10.1 stoffen en 10.2 start vertering

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Waarom is een evenwichtige voeding belangrijk? 

Gebreksziekte: als je te weinig mineralen/vitamines eet, bijvoorbeeld scheurbuik.

Wat heeft dit te maken met ADH?

Wat is het verschil tussen ADH (BINAS 82A)

en ADI (BINAS 95A)?

ADH

Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid

BINAS 82A

Vitamines

 zie functie en gevolgen tekorten

ADI

Aanvaardbare Dagelijkse Inname

BINAS 95A

Additieven ==> E-nummers

Toegevoegd ter ondersteuning aan voedingsmiddelen 

--> pakjes en zakjes

Aan welke vitamine hebben de kinderen een gebrek gehad?

1. Vitamine A1
2. Vitamine C
3. Vitamine B11
4. Vitamine D2/D3

Je kunt een vet, eiwit en koolhydraat van elkaar onderscheiden
Bestudeer BINAS 67A t/m 67H.
Weet je wat je ziet? Wat begrijp nog niet?

Koolhydraat

Eiwit

Vet

Eiwit

Koolhydraat

Vet

Welke moeten verteerd worden?

Wel:                                                                                    Niet:

Eiwitten

Koolhydraten

Mineralen

Vitamines

Vetten

Water

mineralen 

bouwstoffen

ijzer nodig voor hemoglobine

jodium nodig voor thyroxine 

(= schildklierhormoon)

calcium nodig voor botten

anorganisch

vitamines

bouwstoffen

Co-enzym: nodig om enzymen te laten werken

vitamine D maakt enzymen werkzaam die zorgen voor opname calcium door botten

organisch

Mechanische vertering

• gebit (kauwen)
  
• peristaltiek
• emulgeren

doel: vergroting van oppervlak

Gebit- extra;     verslikken? 

Strottenklepje voorkomt voedsel in je luchtpijp

Gebit - oppervlaktevergroting

Peristaltiek

                                                                                                                    Langs de hele                                                                                                                                    route (slokdarm,                                                                                                                               maag, darmen)                                                                                                                                   zorgen lengte-  en                                                                                                                          kringspieren                                                                                                                                         ervoor dat het  

                                                                                                                  voedsel de goede kant op beweegt, voedingsvezels, helpen hierbij.

Emulgeren (gal is emulgator)

EMULGEREN IS NIET VERTEREN!!!!!!

Chemische Vertering

m.b.v. spijsverteringsenzymen

doel: verkleinen van moleculen

Je kunt uitleggen waar en met behulp van welke enzymen eiwitten, koolhydraten en vetten worden afgebroken tot aminozuren, monosachariden, glycerol en vetzuren.

speekselklier

speeksel

zetmeel, glycogeen

Substraat

Product

Enzym

Enzym-substraat complex

Koolhydraat

Vet

Nucleotiden

Glycerol

Eiwit

Monosacchariden

Nucleïnezuren

Aminozuren

Vetzuren

Sleep de enzymen naar het substraat

DNA

maltose 

lipiden

RNA

peptiden

zetmeel 

(amylum)

lipase

amylase

DN-ase

RN-ase

pepsine

maltase