Les 5B - Centralisatie en quiz

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Herhaling H5

Kruistochten

paragraaf 6.5

• Vandaag in de geschiedenis
• Quiz
• Centralisatie
• Kruistocht

Plan vandaag

Leerdoel: je kunt uitleggen hoe kruistochten ontstonden en welke conflicten er ontstonden tussen kruisvaarders en Arabieren

Vandaag in de geschiedenis

8 juni

1972 - In Vietnam maakt fotograaf Nick Ut de beroemde foto van het meisje Kim Phuc dat na een napalmbombardement gillend wegrent

Vandaag in de geschiedenis

7 juni

1340 - Rotterdam krijgt stadsrechten van graaf Willem IV, graaf van Holland en Zeeland.

Vandaag in de geschiedenis

7 juni

1954 - Alan Turing, de Britse wiskundige en 'informaticus' Alan Turing overlijdt aan een cyanidevergiftiging.

https://www.youtube.com/watch?v=mXZNayEPFKc

Vul aan. Het tijdvak van hoofdstuk 6 is de tijd van ....

De jaartallen bij dit tijdvak zijn
....-....

De periode van hoofdstuk 5 en 6 is de
........?

Welk begrip past het beste bij onderstaande beschrijving?
"christenen met een afwijkend geloof"

1. Pogroms
2. Getto's
3. Ketters
4. Schepenen

Wat betekent pogrom?

1. uitbarsting van geweld tegen joden
2. uitbarsting van geweld tegen christenen
3. uitbarsting van geweld tegen moslims
4. uitbarsting van geweld tegen Nederlanders

Deze vraag gaat over 'de machtige kerk'. Zijn de volgende uitspraken juist of juist?

1. De inquisitie reisde door verschillende landen.
2. Door de pest ontstonden pogroms.
3. Door het antisemitisme ontstonden jodengetto's.
4. Door het geloof in heiligen nam hekserij (zie plaatje) toe.

1. 1. juist, 2. juist, 3. juist, 4. onjuist
2. 1. onjuist, 2. juist, 3. juist, 4. onjuist
3. 1. juist, 2. onjuist, 3. juist, 4. onjuist
4. 1. juist, 2. juist, 3. onjuist, 4. juist

Wat is de Inquisitie?

1. een groep monniken die de kerkelijke regels uitlegt
2. een kerkelijke rechtbank die ketters vervolgt
3. een vergadering van de leiders van de kerk
4. geen van bovenstaande antwoorden is juist

De inquisitie kon ketters veroordelen tot de doodstraf. Waarom werd dit opgericht?

1. De kerk zou anders uit elkaar vallen
2. Volgens de kerk is er maar één juiste manier om te geloven
3. Ze overtraden de wet, daarom een rechtbank
4. Zo kregen ketters geen plekje in de hemel

Welk begrip past het beste bij onderstaande beschrijving?
"aparte woonwijk"

1. Relikwie
2. Getto
3. Inquisitie
4. Raadhuis

Hoe noem je een bewaard gebleven stukje lichaam van een heiligen?

1. relikwie
2. inquisitie
3. liefdadigheid
4. bedevaart

Welk woord hoort bij het plaatje?

1. Aflaat
2. Gilde
3. Antisemitisme
4. Inquisitie

Mensen konden een aflaat kopen. Wat is een aflaat?
Vul aan. Met een aflaat .....

1. hoefde je niet elke zondag naar de kerkdienst
2. kon je priester worden
3. mocht je helemaal voorin de kerk zitten
4. werden je zonden vergeven

Wat zijn schepenen?

1. Rechters
2. Politie
3. Koningen
4. Edelen

Waar of niet waar? Als je je misdroeg in een stad kon je verbannen worden door de schout

1. Waar
2. Niet waar

Wat zijn keuren?

1. straffen voor een stad
2. wetten voor een stad
3. rechters van een stad
4. stadsbestuurders

Juist of onjuist:
De burgerij betaalde voor de bouw van de kerk zodat ze de bouwstijl konden kiezen

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist:
Een stad krijgt stadsrechten

1. Juist
2. Onjuist

Een gilde controleert de kwaliteit en de prijs van de producten die de gildeleden maken.

1. Waar
2. Niet waar

Einde quiz

Centralisatie

Koningen gingen hun land steeds meer als eenheid besturen: staatsvorming

• meer geld uit steden en belasting
• bestuur vanuit één plek: centralisatie
• edelen verliezen macht, leenstelsel verdwijnt

In de Middeleeuwen was de samenleving verdeeld in een standenmaatschappij. Sleep de drie standen naar de juiste plek in de afbeelding:

Bidden

Beschermen

Werken

Adel

Boeren

Geestelijken

2e stand

1e stand

3e stand

Drie standen

In de middeleeuwen bestond de samen-

leving uit drie standen:

De burgers wilden meer inspraak

Vorsten roepen een vergadering van de drie standen bij elkaar voor advies of geld. Deze vergadering heet het parlement (Engeland) of de Staten-Generaal (Nederlanden en Frankrijk)

1. Geestelijken

2. Adel

3. Boeren / burgers

Kruistochten

Bekijk het filmpje op de vorige slide. Geef 2 redenen waarom mensen op kruistocht gaan.

• Heilige stad voor de joden, moslims en christenen
• Rond het jaar 1000 hoorde de stad bij het islamitische rijk van de Fatamiden
• In de 11e eeuw veroveren de Seldjoeken Jeruzalem
• --> zij waren niet zo tolerant tegen de christenen

Jeruzalem

Byzantijnse rijk

Oorzaken 1e kruistocht

• 1095: Paus Urbanus roept op om Jeruzalem te "bevrijden"
  
  Waarom?

1. Heilige stad Jeruzalem veroverd door moslims
2. Christenen waren minder welkom in Jeruzalem
3. Byzantijnse keizer voelt zich bedreigd en vraagt paus om hulp
4. Paus wilt laten zien dat hij een baas is

Waarom beslist de paus of er wel of geen kruistocht komt?

Succes

• Velen gaan als kruisridder mee op kruistocht:
• - Toegang tot paradijs als beloning
• - Mogelijkheid land en rijkdom te veroveren
• - Bloeddorst 
• 1099: Jeruzalem wordt veroverd
• In het Midden-Oosten worden kruisvaardersstaten gesticht
• Reactie moslims: wraak
• 1187: Saladin heroverd Jeruzalem