cultuursensitief werken

• Keuzedeel INT
• MBO
• Studiejaar 1-3

 Wat is cultuur?

Cultureel sensitief werken 

CO semester 6 

Onderwerpen

• culturele diversiteit
• interculturele communicatie 
• verbale en non- verbale communicatie
•  Behoeften piramide Pinto 

Wat betekent culturele diversiteit?

1. Miscommunicatie bij mensen die verschillen
2. Veel geloven bij elkaar in de regio
3. Een verscheidenheid aan culturen
4. Mate van verschil

Diversiteit

Diversiteit gaat over

•  De mix van verschillen tussen mensen: demografisch (leeftijd, religie, gender, seksuele diversiteit, cultuur), 
• Fysieke mogelijkheden, maar ook over verschil in karakters, opleidingsniveau, vakgebieden, organisatiecultuur, etc.
• Kortom, diversiteit gaat over alle verschillen tussen mensen.

Bij het begrip cultuur gaat het om de drie punten die hieronder beschreven staan.
Welke daarvan is niet van belang bij culturele diversiteit?

1. De manier waarop mensen met elkaar omgaan
2. Alles wat door mensen is bedacht en gemaakt
3. De manier waarop mensen over allerlei onderwerpen denken en oordelen

Welke stelling is niet waar

1. Als verpleegkundige kom je in aanraking met mensen die heel anders zijn opgevoed en waarde hechten aan heel andere zaken dan jij.
2. Als je normen en waarden botsen met een ander, kun je meebewegen met de ander door begrip te tonen. Dit betekent dat je een compromis zoekt.
3. Botsen je normen en waarden met een ander, dan kun je bij je standpunt blijven. Hierdoor wordt het conflict vaak weggenomen
4. Het is mogelijk je aan te passen aan de ander als jullie normen en waarden botsen. Je kunt je dan ongemakkelijk gaan voelen, omdat je normen en waarden niet meer kloppen met je gedrag

Hoe noem je het feit dat mensen verschillen o.a. afkomst, leeftijd, sekse, nationaliteit, seksuele geaardheid, religie en taalgebruik?

1. Diversiteit
2. Culturele identiteit
3. Interculturele communicatie

Wat betekent 'culturele identiteit'?

1. De gedeelde, gemeenschappelijke, waarden en normen
2. Wie jij denkt dat je bent
3. Wie jij wilt zijn
4. Jouw waarden en normen waar jij trots op bent

Culturele identiteit

= Het bewustzijn dat samenhangt met de gemeenschappelijk ervaren waarden en normen en een gedeeld verleden.

 

• Jij behoort tot een groep en dit maakt deel uit van jouw zelfbeeld en zelfperceptie. 

Waar denk je aan bij interculturele communicatie

Waarom kun je in Spanje of Italië beter niet het 'Rock on!' gebaar maken naar iemand?

Interculturele communicatie kan grofweg worden gedefinieerd als het contact tussen personen van verschillende culturele achtergronden

Aandachtspunten voor communicatie met mensen uit een andere cultuur

Miscommunicatie kan het gevolg zijn van cultuurverschillen.

In het boek staan diverse tips uitgewerkt zoals:

• Korte zinnen, eenvoudige woorden
  
• Geen betuttelende of kleinerende houding aannemen
  
• Realiseer je dat je eigen culturele achtergrond je waardeoordelen kleuren
  
• Vriendelijkheid en een glimlach doen wonderen
  
• Je gebaren kunnen een andere betekenis hebben
  
• Ben voorzichtig met humor, dit kan verkeerd opgevat worden
  
• Heb een open houding
  
• Wees bedacht op analfabetisme.
  

Tips bij interculturele communicatie

• Probeer je te verdiepen in opvattingen, normen & waarde en omgangsvormen in andere culturen
• Respecteer andermans mening
• Luister actief en onbevooroordeeld
• Spreek duidelijk en niet te snel
• Gebruik korte zinnen en makkelijke woorden
• Wees niet te direct of zakelijk

Invloed op communicatie

Nederlanders: inhoud staat centraal, niet de relatie

Nederlanders communiceren heel direct, in de landen om ons heel is dat heel anders 

Niet overal praat men graag over persoonlijke problemen

Men gebruikt bloemrijke taal (omschrijvend)

Aandachtspunten 

Heb een open, belangstellende houding

Ga niet uit van vanzelfsprekendheden

Geef geen waardeoordeel / mening

Wees vriendelijk, positief, respectvol

Spreek zelf goed Nederlands

Humor is cultuurgebonden 

Let op met oogcontact, aanraking 

Ik-cultuur

Wij-cultuur

De behoeftenpiramide van Pinto

FIJNMAZIGE CULTUUR             GROFMAZIGE CULTUUR

F-Cultuur                                  G-Cultuur

Eigen waarden normen           Meeste westerse culturen

Stappenplan interculturele communicatie

Stap 1: Je eigen (cultuurgebonden) normen en waarden leren kennen. Welke regels en codes zijn van invloed op je denken, handelen en communiceren?

  

Stap 2: De (cultuurgebonden) normen, waarden en gedragscodes van de ander leren kennen. Scheid meningen over het gedrag van de ander van de feiten. Onderzoek wat het ‘vreemde’ gedrag van de ander betekent.

Stap 3: Bepaal hoe je in de gegeven situatie met de geconstateerde verschillen in normen en waarden omgaat. Bepaal vervolgens waar je grenzen liggen wat betreft aanpassing aan en acceptatie van de ander. Maak deze grenzen aan de ander duidelijk.

Is de piramide van Pinto vooral op Westers, of Niet-Westerse cultuur gericht?

1. Westers
2. Niet-Westers

Welke piramide is hiernaast te zien?

1. Piramide van Maslow
2. Piramide van Pinto

Bij welke Piramide stond het individu centraal?

1. Maslow
2. Pinto

Volgens Pinto bestaat goede interculturele communicatie uit drie stappen, de juiste volgorde is als volgt:

1. 1. Wat zijn de waarden en normen van de ander? 2.Wat zijn je eigen waarden en normen? 3. Hoe kun je dan in een bepaalde situatie met elkaar omgaan?
2. 1. Hoe kun je in een bepaalde situatie met elkaar omgaan? 2. Wat zijn de waarden en normen van een ander? 3. Wat zijn je eigen waarden en normen?
3. 1. Wat zijn je eigen waarden en normen? 2. Wat zijn de waarden en normen van de ander? 3. Hoe kun je dan in een bepaalde situatie met elkaar omgaan?
4. 1. Hoe kun je in een bepaalde situatie met elkaar omgaan? 2. Wat zijn je eigen waarden en normen? 3. Wat zijn de waarden en normen van een ander?

Dominante cultuur

Alle waarden, normen en gewoonten die de meerderheid van de bevolking met elkaar deelt.

Individualistisch

Vrijheid om je persoonlijke identiteit te ontwikkelen (eigen keuzes, verantwoordelijkheid)

Collectivistisch

Het belang van de groep staat boven het individu (hechte groep, zorgen voor elkaar).

Masculiene cultuur

Rollen zijn strikt gescheiden. Man is kostwinner, vrouw is zorgende.

Feminiene cultuur

Rollen van mannen en vrouwen lopen meer door elkaar (papadag).

Segregatie

Als groepen mensen uit verschillende culturen langs elkaar heen gaan leven (China Town).

Assimilatie

Mensen passen zich zodanig aan dat ze hun eigen culturele identiteit loslaten.

Tips bij interculturele communicatie

• Probeer je te verdiepen in opvattingen, normen & waarde en omgangsvormen in andere culturen
• Respecteer andermans mening
• Luister actief en onbevooroordeeld
• Spreek duidelijk en niet te snel
• Gebruik korte zinnen en makkelijke woorden
• Wees niet te direct of zakelijk

Je kunt interculturele communicatie bevorderen door:

1. je bewust te zijn van je eigen cultuur, waarden en normen en je verdiepen in de cultuur van de ander
2. de waarden en normen uit je eigen cultuur als maatstaf te nemen.
3. veel gebaren te gebruiken, want die betekenen in elke cultuur hetzelfde.
4. ervan uit te gaan dat waarden, normen en culturele gewoonten onveranderlijk zijn.

Opdracht

Bekijk het filmpje en schrijf voor jezelf op welke voorbeelden van culturele diversiteit je ziet.

Welke voorbeelden van culturele diversiteit haal jij uit het filmpje.

Waarom werd deze melkreclame in de Arabische emiraten een flop? Laat studenten benoemen wat ze zien op het bord en waar deze reclame voor staat?

Leg daarna uit dat de arabische taal van rechts naar links lezen, de blije baby gaat huilen naar het drinken van een flesje melk!

Welke cultuurverschillen worden benoemd in het filmpje?