Niet compleet - Bs 7 + 8 (transcriptie en dominant/recessief)

Leerdoel Bs 8

Je kunt uitleggen wat homozygoot, heterozygoot, dominant en recessief betekenen

Bv een bloem is homozygoot recessief voor bloemkleur wit 

Bv een hond is heterozygoot voor vachtkleur 

Gen: de plek waar de erfelijke informatie van een bepaalde eigenschap ligt

Allel: de invulling van die erfelijke informatie

BV: Gen voor haarvorm, allel is steil of krullend

Homozygoot: gelijk allelenpaar

Heterozygoot: ongelijk allelenpaar

Allelen geef je aan met letters

Gen: vachtkleur

Allel: zwart dominant --> A

Allel: rood recessief --> a

Dominant allel met een HOOFDLETTER

Recessief allel met een kleine letter

Dominantie

Vaak is het zo dat één allel dominant is. Dit houdt in dat als een individu heterozygoot is, het dominante allel het fenotype volledig bepaalt.

Het andere allel wordt recessief genoemd.

De zwarte stier is heterozygoot

Genotype rode Stier: aa

Genotype zwarte stier: Aa

Welk allel is dominant? 

Een zwart cavia-mannetje wordt gekruist met een wit cavia-vrouwtje. Ze krijgen meer dan 20 nakomelingen die allemaal zwart zijn.
Welk allel is dominant? Leg je antwoord uit.

Transcriptie

• Wanneer een gen in een cel tot uiting komt (genexpressie) wordt de DNA-sequentie (recept) van dat eiwit afgelezen en verwerkt -> Eiwitsynthese (samenstellen).         
• het aflezen heet Transcriptie

Spontane mutatie

• Bij elke celdeling worden chromosomen gekopieerd
• Fouten in kopie zorgen voor verandering basenvolgorde
• Mutatie in geslachtscel of tijdens ontwikkeling embryo zorgt ervoor dat dit in alle lichaamscellen terecht komt
• Genetische variatie 

Ribosomen

• De afgelezen kopie heet RNA
  
• Het RNA wordt in het ribosoom (eiwitfabriekje in de cel) vertaald naar het juiste eiwit. 
• coronavaccin? 

genexpressie

Genen bevatten informatie voor maken van eiwitten en regelen processen.

• Eiwitten bepalen kleur, werking, vorm van je lichaam
  
• DNA-volgorde (sequentie) van een gen bevat het recept voor het maken van een eiwit

DNA-sequentie

• Volgorde van de basenparen
• DNA-sequentie bevat informatie over vormen van een eiwit (bijv. melanine -> pigment in huid en ogen) 

Meiose

Meiose 

Is het gen voor donker haar dominant of recessief?

Is de eigenschap dominant of recessief

1. Dominant
2. Recessief

Dominant en recessief 

Homozygoot en heterozygoot

Dominant of recessief?

1. De ziekte is dominant
2. De ziekte is recessief