4.4 Hulp bij zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.4

Hulp bij zwangerschap

Leerdoelen 4.4

• Je kunt methoden om bij verminderde vruchtbaarheid toch zwanger te raken beschrijven
• Je kunt onderzoekstechnieken om aandoeningen bij een foetus op te sporen voor de geboorte beschrijven en de risico's benoemen
• Je kunt met biologische en ethische argumenten verschillende standpunten over ingrepen in het voortplantingsproces toelichten
• Je kunt het verschil verklaren in genetische variatie tussen de nakomelingen die ontstaan zijn door geslachtelijke en ongeslachtelijke voorplanting

Zwangerschapsbehandeling

IVF:

Oiv hormonen rijpen bij de vrouw meerdere eicellen. 

De eicellen worden ‘geoogst’ en overgebracht naar een petrischaal

Sperma van de man wordt toegevoegd.

Na een paar dagen worden enkele van de bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder.

Vraag: hoe kan de arts zien welke eicellen bevrucht zijn?

Zwangerschapsbehandeling

ICSI:

Een spermacel wordt geïnjecteerd in een eicel (evt meerdere)

Na een paar dagen worden enkele van de bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder

Welk hormoon moet de vrouw extra krijgen vóór het oogsten van de eicellen?

1. Oestrogenen
2. HCG
3. LH
4. FSH

Meerlingen

Bij IVF en ICSI behandelingen is de kans op meerlingen groot als meerdere enbryos worden teruggeplaatst.

Tegenwoordig gebeurt dit minder vaak.

Zwangerschapsdiagnostiek

Echoscopie

Zwangerschapsdiagnostiek

DNA test

- vlokkentest (cellen uit de placenta)

- vruchtwaterpunctie (cellen van embryo)

- navelstrengpunctie (bloed van embryo)

- NIPT test (bloed van de moeder met foetaal DNA)

Eerste drie geven kleine kans op een miskraam.

Zwangerschapsdiagnostiek

Wanneer:

- aangeboren afwijkingen in de familie

- leeftijd moeder (grotere kans op bijv syndroom van Down)

Dilemma: wat te doen met de uitslag?

Geslachtelijk/ ongeslachtelijk

Bij dieren is bijna altijd sprake

van geslachtelijke voortplan-

ting.

Bij planten komt in de natuur

ook vaak ongeslachtelijke

voortplanting voor.

Ongeslachtelijke voortplanting

In de landbouw wordt veel gebruik gemaakt van ongeslachtelijke voortplanting (kloneren).

Weefselkweek: kweken van plantjes op een voedingsbodem met voedingsstoffen en plantenhormonen voor het snel, veel dupliceren van een plant met gunstige eigenschappen.

Voordeel ongeslachtelijk

Snel

Maar één ouder nodig

Je weet precies wat je krijgt

Nadeel: bij veranderende omstandigheden heb je geen variatie om het op te vangen.

Voordeel geslachtelijk

Veel variatie.

Soorten kunnen zich daardoor aanpassen aan veranderende omstandigheden.