Hoofdstuk 3, herhaling zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Fijn dat je er bent. Typ in de chat "aanwezig" om te laten weten dat je er bent. Je kunt je alvast aanmelden bij LessonUp door de code linksonder te gebruiken.

Wat gaan we doen vandaag?

• Herhaling grammatica zinsdelen
• Vragenronde
• Oefentoets 

Aan het einde van deze les

kan je beknopte bijzinnen herkennen en gebruiken

Bijzin en hoofdzin

Hoofdzinnen zijn zelfstandige zinnen, bijzinnen zijn afhankelijke zinnen:

Gijs spreekt perfect Engels. (hoofdzin)

Gijs, die tweetalig opgevoed is, spreekt perfect Engels. (hoofdzin met een bijzin)

Bijzin en hoofdzin

Een duidelijk verschil tussen hoofd- en bijzinnen is de woordvolgorde: in hoofdzinnen staat de persoonsvorm meestal op de tweede plaats, in bijzinnen staat de persoonsvorm meestal verder naar achteren.

Het regent heel hard. (hoofdzin)

Julia blijft thuis, omdat het heel hard regent. (hoofdzin + bijzin)

Bijzinnen

Een bijzin heeft een onderwerp en een persoonsvorm.

Terwijl ze aan hun ijsjes likten, slenterden de meisjes door de winkelstraat.

Beknopte bijzinnen

Een bijzin zonder onderwerp en persoonsvorm heet een beknopte bijzin.

Likkend aan hun ijsjes, slenterden de meisjes door de winkelstraat.

Beknopte bijzinnen

In plaats van de persoonsvorm bevat de beknopte bijzin een voltooid deelwoord, een onvoltooid deelwoord of te + infinitief.

Voltooid deelwoord

Uitgeput door zijn slaapgebrek, viel Fred tijdens de les Nederlands in slaap.

Onvoltooid deelwoord

Denkend aan morgen word ik toch wel zenuwachtig.

te + infinitief

Hij belde mij om te bedanken voor het cadeau.

Zinsdeel/zinsdeelstuk

• Zinsdeel (onderwerp, lijdend voorwerp, voorzetselvoorwerp, bijwoordelijke bepaling)
• Zinsdeelstuk (bijvoeglijke bepaling) 

De docent beloofde het proefwerk te bespreken.

De man, wonend op de hoek, koopt elke dag een krant.

Is de beknopte bijzin goed of fout?
Wachtend op het perron bleek de trein al vertrokken.

1. Goed
2. Fout

Is de beknopte bijzin goed of fout?
Na het gat ontdekt te hebben waarschuwde hij de dijkbewaking.

1. Goed
2. Fout

Welke functie heeft de beknopte bijzin?
Na het gat ontdekt te hebben waarschuwde hij de dijkbewaking.

1. Onderwerp
2. Lijdend voorwerp
3. Bijwoordelijke bepaling
4. Bijvoeglijke bepaling

Is de beknopte bijzin goed of fout?
Uit de wind gehouden kon hij de eindstreep halen.

1. Goed
2. Fout

Dromend van zijn vriendin liep hij tegen een lantaarnpaal. Deze beknopte bijzin maakt gebruik van

1. Een voltooid deelwoord
2. Te + infinitief
3. Onvoltooid deelwoord

Is de beknopte bijzin goed of fout?
Reagerend op uw e-mail ontvangt u hier de door u gevraagde folders.

1. Goed
2. Fout

Is de beknopte bijzin goed of fout?
Reagerend op uw e-mail ontvangt u hier de door u gevraagde folders.

1. Goed
2. Fout

Foutieve beknopte bijzinnen

Als de beknopte bijzin een bijwoordelijke bepaling is, moet het 'denkbeeldige onderwerp' van de beknopte bijwoordelijke bijzin hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin.

Zijn er nog vragen of opmerkingen?

Succes vandaag!

In Teams verschijnt vanmiddag een oefentoets.

Extra oefenen met de beknopte bijzin?

Kijk op: https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-beknopte-bijzin/

Bijwoordelijke bepalingen

Bijwoordelijke bepalingen geven meer informatie over datgene wat de werkwoorden in de zin (zoals hier: rijden) uitdrukken. Ze geven bijvoorbeeld aan wanneer iemand aan het rijden was (‘gisteren’), welk ‘hulpmiddel’ daarbij gebruikt werd (‘op mijn nieuwe fiets’), hoelang dat rijden duurde (‘binnen twintig minuten’) en waar hij/zij naartoe reed (‘naar mijn werk’).