4B 6.2 Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

6.2 

Grammatica

Lesdoelen

• Je kunt jou en jouw goed gebruiken;
• je kunt als en dan goed gebruiken;
• je kunt samengestelde zinnen maken.

6.2 Taalkwesties (p. 214)

Is deze jas van ...?
jou/jouw

1. jou
2. jouw

..... bankpasje

1. jou
2. jouw

Ik bel jou / jouw morgen even, goed?

1. jou
2. jouw

jou

Jou, u en mij zijn persoonlijke voornaamwoorden (pvw). Deze woorden kun je vervangen door een naam.

Bijvoorbeeld: 

Is die tas van jou? 

Is die tas van Rutger?

jouw

Jouw, uw en mijn zijn bezittelijke voornaamwoorden (bvw). Ze geven een bezit aan. Je herkent ze aan de - w en de -n achter het woord. Als je jouw of uw vervangt door mijn, kun je horen of het om bezit gaat.

Bijvoorbeeld: 

Is dat jouw tas? 

Is dat mijn tas?

'uw' is een.......

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Het is jouw boek.

Jouw =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Wat zijn de bezittelijk voornaamwoord(en)?

Mijn opa zegt elke dag dat hij van ons houdt.

1. mijn-ons
2. ons
3. mijn
4. mijn-hij

Wat is juist?

Wil ... ... tas morgen komen ophalen?

1. jij, jou
2. jou, jouw
3. jij, jouw
4. jou, jou

Gisteren vierden we ... verjaardag.

1. jou
2. jouw

6.2 Taalkwesties (p. 215)

Ik vind voetbal net zo leuk als/dan basketbal.

1. dan
2. als

Jan eet liever een zak chips ... een appel

1. als
2. dan

Mevrouw de Vries heeft meer geduld dan/als meneer Jansen.

1. dan
2. als

als

Als gebruik je bij vergelijkingen: net zo mooi als, even groot als, twee keer zo slim als.

Voorbeeld: Die jongen is net zo lang als dat meisje.

dan

Dan gebruik je na de vergrotende trap: mooier dan, groter dan, slimmer dan. 

Voorbeeld: De kat is groter dan de muis.

Na als en dan komt altijd een persoonlijk voornaamwoord, dat hoort bij de persoonsvorm. Dit hoor je als je de zin langer maakt met een werkwoord.

• Jij rent net zo snel als ik (ren). 
• Jij rent sneller dan ik (ren).

Kies uit: Rapper Donnie is leuker op tv als/dan in het echt.

1. als
2. dan

Kies uit:
Mijn tas is net zo groot als/dan die van jou.

1. als
2. dan

Kies uit:
Ik ben kleiner als/dan mijn vader.

1. als
2. dan

Kies uit:
Jij speelt langer voetbal als/dan ik.

1. als
2. dan

Kies uit:
Het nieuwe spel is even leuk als/dan het oude spel.

1. als
2. dan

Opdrachten

Maak nu opdracht 5 en 6 (p. 214/215)

Samengestelde zinnen en voegwoorden 

(p. 216)

Enkelvoudige zin

Een enkelvoudige zin is een zin met één persoonsvorm (pv). 

Voorbeeld: Tot laat in de avond dansten (pv) de leerlingen op het schoolplein.

Samengestelde zin

Een samengestelde zin is een zin met twee of meer persoonsvormen . 

Voorbeeld: De scooter van Klaas werd (pv) gestolen, toen hij een broodje kocht (pv).

              Tip: verander de zin van tijd. De werkwoorden die     veranderen zijn persoonsvormen.

Oefenen

Even een paar quizvragen om te oefenen met het vinden van het aantal persoonsvormen.

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Door het donkere bos liepen vreemde, groen geverfde mannetjes.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Wil je een ijsje of wil je een kaassoufflé?

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Het kaassoufflétje dat ik gisteren at, was niet echt lekker, doordat het niet gaar was.

1. 1
2. 2
3. 3

Voegwoorden

Samengestelde zinnen zijn vaak aan elkaar geplakt met een voegwoord, zoals en, maar, want, omdat, terwijl, doordat. Het voegwoord kan ook aan het begin van de zin staan.

Hieronder staan drie voegwoorden.
Kun jij de drie voegwoorden vinden?

1. maar
2. want
3. en
4. denken

Vul het goede voegwoord in.
Ik drink geen koffie, .... wel thee.

1. en
2. maar
3. want
4. of

Ik drink geen koffie, .... daar krijg ik maagpijn van.

1. en
2. maar
3. want
4. of

"Zie me lachen elke keer als ik van stage loop
… klappen ze voor mij of voor mijn ego?"

1. en
2. maar
3. want
4. of

Maak van twee zinnen één zin.

Ik ga niet zwemmen. Ik ben verkouden.

Maak van twee zinnen één zin.

Ik kom wel. Ik kan niet lang blijven.

Maak van twee zinnen één zin.

Mijn geld is op. Ik heb een scooter gekocht.

Maak van twee zinnen één zin.

Zullen we lopen? Zullen we met de bus gaan?

Opdrachten

Maak nu opdracht 8 en 9 (p. 216)