Leesvaardigheid (havo 2)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlands

Leesvaardigheid

13 december 2021

Wat gaan we doen vandaag?

• Onderdeel leesvaardigheid: tekst lezen en vragen beantwoorden
  
• Tekst: 'Waarom het verzetten van de klok ons tijdelijk minder productief maakt’ 

Globaal lezen

Als je een tekst krijgt waarbij je vragen moet beantwoorden, ga je als volgt te werk: 

- je begint met oriënterend lezen; je leest de titel, de eerste alinea en bekijkt de tussenkopjes en afbeeldingen. 

- Bekijk of je op basis hiervan iets kunt zeggen over het schrijfdoel, het onderwerp en de hoofdgedachte. 

Intensief lezen

Lees vervolgens de tekst intensief. Dat betekent dat je de tekst helemaal aandachtig doorleest. 

- Omcirkel hierbij verbindingswoorden; 

- Onderstreep de kernzin van elke alinea; 

- Zet functiewoorden in de kantlijn. 

Vraag 1

Welke alinea’s horen bij de inleiding, welke bij de kern en welke bij het slot? 

Wat zou het doel moeten zijn van de inleiding, de kern en het slot van een tekst? 

Welke alinea’s horen bij de inleiding, welke bij de kern en welke bij het slot?

Vraag 2

Hoe probeert de schrijver jou nieuwsgierig te maken in de inleiding?

Wat doet de schrijver, vooral in de eerste alinea, om jouw aandacht te trekken? 

2. Hoe probeert de schrijver jou nieuwsgierig te maken in de inleiding?

Vraag 3

Wat voor gevolgen heeft het vooruitzetten van de klok op de korte termijn voor mensen?

We kijken samen naar alinea 5

3. Wat voor gevolgen heeft het vooruitzetten van de klok op de korte termijn voor mensen?

Alinea 5

Maar niet alleen nachtbrakers hebben last van het verzetten van de klok. Op de korte termijn ondervinden veel mensen nadelen van het verzetten van de klok. Zo hebben we moeite met wakker worden en kunnen we korter slapen. ‘Je kunt minder alert zijn, vermoeider zijn en meer fouten maken. Ook kunnen er eerder ongelukjes gebeuren. Daarnaast lijkt het erop dat kinderen als ze moe zijn meer zin hebben om te snacken en in het algemeen eerder ongezonde keuzes maken.’ Ook kunnen ze tijdelijk minder productief zijn op school, denkt Wattez. ‘Dit speelt vooral ’s ochtends vroeg.’ 

Vraag 4

En wat voor gevolgen kan het vooruitzetten van de klok op langer termijn hebben?

We bekijken alinea 6

4. En wat voor gevolgen kan het vooruitzetten van de klok op langer termijn hebben?

Alinea 6

Op de langere termijn is volgens Wattez vooral de sociale jetlag een probleem: de biologische klok en de sociale klok gaan dan niet gelijk op. De sociale klok wordt geleid door verplichtingen, zoals op tijd op school verschijnen en op een bepaalde tijd eten. ‘Veel leerlingen vinden dat uurtje extra licht ’s avonds wel lekker, maar je komt er moeilijker door in slaap. Dat uurtje extra licht kun je bovendien eigenlijk altijd nemen, door eerder op te staan.’ 

Vraag 5

Wat is ‘een sociale jetlag’?

Hebben we daar niet net over gelezen?

5. Wat is ‘een sociale jetlag’?

Vraag 6

Waarom zouden avondmensen meer last hebben van sociale jetlags na het vooruitzetten van de klok dan ochtendmensen?

Wat zijn avondmensen? Laten we de informatie van alinea 3 en 4 combineren!

6. Waarom zouden avondmensen meer last hebben van sociale jetlags na het vooruitzetten van de klok dan ochtendmensen?

Vraag 7

Wat voor soort slot heeft de tekst? 

Als we er een functiewoord aan zouden moeten koppelen, welk functiewoord zou dat dan zijn? 

7. Wat voor soort slot heeft de tekst?

Vraag 8

Noteer alle functiewoorden die je kan vinden en benoem de alinea waarin je ze hebt gevonden. 

Tip: in vier alinea's staat een functiewoord. In drie gevallen staat het functiewoord in de eerste zin van de alinea; in het andere geval in de tweede. 

8. Noteer alle functiewoorden die je kan vinden en benoem de alinea waarin je ze hebt gevonden.

Vraag 9

Kies één alinea waar nu geen functiewoord in staat en bedenk een functiewoord dat erbij past. Herschrijf (een deel van) jouw gekozen alinea en gebruik daarbij het door jou bedachte functiewoord. 

Laten we eens naar alinea 7 kijken...
Kun je dit zelf ook bedenken?

9. Kies één alinea waar nu geen functiewoord in staat en bedenk een functiewoord dat erbij past. Herschrijf (een deel van) jouw gekozen alinea en gebruik daarbij het door jou bedachte functiewoord.

Vraag 10

Waarom is ‘oplossingen’ geen functiewoord in de laatste zin van alinea 7?

Wanneer was iets ook alweer een functiewoord?

10. Waarom is ‘oplossingen’ geen functiewoord in de laatste zin van alinea 7?