NOVA 6.1 les 1 Energie effect

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H3 Organische Chemie

NOVA

4VWO

H3.1 les 1

Deze les

• Uitleg 3.1 reactie-energie
• Herhalen opstellen reactievergelijking verbrandingen
• Lezen 3.1 blz. 84 t/m 87 en bekijk VBopgave 1
  
• Maken opgaven 1, 2, 3 en 7
  

Leerdoelen H3.1 - reactie-energie

• je kent verschillende energiebronnen en kunt voorbeelden geven van energie-omzettingen
• je kunt uit een temperatuurverandering afleiden of een reactie endotherm of exotherm is
• je kunt een volledig energiediagram (met alle bijschriften) tekenen
• je kunt een kloppende reactievergelijking opstellen van volledige en onvolledige verbrandingen

Elektrolyse van water

1. exotherm
2. endotherm

Vorming van water uit waterstof en zuurstof

1. exotherm
2. endotherm

Verbranden van aardgas

1. exotherm
2. endotherm

Hoe zie je aan de temperatuurverandering of een reactie endo- of exotherm is?

Bij oplossen van natriumhydroxide in water stijgt de temperatuur van de oplossing. Het oplossen van natriumhydroxide in water is ....

1. exotherm
2. endotherm

natriumhydroxide en zoutzuur van 18 °C worden samengevoegd. Na de reactie is de temperatuur 23 °C

1. deze reactie is exotherm, want de stoffen worden warmer
2. deze reactie is endotherm, want de stoffen worden warmer
3. deze reactie is exotherm, want de omgeving wordt warmer
4. deze reactie is endotherm, want de omgeving wordt warmer

LET OP: verbeter figuur 3 blz 85

PROCES

PROCES

Je meet de temperatuurverandering ALTIJD in de omgeving

Bekijk op de volgende dia het filmpje van een chemische reactie tussen twee vaste stoffen.

Welke stoffen hebben de meeste energie: de beginstoffen of de reactieproducten?

Welke stoffen hebben de meeste energie: de beginstoffen of de reactieproducten?

Reactie-energie

Het verschil tussen de energie van de beginstoffen en de reactieproducten noemen we reactie-energie

E = Ereactieproducten - Ebeginstoffen

NOTEER

EN LEER

Reactie-energie

Het verschil tussen de energie van de beginstoffen en de reactieproducten noemen we reactie-energie

E = Ereactieproducten - Ebeginstoffen

Deze verandering van energie tussen beginstoffen en reactieproducten kunnen we weergeven in een energie-diagram

NOTEER

EN LEER

De reactie was endotherm

De temperatuur daalde, dus er is energie opgenomen uit de omgeving.

Deze energie is opgenomen door de stoffen.

De reactieproducten hebben dus meer energie dan de beginstoffen waar je mee begon

Energiediagram

In een energiediagram wordt de chemische energie (E) van de beginstoffen en van de reactieproducten weergegeven:

bij een exotherme reactie hebben de beginstoffen MEER energie dan de reactieproducten

bij een endotherme reactie hebben de beginstoffen MINDER energie dan de reactieproducten

WAAROM ONTBRANDT EEN LUCIFER NIET UIT ZICHZELF?

Bekijk de reactie in figuur 4:

vraag 1. Is de activeringsenergie groot of klein?

vraag 2. Is deze reactie exotherm of endotherm?

vraag 3. Is     E positief of negatief?

E

REACTIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN VAN (ON)VOLLEDIGE VERBRANDING

Verbrandingsreactie

brandstof + zuurstof -->   oxides van de elementen in de

                                                      brandstof

C (volledige verbranding)         CO2

C (onvoll. verbranding)               CO

H                                                           H2O

S                                                           SO2

Geef de kloppende reactievergelijking van de verbranding van thiofeen, C4H4S.

Eigen werk

opgave 1 (energie-omzettingen)

opgave 2 (endo/exotherm)

opgave 3 (reactievgl. volledige verbranding opstellen en energiediagram)

opgave 6 (reactievgl onvolledige verbranding opstellen en energiediagram)

check: 

heb je het voldoende begrepen? kun je een volledig energie-diagram tekenen? heb je alle energie-niveaus een bijschrift gegeven? staat bij alle pijlen de juiste energie? staan de pijlen tussen de juiste niveaus?