Les Economie........ 7.4 hoe komt de overheid rond?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Paragraaf 7.4

Hoe komt de overheid rond?

Lesdoelen

• Wat is de Rijksbegroting?
• Wat is de Miljoenennota?
• Wat is een begrotingstekort of begrotingsoverschot?
• Welke belastingen betalen we allemaal aan het Rijk?

Rijksbegroting & Miljoenennota

Rijksbegroting en Miljoenennota

De Rijksbegroting is een overzicht van alle inkomsten en uitgaven die de Rijksoverheid in het komende jaar verwacht.

 

De Miljoenennota is een samenvatting/toelichting van de Rijksbegroting.

De miljoenennota is een:

1. Uitkering
2. Toelichting op de financiële begroting
3. Toelichting op de rijksbegroting
4. Een briefje van 1 miljoen euro

Begrotingstekort & -overschot

Begrotingstekort = uitgaven > inkomsten

• Geld lenen
• Bezuinigen
• Belastingen verhogen

Begrotingsoverschot = inkomsten > uitgaven

• Schuld aflossen
• Meer uitgeven

Wat zal de Overheid niet doen als ze een begrotingstekort hebben?

1. Bezuinigen
2. Belastingen verhogen
3. Lenen
4. Staatsschuld aflossen

Inkomsten voor het Rijk

• Directe belastingen
• Indirecte belastingen
• Sociale premies
• Niet-belasting ontvangsten (aardgas, boetes)

De Staatsschuld

Is een schuld van de overheid in euro's. 

Hoe ontstaat de staatsschuld?

Overheid leent geld van banken, verzekeraars, pensioenfondsen en burgers.

Staatsschuld aflossen?

Dit kan op het moment dat er een begrotingsoverschot is. 

Belastingen

Indirecte belastingen 

Kostprijsverhogende belastingen 

Directe belastingen

Belasting op inkomsten, winst en vermogen 

Directe belastingen

Worden direct aan de belastingdienst betaald.

Het gaat om de belasting over inkomen, winst en vermogen.

Belasting op inkomen

Belasting over winst

Belasting over vermogen

Indirecte belastingen

Zitten verwerkt in de prijs van producten en diensten. Ze worden betaald aan de verkoper, deze draagt ze af aan de belastingdienst.

Het gaat om btw en accijns.

Niet-belastingontvangsten

Inkomsten voor overheid naast belastingen.

Voorbeelden:

- De verkoop van aardgas levert overheid geld op.

- Winst uit staatsbedrijven waarvan de overheid (mede)eigenaar is, Staatsloterij.

- Boetes voor burgers die verkeerd parkeren of te hard rijden. Deze komen in de staatskas. 

Voorbeelden van Directe belastigen

Voorbeelden van Indirecte belastingen

Belasting op inkomen 

Belasting over winst

Belasting over vermogen 

Btw 

Accijns

Quiz

Test je kennis

Belasting die je betaalt wanneer je een product koopt is een voorbeeld van .....

1. Directe belasting.
2. Indirecte belasting.

Piet wil graag weten hoeveel inkomstenbelasting hij betaald. Dit is belasting over inkomen, oftewel....

1. Directe belasting
2. Indirecte belasting

Juist of onjuist?
De miljoenennota is een toelichting op de rijksbegroting.

1. Juist
2. Onjuist

Een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven voor het komende jaar.

1. Rijksbegroting
2. Miljoenennota

Als de overheid meer uitgaven dan inkomsten verwacht, is er een...

1. Begrotingstekort
2. Begrotingsoverschot

Ieder jaar op                                                          leest de koning de 

                                                         voor. Daarin staan de plannen van de regering voor het komende jaar. 

De verwachte inkomsten en uitgaven van het Rijk staan in de 

In de                                                            staat een toelichting hierop, waarin de regering uitlegt welke keuzes zij gemaakt heeft..

Prinsjesdag

Miljoenennota

Rijksbegroting

Troonrede

Koningsdag

Als de overheid meer inkomsten dan uitgaven verwacht, is er een ...

1. Begrotingsoverschot
2. Begrotingstekort

Loonbelasting is een ... belasting.

1. Directe
2. Indirecte

Aan de slag!

Keuze 1: 

Zelfstandig aan het werk.

Keuze 2: 

Gezamenlijk rekenopgaven maken.

Terugblik & vooruitblik 

Lesdoelen: 

Wat is de Rijksbegroting?

Wat is de Miljoenennota?

Wat is een Begrotingstekort of Begrotingsoverschot?

Welke belastingen betalen we allemaal aan het Rijk?

Weektaak: 7.3 + 7.4

Let op: volgende week PTA toets hoofdstuk 7

Post-it

Schrijf één ding op wat je na deze les nooit meer zal vergeten.

Schrijf één ding op waar je nog meer over wilt weten. 

Wat heb je geleerd?

Wat is de rijksbegroting?

Welke gevolgen heeft een begrotingstekort?

Welke belastingen betalen wij als burgers aan het Rijk?

extra uitleg

op de volgende pagina's staat extra uitleg via filmpjes