Van Eiland naar Wijland

• Studielessen
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 4

Van Eiland naar WIJland

Collegiaal leren in de praktijk

Jan Heijmans en Martine Creemers

Wat is kwaliteit?

- Alle processen van een organisatie

- Opvattingen en verwachtingen van mensen (kwaliteitsbewust zijn)

- Waardering binnen en buiten de organisatie op basis van een (impliciete) norm

Binnen de kwaliteit van het onderwijs nemen we 3 verschuivingen waar:

- Van kwaliteitscontrole naar kwaliteitszorg

- Van de focus op delen van de onderwijspraktijk naar focus op het totale onderwijsproces

- Van de focus op externe verantwoording naar focus op ontwikkeling en innovatie van de organisatie

Wat is professionaliteit?

Samenwerken aan een professionele cultuur.

2 spelregels

1. Samenwerken; meeweten, meepraten, meebeslissen. Met elkaar spreek je af:

- Wie, wat wanneer moet weten.

- Welke mensen het meest deskundig zijn en dus meepraten.

- Wie wanneer de knopen doorhakt.

2.Communicatie ; uitspreken, afspreken en aanspreken. Met elkaar spreek je af:

- Dat iedereen zich uitspreekt.

- Dat iedereen zich houdt aan wat je afspreekt.

- Dat iedereen elkaar aanspreekt op de vorige twee punten.

Een professionele leergemeenschap is een gemeenschap van onderwijs-professionals die samen leren over de onderwijspraktijk, met als doel deze te verbeteren. (Damhof et al., 2012)

De kernmerken van een professionele leergemeenschap:

- Overtuiging

- Focus

- Openheid

- Veelvormig

- Gedeeld leiderschap

- Samen leren

- Diep leren

Vierslag leren

(Wierdsma, 2002; Swieringa, 2005; Kim, 2005)

collegiaal leren organiseren

10 tips om af te sluiten

1. Verzorg vooraf een introductie, zodat iedereen op dezelfde manier naar collegiaal leren kijkt. Bespreek waarom je collegiaal leren belangrijk vindt, wat de verschillende vormen van collegiaal leren inhouden en bepaal samen wat je ermee wilt en wat je verwachtingen zijn.

2. Het initiatief voor collegiaal leren ligt altijd bij een persoon(bottom-up) of bij de school(top-down). Het doel van de ontwikkeling bepaalt de focus van het leren.

3. Heb helder voor ogen wat we met collegiaal leren willen bereiken. Formuleer duidelijke doelen.

4. Waardeer elkaar en ben gericht op elkaar beter maken. Ga niet beoordelen of de ander overtuigen van je eigen gelijk of praktijk.

5. Er is sprake van wederzijds respect, vertrouwen en veiligheid.

10 tips om af te sluiten (vervolg)

6. Zorg voor draagvlak. Deelname aan collegiaal leren is niet vrijblijvend. Maak van te voren duidelijk dat er veranderingen in gedrag en organisatie plaatsvinden.

7. Professionele nieuwsgierigheid en zelfkritische houding zijn noodzakelijk voor collegiaal leren.

8. Stimuleer en creëer een “professionele cultuur” waarin veel vragen gesteld worden. Men geeft en ontvangt feedback en is bereid om naar andere te luisteren en van elkaar te leren. Leidinggevende geven hierin het voorbeeld.

9. Zorg dat de randvoorwaarden in orde zijn; tijd, gelegenheid, scholing, ondersteuning enz.

10. Maak het niet te zwaar en te moeilijk. Start met eenvoudige vormen en blijf- ook als je meer ervaring hebt- een zo compact mogelijke route hanteren. Dat houdt de vaart en de motivatie erin.

Instrumenten in het boek

Langs de lijn

schoolniveau

directieniveau

terugkoppeling
directieniveau