Hoofdstuk 5 zeep en cosmetica

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5

Zeep en cosmetica

https:

hydrofobe staart en hydrofiele kop

Werking zeep

Soort zoekt soort!

Hydrofobe staart bij het 

hydrofobe vet 

Hydrofiele kop bij het 

hydrofiele water

Afwassen

Vette pan --> water en afwasmiddel (=zeep) toevoegen. Afwasmiddel vormt micellen met vet. 

Je spoelt de micellen weg.

Pan schoon! 

Werking van zeep in basisch middel.

wasmiddelen

Andere manieren om schoon te maken:

Schoonmaken met schuurmiddel: mechanische reiniging

Enzymen in wasmiddel: verwijderen voedselvlekken

Vet is ...

1. hydrofiel
2. hydrofoob

Wanneer noem je een stof hydrofiel?

1. Wanneer de stof niet oplost in water.
2. Wanneer deze stof oplost in water.

Huiswerk

Bestudeer het boek 5.1 en maak 1 t/m 7

Hard water

Hard water: 

• Bevat veel kalk (calcium en magnesium zouten)

Gevolgen:

• Kalkaanslag
• Zeep wordt minder werkzaam

Ontharden 

Je kunt hard water (water dat opgelost kalk bevat)  ontharden door:

• Het water te koken (gedestillerd water) 
  

• Zeolieten (=mineralen die kalk binden) toe te voegen. Zeolieten zitten in waspoeder.
  

• Soda toe te voegen
  

Zeolieten

Oppervlakte spanning

• Watermoleculen zitten dicht op elkaar en plakken aan elkaar.

Hoe komt het dat sommige insecten op water kunnen lopen?

• Water heeft een grote oppervlaktespanning doordat moleculen elkaar stevig vasthouden. Dit komt door de twee binden die water aangaat.
  
• Welke soorten bindingen gaat water aan?
  
• VanderWaalsbindingen en H-bruggen.
  

Zeep verwijdert vuil en vetvlekken.
Bij het wassen hechten
zeepdeeltjes aan vuildeeltjes.
Welke tekening is juist?

1. tekening 1
2. tekening 2
3. tekening 3
4. tekening 4

Voor het schoonmaken van je huid kan je reinigingsmelk gebruiken. Deze bestaat onder andere uit water en olie.
Hoe heet een mengsel van water en olie?

Huiswerk

Bestudeer het boek 5.1 en maak 8 t/m 14

Huiswerk

voer het practicum pH meten uit, zie its learning.

Peter wil de pH van ammonia bepalen. Hij ontdekt dat de stof basisch is.
Tussen welke waarden ligt de pH van ammonia

1. tussen de 0 en 6
2. tussen 8 en 14
3. rond de 0
4. rond de 7

Hoe zou Peter de pH bepaald hebben?

Leg uit of de pH van de oplossing in de emmer verandert als Peter een scheut water toevoegt.

Leg uit tot hoeveel hoger of lager de pH kan gaan.

Een stof met een pH waarde van 12 is een

1. zuur
2. base

Een stof met een pH waarde van 3 is een

1. zuur
2. base

maagsap is een

1. zuur
2. base

Als je maar genoeg water bij een zuur gooit wordt het uiteindelijk een base

1. juist
2. onjuist

Welke stoffen zijn hydrofiel?

1. Zout
2. zwarte peper
3. witte peper
4. suiker

Je doet olie, ether en water in een erlenmeyer. Daarna sluit je de erlenmeyer af met een stop en schud hem langdurig. Als je de erlenmeyer even laat staan ziet je twee lagen, zie de tekening. Welke
van de conclusies is op grond van deze proef juist?

1. ether en olie zijn hydrofiel
2. olie is hydrofiel en ether is hydrofoob
3. ether en olie zijn hydrofoob
4. olie is hydrofoob en ether is hydrofiel

Stel je neemt 50 mL van een zure oplossing
met pH 4.
Hierbij doe je 50 mL demiwater.
Wat gebeurt er met de pH?

1. De pH daalt maar wordt niet lager dan 0
2. De pH stijgt maar wordt niet hoger dan 7
3. De pH daalt maar je kan niets zeggen over de nieuwe pH
4. De pH stijgt maar je kan niets zeggen over de nieuwe pH

gootsteenontstopper is agressiever dan groene zeep. De pH van gootsteenontstopper is

1. hoger dan groene zeep
2. lager dan groene zeep
3. 3
4. kun je niet zeggen

Hoe zuurder een oplossing is hoe ... de pH

1. hoger
2. lager

Waarom zou je bleekwater niet in combinatie met andere producten mogen gebruiken?

Op een fles verfverdunner staat:
Licht ontvlambaar. Schadelijk bij inademing, opname door de mond en aanraking met de huid.
Welke twee pictogrammen horen op de fles verfverdunner te staan?

D

C

B

A

1. pictogram A
2. pictogram B
3. pictogram C
4. pictogram D

Huiswerk

Maak de opgaven 15 t/m 22

Productie van basische reinigingsmiddelen

Base

Huiswerk

Bestudeer het boek 5.3 en maak 23 t/m 29

5.4 productie op industriële schaal

• Productie gebeurt in reactoren.
• Vaak ontstaat er een bijproduct
• Het proces wordt weergegeven in een blokschema met in elk blok een bewerking( mengen, scheiden of reageren).
• Met pijlen geef  je de stofstromen door: links beginstoffen, rechts eindproduct.
• Boven de blokken staan de toegevoegde stoffen, onder de blokken de bijproducten.

voorbeeld van eem blokschema

Huiswerk

Bestudeer het boek 5.4 en maak 30 t/m 35