H3.1 Kenmerken van een chemische reactie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H4.1 Kenmerken van een reactie

Leerdoel

• wat een verbrandingsreactie is, wat de drie voorwaarden voor verbranding zijn en hoe je een brand kunt voorkomen 
• wat het verschil is tussen een volledige en een onvolledige verbranding en welke reactieproducten hierbij ontstaan
• de vergelijking van een verbrandingsreactie opstellen 

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen
stoffen en ontstaan er nieuwe stoffen.

De stoffen die verdwijnen heten beginstoffen en de stoffen die

ontstaan heten reactieproducten.

Een chemische reactie kun je onder andere herkennen aan het veranderen van stofeigenschappen.

Chemische reactie = stoffen (beginstoffen) verdwijnen en er komen nieuwe stoffen (reactieproducten) voor in de plaats.

Een faseovergang is dus géén chemische reactie!

Weet je nog?

Faseverandering

Stoffen lijken te veranderen
maar er is geen chemische reactie.

Chemische reacties

Stel je steekt je stoel in de fik. Het hout zal gaan branden en je houdt as over. Dit is een voorbeeld van een chemische reactie. 

Bij een chemische reactie veranderen de moleculen.

Bij een chemische reactie verdwijnen je beginstoffen (hout) en ontstaan er nieuwe reactieproducten (as)

Stoffen

Voorwaarden verbranding

Een
brand ontstaat alleen
wanneer
alle

drie
de voorwaarden aanwezig
zijn.

Wanneer
1 van de voorwaarden
wordt

weggehaald,
dooft het vuur.

Een
verbrandingsreactie is altijd een reactie met zuurstof.

Bij
een
verbrandingsreactie komt altijd warmte vrij: Exotherm.

Exotherm

Wanneer bij de reactie energie vrijkomt,
is de reactie exotherm.

Ook wanneer je de reactie opgang moet
brengen (bijvoorbeeld: een kaars aansteken) is de reactie
exotherm.

(bijvoorbeeld: alle verbrandingen zijn
exotherm)

reactieverschijnselen

Bij elke chemische reactie zijn er één of meer reactieverschijnselen waar te nemen. Voorbeelden van reactieverschijnselen zijn: kleurverandering, ontstaan van gasbelletjes, knal, lichtflits, vuur, rook , warmte , geur

Volledige verbranding

Volledige verbranding: een verbranding met voldoende zuurstof, het is een schone verbranding

Kenmerken: geen rook, blauwe of kleurloze vlam, alle brandstof verbrandt, er ontstaat water en koolstofdioxide.

Een verbranding is een chemische reactie met zuurstof, er verdwijnen stoffen en er ontstaan andere stoffen.

Volledige verbranding

Onvolledige verbranding

Onvolledige verbranding: een verbranding met te weinig zuurstof. Het is geen schone verbranding.

Kenmerken:wel rook zichtbaar, gele vlam = brandende roetdeeltjes, niet alle brandstof verbrandt, er ontstaat water, roet (C) en koolstofmono-oxide (CO)

Onvolledige verbranding

Volledige verbranding

• voldoende zuurstof
  

Onvolledige verbranding

• Onvoldoende zuurstof
• Andere reactieproducten

Zeer giftig gas!

Ontstane oxiden

Aantonen verbrandingsproducten

Reagens = stof die een andere stof zichtbaar maakt

• Water maakt wit kopersulfaat blauw 
  
• Koolstofdioxide maakt helder kalkwater troebel
• Bruin Broomwater met zwaveldioxide wordt kleurloos
  

Producten zijn niet altijd te zien. Denk aan waterdamp en koolstofdioxide. Je kunt ze wel aantonen. 

Zelfstandig werken

Maken opdracht 1 t/m 8 of leren voor SO

zachtjes fluisteren mag

vraag? Steek je vinger op

tot 5 minuten voor het einde van de les

Een verbrandingsreactie is

1. Endotherm
2. Exotherm

Om kaarsvet te smelten moet je voortdurend verwarmen. Is het een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. Endotherm

Verdampen van alcohol.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee