1.3/1.4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

welkom!

• Zet je biologiespullen op tafel

• zitten volgens de plattegrond

wat gaan wij doen?

• Huiswerk en boeken controle
• Herhaling vorige les
• Verder met nieuwe basisstof 
• opdrachten maken
• afsluiten

Basisstof K1.3/BB1.4

Ademhalen

Doel van de les: 

• Je kunt de werking van de longblaasjes beschrijven.
  
• Je kunt de verschillen noemen tussen ingeademde lucht en uitgeademde lucht.
  
• Je kunt beschrijven hoe een inademing en een uitademing tot stand komen.

• Onder de longen ligt het middenrif.
•  Dit is een spier tussen de borstholte en de buikholte. 
• 
  
• Je voelt het middenrif als je de hik hebt. De spier trekt zich dan telkens kort samen.

Letter J =

1. Bronchie
2. Long
3. Luchtpijp
4. Strottenhoofd

Ademhalen

Door in en uit te ademen komt er steeds verse lucht in je longen. Je kunt op twee manieren in- en uitademen: via de borst of via de buik.

Longhaarvaten

Aan de uiteinden van de vertakkingen van de bronchiën zitten longblaasjes .

 Rondom de longblaasjes zit een netwerk van kleine bloedvaatjes: de longhaarvaten.

longblaasje

snelle gaswisseling

 3 miljoen longblaasjes. 

 oppervlakte tussen de 70 en 100 m2. (halve tennisbaan)

Gaswisseling

• In de longblaasjes zit lucht en in de longhaarvaten zit bloed. 
• De wand van de longblaasjes is erg dun. Ook de wand van de longhaarvaten is erg dun.

 Daardoor kunnen zuurstof en koolstofdioxide gemakkelijk door deze wanden heen:

• Zuurstof uit de lucht wordt door de wanden heen opgenomen in het bloed.

• Koolstofdioxide uit het bloed wordt door de wanden heen afgegeven aan de lucht.

De opname van zuurstof en de afgifte van koolstofdioxide via de longblaasjes = gaswisseling.

 De wanden zijn erg dun en de longblaasjes hebben samen een heel groot oppervlak. Daardoor gaat de gaswisseling in de longen heel snel.

Waar vindt gaswisseling plaats?

1. Luchtpijp
2. Long
3. Keelholte
4. Longblaasje

Zuurstof en koolstofdioxide

De lucht die je inademt, bevat veel zuurstof. In de longblaasjes gaat zuurstof uit de lucht naar het bloed. Het bloed vervoert de zuurstof naar de cellen. In de cellen wordt de zuurstof gebruikt voor de verbranding.

Bij de verbranding in de cellen ontstaat koolstofdioxide. De cellen geven het koolstofdioxide af aan het bloed. Het bloed vervoert het koolstofdioxide naar de longen. Daar wordt het koolstofdioxide uit de longhaarvaten afgegeven aan de lucht in de longblaasjes. Daarna adem je de lucht uit. 

Zo wordt koolstofdioxide afgevoerd uit je lichaam. Ook het water dat bij de verbranding ontstaat, wordt op deze manier afgevoerd.

Ademhalingsspieren

Bij de ademhaling gebruik je de ademhalingsspieren. Dit zijn het middenrif, de buikspieren, de tussenribspieren en (als je diep inademt) de spieren bij het sleutelbeen. 

2 soorten ademhaling

Bij de borstademhaling bewegen de ribben en het borstbeen. Bij een inademing spannen de tussenribspieren zich aan. Daardoor bewegen je ribben en je borstbeen omhoog en wordt je borstholte groter.=longen worden groter en zuigen lucht naar binnen: je ademt in.

Als de tussenribspieren ontspannen, bewegen je ribben en je borstbeen omlaag . Je borstholte en je longen worden kleiner. De lucht wordt naar buiten geperst: je ademt uit.

Borstademhaling

Bij de buikademhaling bewegen het middenrif en de buikwand.

Je middenrif trekt zich samen, waardoor het omlaag beweegt. Daardoor wordt je borstholte groter. Je longen worden groter en zuigen lucht naar binnen: je ademt in. 

Doordat het middenrif omlaag gaat, worden de organen in je buikholte weggedrukt. De organen duwen dan de buikwand naar voren.

Als je middenrif zich ontspant, keert de buikwand terug in zijn normale stand . Je borstholte en longen worden kleiner: je ademt uit.

Bij gewone, rustige ademhaling vindt zowel borstademhaling als buikademhaling plaats.

Buikademhaling

Buik

Borst

Borst- en buikademhaling

Borstademhaling:

Inademen:

- tussenrib spieren spannen aan

- borst en ribben omhoog

- longen worden groter

Uitademen:

- tussenribspieren ontspannen

- borst en ribben omlaag

- longen worden kleiner

Buikademhaling:

Inademen:

-middenrif spieren spannen aan 

- middenrif omlaag

- longen worden groter

Uitademen:

- middenrif spieren ontspannen

- middenrif omhoog

- longen worden kleiner

Zuurstof uit                                wordt

koolstofdioxide uit                             wordt

In de longblaasjes vindt gaswisseling plaats

de lucht

het bloed

opgenomen in het bloed

afgegeven aan de lucht

gaswisseling in de longen kan snel plaatsvinden, doordat .....

Bij borstademhaling bewegen

1. middenrif
2. ribben en borstbeen

Bij buikademhaling bewegen

1. ribben en borstbeen
2. het middenrif

Samenstelling lucht       

koolstofdioxide 

waterdamp

zuurstof

ingeademde lucht

uitgeademde lucht

weinig

weinig

weinig

veel

veel

veel

begrippen

gaswisseling
longhaarvaten

ademhalingsspieren

borstademhaling

buikademhaling

AAN DE SLAG!

HW BIO: 

KADER= 1.3 opdracht 1 tm 7 (4 overslaan)

BASIS= 1.4 1 tm 6 (practicum overslaan)

longen