5.1 De renaissance en Humanisme DMB

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H5 De Tijd van ontdekkers en hervormers

De Renaissance deel 1

Twee kenmerkende aspecten

het veranderende  mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling (5b)

de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid (5c)

Leerdoel (1)

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de Renaissance is, 

en wat de invloed van de Renaissance is geweest op de kunst en het leven in Europa aan het eind van de Middeleeuwen

Wat betekent het woord: renaissance?

In welk land ontstond de Renaissance?

1. Nederland
2. Duitsland
3. Spanje
4. Italië

Renaissance

• Betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur

• Periode tussen ongeveer 1450-1600

• Ontstaan in Italië

Waarom in Italië? (1)

• Veel overblijfselen uit de Romeinse tijd

• Kruistochten leidde tot handel: meer geld en contacten met andere culturen 
  

• 1453: Val van Constantinopel; Oost-Romeinse Rijk wordt veroverd door de Turken ->  christelijke geleerden vluchtten naar Italië

Waarom in Italië? (2)

• Rijke Italianen willen kunst bezitten genieten van het leven (carpe diem!) 

• Kunstenaars krijgen goed betaald; kunst niet enkel een ambacht (handtekening)

• Kunst wordt daardoor steeds beter

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch

• veel details

• emotie

• perspectief (weergeven van diepte)
• symmetrie

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen en portretten / huiselijke thematiek
  

• naakt
  

• observeren, dan pas schilderen

• wetenschap in kunst

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Sint-Pietersbasiliek, Rome

Waarom hoort dit schilderij bij de renaissance?

De Renaissance`

Waarom hoort dit schilderij bij de renaissance?

christelijk humanisme

studie van oude teksten om het christendom te verdiepen

Desiderius van Erasmus

" Lof der zotheid"

Erasmus

- kritiek op de zelfverrijking van de geestelijkheid

- veel fouten gemaakt bij kopiëren van de Bijbel, opnieuw terug naar de originele teksten van de Bijbel 

(ad fontes)

- religie is een persoonlijke relatie met God. Bijbel zelf dus bestuderen

- Durfde niet kritiek openlijk te uiten; bang voor de brandstapel. 

Copernicus

niet de aarde, maar de zon is het stilstaand middelpunt van het heelal.

...oh oh.....

De Tijd van ontdekkers en hervormers

De Renaissance

Leonardo da Vinci

Homo universalis (Universele mens)

Anatomie

Kennis van het menselijk lichaam

KA 19: Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

Wat is het Humanisme?

1. De studie van het menselijk lichaam.
2. De ontdekking dat niets in de Bijbel klopte.
3. De hernieuwde wetenschappelijke belangstelling in de wiskunde.
4. De hernieuwde wetenschappelijke belangstelling in de taal en filosofie.

Sleep de kenmerken naar de juiste plek!

Middeleeuwen

Renaissance

kritische blik

klassieke oudheid

open wereldbeeld

mens centraal

geloof centraal

geestelijken als autoriteit

gesloten wereldbeeld

Renaissance

Middeleeuwen

Renaissance?

1. Ja
2. Nee

Renaissance?

1. Ja
2. Nee

Renaissance?

1. Ja
2. Nee

Middeleeuwen

Renaissance

Renaissance betekent

Renaissance betekent:

1. nieuwe interesse voor de oudheid
2. nieuwe interesse voor andere werelddelen
3. nieuwe interesse voor het geloof
4. nieuwe interesse voor de kunst

Renaissance

Middeleeuwen

Middeleeuwen of Renaissance?

Middeleeuwen

Renaissance

Hierboven staan verschillende kunstwerken. Versleep deze naar het juiste vakje.

Hoort bij Renaissance

Hoort NIET bij Renaissance