H2 - Soorten werkwoorden/NWD/NWG

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Vandaag

Terugblik

Nieuwe stof

Evaluatie

Mijn moeder staat op de stoep.

Onderwerp

Persoonsvorm

Werkwoordelijk 

gezegde

Bijwoordelijke

bepaling

Voorzetselvoorwerp

Mijn moeder

Op de stoep

staat

Wat is het verschil tussen en voorzetselvoorwerp en een lijdend voorwerp?

1. Een VZV begint altijd met aan of voor. Een LV begint altijd met op en tegen.
2. Een VZV begint soms met een voorzetsel en een LV begint altijd met een voorzetsel.
3. Een LV begint nooit met een voorzetsel, een VZV wel.
4. Een LV staat niet in de zin als er geen MV in staat. Dat geldt niet voor VZV.

Hoe kun je een BWB van een VZV onderscheiden?

1. Bij een BWB kun je het voorzetsel vervangen door een ander voorzetsel. Bij VZV kan dat nooit.
2. Bij BWB staat het voorzetsel vast. Bij VZV kun je het voorzetsel veranderen in een andere.
3. Een BWB begint altijd met aan of voor. Een VZV begint met een willekeurig voorzetsel.
4. Een VZV en een BWB zijn verschillende namen voor hetzelfde zinsdeel.

Leg uit dat er in de volgende zin géén LV staat, maar wél een VZV.
Mijn vriend neemt deel aan de wedstrijd.

Bedenk een zin met een BWB.

Wat is een nevenschikkend voegwoord?

1. En
2. Omdat
3. Zodat
4. Maar

Wat is een onderschikkend voegwoord?

1. Omdat
2. Want
3. En
4. Zodra

Nevenschikkende voegwoorden ...

1. ... koppelen een hoofdzin en een bijzin aan elkaar.
2. ... koppelen twee hoofdzinnen aan elkaar.
3. ... koppelen een bijzin en en hoofdzin aan elkaar.
4. ... koppelen twee bijzinnen aan elkaar.

Dan koppelen onderschikkende voegwoorden...

1. ... twee bijzinnen aan elkaar.
2. ... twee hoofdzinnen aan elkaar.
3. ... twee mensen aan elkaar.
4. ... een hoofdzin en een bijzin aan elkaar.

Noem een manier waarop je een samengestelde zin kunt herkennen.

Schrijf een samengestelde zin die bestaat uit twee hoofdzinnen.

Schrijf een samengestelde zin die bestaat uit een hoofdzin en een bijzin.

Vandaag...

... het naamwoordelijk gezegde!

Wat gaan we vandaag doen?

• Naamwoordelijk gezegde herkennen. 
  
  

Wat gaan we de volgende les  doen?

• Naamwoordelijk gezegde benoemen.
  
  

Het NWG herkennen

• Bijzonder zinsdeel!
• Het naamwoordelijk gezegde koppelt een zinsdeel aan het onderwerp. 
• 
  
• Hoe herken je zo'n koppeling? Daarvoor moet je ... 

... weten wat koppelwerkwoorden zijn

• In een zin staan soms veel werkwoorden!  
• Je kunt de werkwoorden onderverdelen in 3 groepen: hulpwerkwoorden, zelfstandige werkwoorden en koppelwerkwoorden. 
• Het belangrijkste werkwoord in de zin kan een zelfstandig werkwoord of een koppelwerkwoord zijn. 
• Alle andere werkwoorden zijn hulpwerkwoorden. 

Hoe herken je het belangrijkste werkwoord?

Het belangrijkste werkwoord is het werkwoord dat je in de zin NIET kunt weglaten, zonder dat de zin van betekenis verandert. Het belangrijkste werkwoord geeft de zin betekenis.

In een zin met twee of meer werkwoorden, is de persoonsvorm nooit het belangrijkste werkwoord.

Voorbeelden

Michelle heeft een kat in haar huis. 

Michelle heeft een kat in haar huis gevoed. 

Voorbeelden

Michelle heeft een kat in haar huis. 

heeft = belangrijkste werkwoord

Michelle heeft een kat in haar huis gevoed. 

heeft = hulpwerkwoord

gevoed = belangrijkste werkwoord

Mama heeft boodschappen.

1. heeft = hulpwerkwoord
2. heeft = belangrijkste werkwoord

Mama heeft boodschappen gedaan.

1. heeft = hulpwerkwoord gedaan = hulpwerkwoord
2. heeft = belangrijkste werkwoord gedaan = hulpwerkwoord
3. heeft = hulpwerkwoord gedaan = belangrijkste werkwoord
4. beide werkwoorden zijn even belangrijk.

De winkel blijft nieuw.

1. blijft = hulpwerkwoord
2. blijft = belangrijkste werkwoord

De winkel blijft twee weken gesloten.

1. blijft = belangrijkste werkwoord gesloten = hulpwerkwoord
2. blijft en gesloten zijn even belangrijk.
3. blijft en gesloten zijn allebei hulpwerkwoorden
4. blijft = hulpwerkwoord gesloten = belangrijkste werkwoord

en dan!

• Als je het belangrijkste werkwoord hebt bepaald, is dat een zelfstandig werkwoord of een koppelwerkwoord. 
  
  
• In 1 zin staan nooit een zelfstandig werkwoord EN een koppelwerkwoord.  

Het verschil!

• Een zelfstandig werkwoord (ZWW) geeft aan dat iemand of iets iets doet. 
• Een koppelwerkwoord  (KWW) geeft aan dat iemand of iets iets is. Het koppelwerkwoord koppelt een eigenschap van het onderwerp aan het onderwerp.
• Een KWW koppelt het onderwerp aan een ander zinsdeel.

Het lijstje van de KWW's

Gelukkig kunnen niet ALLE werkwoorden koppelwerkwoord zijn. 

Werkwoorden die een koppelwerkwoord kunnen zijn, zijn: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen. 

ZWaBBeLS HDV

Voorbeelden

Mijn moeder heeft een kat.

Mijn moeder is groot.

Mijn moeder is naar oma gegaan.

Mijn moeder is groot geweest.

Voorbeelden

Mijn moeder heeft een kat.

heeft = zww

Mijn moeder is groot.

is = kww

Mijn moeder is naar oma gegaan.

is = hww                             gegaan = zww

Mijn moeder is groot geweest.

is = hww                             geweest = kww

Schrijf de werkwoorden op die koppelwerkwoord kunnen zijn.

Zelf aan de slag

1. Je maakt een socrative. Ga naar socrative.com -> login -> student login -> roomcode: TKEH2A -> vul eigen naam in -> maak quiz. 

2. Daarna ga je naar de digitale leeromgeving -> Blok 3 -> grammatica -> maken opdrachten die beginnen met 11, 12 en 14.