Werkwoordspelling - totaaloverzicht

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Spelling werkwoorden, H1

Persoonsvorm tegenwoordige tijd (pvtt)

Bij de spelling van de pvtt ga je uit van de ik-vorm.

Hoe vind je de ik-vorm?

De ik-vorm vind je door van het hele werkwoord (de infinitief) de laatste twee letters (-en) weg te laten. 

Bijvoorbeeld: wandelen --> wandel

• Soms moet je een letter weglaten of toevoegen:

zetten - zet of lopen - loop

• Soms moet je een letter veranderen:

reizen - reis of verven - verf

Zo schrijf je de pvtt:

Uitleg PVVT: zwakke werkwoorden

Zwakke werkwoorden veranderen niet van klank in de verleden tijd. 

T KoFSCHiP X

Theorie: voltooid deelwoord

Voltooid deelwoord (vd): geeft aan dat een handeling is afgerond (=voltooid). 
Vorig jaar is Mehmet naar Turkije gevlogen. 

Spelling:

- eindigt op -en --> wij hebben heerlijke couscous gegeten.

- of eindigt op -d of -t. --> Guido heeft zaterdagavond geklaverjast. Marijke heeft haar konijn verwaarloosd. 

Theorie: voltooid deelwoord

Hoe weet je of een voltooid deelwoord op een -d of een -t eindigt?

• Je kunt het woord 'langer maken'. Je hoort of je het woord met een -t of een -d moet schrijven. Voorbeeld: kamperen --> kampeerde --> gekampeerd 
• Je gebruikt 'T eXKoFSCHiP / 'T eXFoKSCHaaP. 

       

- kamperen. Voor -en staat een -r. De -r zit niet in 't KoFSCHiP. De laatste letter van het woord is       een -d --> gekampeerd. 
- klaverjassen. Voor -en staat een -s. De -s zit wel in 't KoFSCHiP. De laatste letter van het woord   

   is een -t --> geklaverjast. 

Theorie: onvoltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord (od): geeft aan dat een handeling nog bezig is (=onvoltooid --> niet afgerond).

Vrolijk lachend stapten de kinderen uit de bus.

Spelling:

- hele werkwoord + d: juichen --> juichend 

Gebiedende wijs

• De gebiedende wijs wordt gebruikt om bevelen, aansporingen of verzoeken uit te drukken.
  
• De gebiedende wijs bestaat uit de ik-vorm.
  
  Ga nu naar huis!
  Maak je huiswerk!

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

Van voltooide en onvoltooide deelwoorden kun je een bijvoeglijk naamwoord maken. 

• Soms moet je een -e achter het woord zetten.
  branden (inf.) - verbrand (vd) - het verbrande hout
  brandend (od) - het brandende hout
  verwoesten (inf.) - verwoest (vd) - het verwoeste huis

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

• Soms moet je  voor de uitspraak -tt- of -dd- schrijven:
  bezetten (inf.) - bezet (vd) - de bezette stoel
  bekladden (inf.) - beklad (vd) - de bekladde muur

Je schrijft het bijvoeglijk naamwoord dus zo kort mogelijk!!!

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

Als een voltooid deelwoord op -en eindigt (bijvoorbeeld gelopen), dan blijft dit hetzelfde als het een bijvoeglijk naamwoord wordt (de gelopen race). 

verliezen (inf.) - verloren (vd.) - de verloren wedstrijd