H1 Spelling ww: gebiedende wijs en werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Wat gaan we deze les doen?

• Wat weet je nog over werkwoordspelling?
• Uitleg Spelling ww  H1 - gebiedende wijs
  
• Zelf aan de slag! 

Huiswerk

Dinsdag 7 december:

Spelling H1 opdr. 1 t/m 3 af.

Doel van deze les:

• Ik kan werkwoorden in de gebiedende wijs correct spellen.
• Ik kan werkwoorden in alle vormen en tijden correct spellen

Voordat we starten ....

Steek je hand op als je Spelling H1 en H2 af hebt.

Voordat we starten ....

Steek je hand op als je Spelling H1 en H2 af hebt.

Steek nogmaals je hand op als je spelling H3 óók al af hebt.

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Kun je aan de hand van de volgende zinnen uitleggen wat de

gebiedende wijs is? En welke vorm van het werkwoord gebruiken

we bij de gebiedende wijs?

Goedemorgen allemaal. Ga zitten.

Pak je boek en start met lezen.

Maak daarna je huiswerk

en doe dit alles in stilte!

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Werkwoordsvormen en werkwoordstijden

Een werkwoord heeft verschillende werkwoordsvormen:

• infinitief (inf): rennen
• persoonsvorm tegenwoordige tijd (pvtt): ik ren, jij rent, wij rennen
• persoonsvorm verleden tijd (pvvt): rende, renden,
• voltooid deelwoord (vd): gerend
• onvoltooid deelwoord (od): rennend
• bijvoeglijk naamwoord (bv): rennende jongen
• gebiedende wijs: ren

Welke werkwoordsvorm is 'spreken' in de volgende zin?

Ik kreeg de leerling niet te spreken.

Welke werkwoordvorm is 'versierd' in de volgende zin?

De woonkamer was feestelijk versierd voor zijn verjaardag.

Noteer de vorm van het werkwoord (pvtt, pvvt, od, vd, bn) en noteer daarachter de juiste spelling:

In mijn woonkamer hangt een ... (vergroten) foto van een ... (wandelen) tak.

Noteer de vorm van het werkwoord (pvtt, pvvt, od, vd, bn) en noteer daarachter de juiste spelling:

...(vinden) je een ...(schrijven) brief in deze tijd niet veel leuker?

... (worden) nou toch eens wakker!

1. Word
2. Wordt

Wie heeft deze vloer ... (schrobben)?

1. Geschrobt
2. Geschrobd

Hij ... (antwoorden) wel, maar waarom ... (antwoorden) jij niet?

1. antwoord, antwoord
2. antwoordt, antwoord
3. antwoordt, antwoordt
4. antwoord, antwoordt

Persoonsvorm         > T.T.

                                       

                                        > V.T.

Geen persoonsvorm   >    voltooid deelwoord ('t Kofschip)

                                           >    bijvoeglijk naamwoord (zo kort mogelijk)

                                           >    onvoltooid deelwoord ( hele ww + -d)

                                           >    gebiedende wijs (ik-vorm)

                                           >    infinitief (hele ww)

1. Ik of jij/je erachter = ik-vorm

2. ev: jij/hij/zij/het = ik-vorm + t

3. mv: wij/jullie/zij = hele werkwoord

Sterke werkwoorden: veranderen van tijd

Zwakke werkwoorden: ik-vorm + te(n)/de(n)

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Persoonsvorm tegenwoordige tijd 

1. Ik-vorm (bij: ik, of jij achter de pv)

2. Ik-vorm + t (bij: jij, hij, zij, men)

3. Hele werkwoord (bij: wij, jullie en zij)

- ik loop, ik vind, ik fiets, ik vaar, loop jij, vind jij, fiets jij, vaar jij

- jij loopt, hij vindt, zij fietst, men vaart

- wij lopen,jullie vinden, zij fietsen, wij varen

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Persoonsvorm verleden tijd 

Twee mogelijkheden:

• zwakke werkwoorden (fietsen - fietsten, gooien - gooiden)

• sterke werkwoorden (lopen - liepen, kijken - keken)

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Zwakke werkwoorden

Je maakt de verleden tijd van een zwak werkwoord als volgt:

• ik-vorm + de / te bij ik, jij, hij, zij, men
  
• ik-vorm + den / ten bij wij, jullie en zij
  

ik bloedde, jij fietste, hij antwoordde

wij bloedden, jullie fietsten, zij antwoordden

Bij twijfel over de(n) of te(n) gebruik je de regel van 't kofschip.

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Zwakke werkwoorden - 't Kofschip

Is het: ik schrobde of ik schrobte?

1. Haal -en van het hele werkwoord af. Schrobben - schrobb
   
2. Zit de laatste letter in 'T SeXy FoKSCHaaP?
   

             > Ja: ik-vorm + te(n)

             > Nee: ik-vorm + de(n)

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Sterke werkwoorden

Bij een sterk werkwoord verandert de klank in de verleden tijd:

• worden - werden - geworden
  
• zingen - zongen - gezongen
  
• lopen - liepen - gelopen

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Wat is ook alweer een voltooid deelwoord?

Het voltooid deelwoord (vd) is een van de vormen van het werkwoord. Het geeft aan dat een handeling is afgerond.

Als het voltooid deelwoord in het werkwoordelijk gezegde voorkomt, staat er altijd een vorm bij van hebben, zijn of worden.

Ik heb in de tuin gezeten.

Jij bent naar boven gegaan.

De trampoline wordt morgen geleverd.

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Wat is ook alweer een voltooid deelwoord?

Zwakke werkwoorden: het voltooid deelwoord eindigt op een -d of een -t. Als je niet weet of het voltooid deelwoord op een -t of een -d eindigt, dan kun je het langer maken (in de verleden tijd).

Ik heb gerend. (want rende)

Ik heb gefietst. (want fietste)

Ik heb gepakt. (want pakte)

Bij twijfel : 't Kofschip

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Wat is ook alweer een voltooid deelwoord?

Het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden eindigt altijd op 

-en.

zwemmen - gezwommen

lopen - gelopen

kijken - gekeken

 H1 Spelling WW - Gebiedende wijs

Wat is ook alweer een onvoltooid deelwoord?

• Onvoltooid deelwoord geeft vaak aan dat een handeling nog niet af is (onvoltooid)

Juichend liep hij over straat. Al lachend fietste ze naar huis.

• Een onvoltooid deelwoord schrijf je als volgt: hele werkwoord +d

lopend - werkend - wandelend 

Persoonsvorm         > T.T.

                                       

                                        > V.T.

Geen persoonsvorm   >    voltooid deelwoord ('t Kofschip)

                                           >    bijvoeglijk naamwoord (zo kort mogelijk)

                                           >    onvoltooid deelwoord ( hele ww + -d)

                                           >    gebiedende wijs (ik-vorm)

                                           >    infinitief (hele ww)

1. Ik of jij/je erachter = ik-vorm

2. ev: jij/hij/zij/het = ik-vorm + t

3. mv: wij/jullie/zij = hele werkwoord

Sterke werkwoorden: veranderen van tijd

Zwakke werkwoorden: ik-vorm + te(n)/de(n)

Aan de slag!

Maak H1 - Spelling ww: opdr 1-4.

Je mag dit samen doen, maar overleg zachtjes.

Werk uit het boek!

Klaar? 

Maak de extra opdracht (5), lees verder uit je leesboek of ga alvast leren.

Huiswerk

Dinsdag 7 december:

Spelling H1 opdr. 1 t/m 3 af.

Versie 2 zakelijke e-mail inleveren