atomen en straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

radioactiviteit (les 1)

- wat zijn atomen

- wat zijn radioactieve stoffen

- hoe kun je radioactiviteit meten

- waar wordt radioactiviteit voor gebruikt? 

wat zijn atomen

Atomen

Verbinding

Één soort atoom noemen we ook wel een element.

Hoe zit dat samen in dat atoom?

Elektronen: negatieve lading

Protonen: positieve lading

Neutronen: geen lading

Radioactieve stoffen

Henri Becquerel ontdekt dat sommige stoffen ioniserende straling hebben in 1896.

Hij noemt dit Radioactief.

ioniserende straling

Sommige isotopen stralen ioniserende straling (radioactief) uit. Bv C14, dit is een radioactieve isotoop van koolstof C.

Deze straling zorgt ervoor dat de bouwstenen van de moleculen veranderen : de atomen veranderen.

Dit leidt tot dna schade.

Radioactiviteit

Natuurlijk radioactief vs kunstmatig radioactief

waar wordt de
straling voor
gebruikt?

Onderzoek met Gammastraling

kerncentrale 

meten van radioactiviteit

Je voelt, ruikt, ziet 

geen radioactiviteit

Geigenteller maakt geluidjes en 

meet de hoeveelheid activiteit

https://www.youtube.com/shorts/bAmtEqL0HPs

Activiteit bij radioactief verval

Het aantal (atoom)kernen dat in één seconde vervalt noemt men Activiteit.

100 becquerel (Bq) betekent dat er per seconde 100 kernen vervalen.

 Radioactiviteit les 2

welke 3 soorten straling zijn er?

hoe kun je besmet raken met radioactieve straling

hoe kun je jezelf beschermen tegen radioactieve straling?

zijn er nog meer dingen waar je rekening mee moet houden? 

Welke soorten radioactieve straling zijn er?

Drie soorten straling

Drie soorten straling

Wat zijn de gevolgen van blootstelling aan radioactieve stoffen?

Je gaat lichtgeven

Je krijgt superkrachten

Je krijgt brandwonden

Je krijgt kanker

Je kunt door dingen heenkijken

Je muteert

Je krijgt de stralingsziekte

griep-achtige klachten

Hoe kun je in aanraking met straling komen?

besmetting

straling van buitenaf

Straling tegenhouden

Alfa- en betastraling worden makkelijk tegengehouden.

Stoffen die deze straling uitzenden, zijn dus vooral gevaarlijk als je ze inademt of inslikt.

Als dit gebeurt, ben je besmet met deze straling.

Gammastralen tegenhouden

Gammastralen komen erg ver. We zeggen dan dat ze een grote dracht/doordringend vermogen hebben.

Doordat ze zo ver kunnen komen, is het erg moeilijk om alle gammastralen tegen te houden.

Gammastralen tegenhouden

Om te berekenen hoeveel gammastralen er tegengehouden worden, gebruiken we de halveringsdikte:

met n het aantal halveringsdiktes.

% overgebleven straling=(​2​​1​​)​n​​×100%

Na hoeveel halveringsdiktes is er nog minder dan 4% straling over?

% overgebleven straling=(​2​​1​​)​n​​×100%

% overgebleven straling=(​2​​1​​)​n​​×100%

% overgebleven straling=(​2​​1​​)​n​​×100%

% overgebleven straling=(​2​​1​​)​n​​×100%

% overgebleven straling=(​2​​1​​)​n​​×100%

1. 1
2. 4
3. 5
4. 6

Gammastralen tegenhouden

Halveringsdikte is een materiaaleigenschap.

Voorbeeld: Halveringsdikte voor 500 keV gammastralen

Lood: 0,42 cm

Water: 7,15 cm

Lucht:

6,2 m

Hoe kun je jezelf nog meer beschermen tegen straling?

• Afstand bewaren: lucht houdt ook wat straling tegen, en
  

• Tijd van blootstelling zo kort
  

       mogelijk houden.

Andere manieren om jezelf te beschermen

Tsjernobyl (les 3)

Waarvoor werd de radioactieve straling in Tsjernobyl gebruikt?

Wanneer was de ramp?

Wat is er gebeurd?

hoe is het 'leven' nu in Tsjernobyl?

Tsjernobyl

Waarvoor werd de radioactieve straling in Tsjernobyl gebruikt?

Wanneer was de ramp?

Wat is er gebeurd?

hoe is het 'leven' nu in Tsjernobyl?

Tsjernobyl

- kerncentrale

- opwekken van energie (tot het jaar 2000)

- ramp op 26 april 1986

- nu ontoegankelijk gebied, alleen onder streng toezicht

https://www.youtube.com/watch?v=ZPTGzkWTntQ

opdracht

Maak een reisfolder of poster over het reizen naar het rampgebied in Tsjernobyl

wat staat er in
een reisfolder?

In je product komen de volgende zaken aan bod:

- Hele korte uitleg wat er is gebeurd (mag in een paar zinnen) en waarom het gevaarlijk is in het gebied

- Welke voorzorgsmaatregelen moeten de bezoekers treffen?

 rampgebied zou willen gaan.

In je product komen de volgende zaken aan bod:

- Geef bij elke voorzorgsmaatregel aan wat het nut hiervan is.

- Geef bij elke voorzorgsmaatregel aan welke type straling (alfa, bèta en of gamma) tegen beschermd wordt. (Gebruik hier eventueel je aantekeningen van de vorige les

- Je geeft kort je eigen mening of je wel/niet als toerist naar het

 rampgebied zou willen gaan.

beoordeling

Inleveren voor de meivakantie

- papieren reisfolder zoals je die op een reisbureau zou aanbieden

- dus niet digitaal!

- je mag samenwerken maar iedereen maakt z'n eigen folder