar bevindt zich de schildklier?

1. boven op de nieren
2. in de voortplantingsorganen
3. in de hals tegen de luchtpijp aan
4. in de alvleesklier