Grammatica havo 3 - Foutieve samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Foutieve samentrekking

LESDOELEN

• Je weet wat een samentrekking is;
• Je kunt de 3 regels opnoemen voor de samentrekking;
• Je kunt een foutieve samentrekking herkennen;
• Je kunt een foutieve samentrekking verbeteren.
  

Wat is een samentrekking?

Bij een samentrekking laat je een woord, woordgroep of zinsdeel dat twee keer in de zin voorkomt, één keer weg.

Een samentrekking wordt daarom ook wel weglating genoemd.

Samentrekking

• Komt voor bij samengestelde  zinnen (zinnen met meer persoonsvormen)
  
  

Truus ging naar de stad en Truus kocht twee paar schoenen.

Truus ging naar de stad en kocht twee paar schoenen.

Weggelaten: Truus

Foutieve samentrekking

Samentrekking (weglating) mag alleen als de woorden die je weglaat in beide zinnen: 

1.  hetzelfde zinsdeel  (onderwerp, lijdend voorwerp etc.) / dezelfde woordsoort (zn, ww, enz.) zijn

De spelcomputer was afgeprijsd en heb ik toen gekocht.

Weggelaten: de spelcomputer

Eerste deel: spelcomputer = onderwerp
Tweede deel: spelcomputer = lijdend voorwerp     -> dus: foutieve samentrekking!

Verbetering: De spelcomputer was afgeprijsd en die heb ik toen gekocht.

Foutieve samentrekking

Samentrekking (weglating) mag alleen als de woorden die je weglaat in beide zinnen: 

2.  hetzelfde getal hebben (dus allebei enkelvoud of meervoud zijn)

Stefan heeft griep en Jan en Anna coronaklachten

Weggelaten:  heeft

Eerste deel: heeft = enkelvoud

Tweede deel: meervoud, 'heeft' kan dus niet! 

Verbetering: Stefan heeft griep en Jan en Anna hebben coronaklachten.

Foutieve samentrekking

Samentrekking (weglating) mag alleen als de woorden die je weglaat in beide zinnen: 

3. dezelfde betekenis hebben.

Mijn oma schonk thee in en daarna aandacht aan ons cadeau.

Weggelaten: mijn oma, schonk

Mijn oma -> in beide delen dezelfde betekenis, mag je dus weglaten in het tweede deel.
Schonk -> NIET dezelfde betekenis (inschenken, aandacht schenken)-> foutieve samentrekking!

Verbetering: Mijn oma schonk thee in en schonk daarna aandacht aan ons cadeau.

Snap je het al een beetje? Goed bezig!

De Eerste Kamer heeft de wet aangenomen en geldt vanaf 1 januari.

1. Goede samentrekking
2. Foutieve samentrekking

De cadeautjes stonden onder de trap en werden later uitgepakt.

1. Goede samentrekking
2. Foutieve samentrekking

Zijn broek kostte tachtig euro, maar vind ik niet mooi.'

1. Goede samentrekking
2. Foutieve samentrekking

Aan de slag!

• Maak de opdrachten bij samentrekking formuleren (h2)
• Nog niet helemaal duidelijk? Bekijk het filmpje in de studiewijzer!

Wat zijn de 3 regels voor de samentrekking?