Armeense genocide uitleg

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Armeense Genocide: 24 april 1915

Herdenkingsmonument in Yerevan (Armenië)

(kasteel van de zwaluwen,

 in het midden eeuwig brandend vuur)

genos: ras, volk

caedo: daad van moorden

genocide: volkerenmoord

Wat weet je over de
Armeense genocide?

vraag leerlingen wat ze al weten over de Armeense genocide

Bekende Armeniërs

• Oprichter Moderna (Covid-19 vaccin), N. Afeyan
• Lavrov, minister van buitenlandse zaken van Rusland
• Kim Kardashian
• System of a Down
• Alex Ohanian (oprichter Reddit)
• Charles Aznavour (Franse zanger)
• Alain Prost, F1 coureur
• Sommigen rond 1915, sommigen begin jaren '90

Start Armeense genocide 24 april 1915, tijdens de WOI in het Ottomaanse Rijk

We behandelen de Armeense genocide omdat het tijdens de Eerste Wereldoorlog plaatsvond. Het Ottomaanse Rijk was toen een bondgenoot van Duitsland en vijand van Russische Rijk. De Armeense genocide was ook een voorbeeld voor Hitler hoe je een volk kon uitroeien.

Armeniërs in het Ottomaanse Rijk  

• eerste volk dat in zijn geheel christelijk wordt: 301 n.Chr.
• ongeveer 80% is boer
• in de steden zeer rijke Armeniërs
• vaak in het westen opgeleid
• toplaag van het rijk bestond uit Armeniërs: kunst, literatuur, onderwijs, ambachten, handel, bankenwezen, gezondheidszorg, import/export, etc.
• meeste moderne vernieuwingen door Armeniërs gerealiseerd

een Armeense familie 1905 Oost-''Turkije''

Alle volken in het rijk hoorden bij een dhimni, dat kon per geloof of cultuur ingedeeld zijn. de Armeniërs hadden een eigen dhimni. Hun rechten waren ondergeschikt aan de Turkse en andere islamitische dhimni. De Koerden hadden de taak om belasting te innen bij de Armeense boeren families. Koerden mochten als moslims wapens dragen. Christenen mochten dat dus niet. Als een moslim een Armeens huis binnenkwam moest de Armeniër gehoorzamen. 

Armeniërs uit de rijkere kringen

Armeense Studenten uit Trabzon, 

een stad langs de Zwarte Zee, 1900

Armeniërs in het Ottomaanse Rijk  

• de Armeniërs hadden een eigen dhimni/volk. Hun rechten waren ondergeschikt aan de Turkse en andere islamitische dhimni's/volken. 
• De Koerden hadden de taak om belasting te innen bij de Armeense boerenfamilies. Koerden mochten als moslims wapens dragen.
• Als een moslim een Armeens huis binnenkwam moesten de Armeniërs gehoorzamen. Hen voorzien van voedsel, voor bijvoorbeeld 30 mensen

Alle volken in het rijk hoorden bij een dhimni, dat kon per geloof of cultuur ingedeeld zijn. de Armeniers hadden een eigen dhimni. Hun rechten waren ondergeschikt aan de Turkse en andere islamitische dhimni. De Koerden hadden de taak om belasting te innen bij de Armeense boeren families. Koerden mochten als moslims wapens dragen.  Christenen mochten dat dus niet. Als een moslim een Armeens huis binnenkwam moest de Armeniër gehoorzamen. De belastinginner kon met een grote groep naar het huis van een Armeense boer. De Armeniërs moesten hen van voedsel voorzien. Veel boeren in het oosten van het rijk hadden veel last van deze vorm extra van belasting innen. Ze begonnen erover te klagen.

Strijd tegen ongelijkheid, 

begin moordpartijen 

• Armeniërs eisen na de Franse revolutie gelijkheid in het Ottomaanse Rijk
• de sultan weigert
• 1894-1896 en 1909: diverse Armeense steden worden door het leger  aangevallen en mensen worden massaal vermoord: 250.000 doden.

Er ontstonden verschillende Armeense nationalistische groepen, die ook onderling oneens waren over de aanpak: conservatief, liberaal of socialistisch? Of samenwerken met de Jong Turken/de Turkse nationalisten? Ze eisten gelijkheid voor hun zware belastingen en ongelijke behandeling.

• Armeniërs zochten steun voor gelijke rechten bij westerse/christelijke landen
• Armeniërs schreven een grondwet voor het Ottomaanse Rijk, dat werd door de sultan afgewezen

Armeniërs schreven een grondwet voor het Ottomaanse Rijk, door de sultan afgewezen. Het lijkt een beetje op de eis van de patriotten in de Republiek, ook zij schreven een grondwet, die werd door de stadhouder geweigerd.

Hoe verder?

• Nationalisme als oplossing
• Eigen land creëren
• Weerstand door de sultan
• In de dorpen eigen bescherming regelen en wraak nemen als een Armeens dorp wordt aangevallen
• Dat zette kwaad bloed bij de sultan

Er ontstonden verschillende Armeense nationalistische groepen, die ook onderling oneens waren over de aanpak: conservatief, liberaal of socialistisch? Of samenwerken met de Jong Turken/de Turkse nationalisten?

Rond 1900: nationalisten werken samen

• De Jong Turken/Turkse nationalisten en sommige Armeense nationalisten werken samen
• Machtsgreep in 1909:  sultan afgezet
• Jong Turken beloven gelijkheid in het rijk als de sultan weg is

Bron: banier links Turks vlag met Armeense letter. Banier Rechts: Turks vlag met Arabische letters (toenmalige schrift in het rijk). Armeense en Turkse nationalisten vieren de machtsovername van de Jong Turken, zij hadden gelijkheid beloofd aan de Armeniërs. Er wordt een begin gemaakt met gelijkheid. Armeniers komen in het Ottomaanse parlement.

Frans Ferdinand vermoord, start WOI

Eerste Wereldoorlog

• het Commité van Eenheid en Vooruitgang  (de Jong Turken)  heeft de leiding in het Ottomaanse Rijk tijdens de Eerste Wereldoorlog
• de Jong Turken hebben met behulp van de Armeniërs de sultan verdreven

Bron: leiding van de Jong Turken, het Comité voor Eenheid en Vooruitgang.

Ottomaanse Rijk en WOI

- In 1914 koos het driemanschap van de Jong Turken de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije in de Eerste Wereldoorlog (1914-1918).

- Het Ottomaanse Rijk raakte in oorlog met Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië en verloor de belangrijke eerste slagen.

- De Turkse regering beschuldigde de christelijke Armeniërs van verraad, die ervan verdacht werden de Russen te helpen: dolkstootlegende

Armeniërs in het Russische Rijk vechten mee met de Russen

Armeniërs in het Ottomaanse Rijk worden ontwapend en vermoord.

Interessante anekdote: een Turkse generaal weigert om zijn Armeense soldaten te ontwapenen en te laten deporteren: Vehip Pasha. Hij zegt dat de Armeniers heldhaftig met de Turken meevechten. Deporteren zou hun dood betekenen. Hij wordt ontslagen omdat hij weigert om zijn soldaten te ontwapenen. Er zijn dus ook Turken die weigeren. Maar dat kost je je baan en in de meeste gevallen je leven. Vehip is een uitzondering op de regel. Vele Turken zijn vermoord omdat ze niet meewerkten aan de genocide.

De leiders en het bevel tot genocide: driemanschap

• Leiders: Talat, Enver en Cemal
• Op 24 april 1915 geeft Talat  het bevel om ALLE Armeniërs ongeacht leeftijd, rijkdom en beroep te deporteren naar de Syrische woestijn
  
• ook monniken en nonnen

De nieuwe machthebbers van het rijk organiseren de genocide. Talat is de minister van binnenlandse zaken. Hij heeft gesprekken gehad met de toenmalige ambassadeur van VS in Istanbul. Henry Mortgenhau heeft in zijn dagboek beschreven dat de Jong Turken uit waren op volkerenmoord/genocide.

De leiders en het bevel tot genocide

• Op weigering en hulp door Turken stonden hele erge straffen.
• Alsnog hebben sommige Turken en Koerden hun leven geriskeerd
• De meesten deden dus mee of durfden niets ergeten te doen

Er waren Turken die durfden om Armeniërs te helpen, maar dat waren er niet veel. De meesten deden juist mee met de vervolging en onteigening van de goederen van Armeniërs. 

Rafael de Nogales

• Vrijwilliger in het Ottomaans leger
• getuige van moordpartijen
• ontwapening en moord van Armeense soldaten in het Ottomaans leger
• getuige van desinformatie: Armeense soldaten werden door hun leiding op de foto gezet als rebellen

De nieuwe machthebbers van het rijk organiseren de genocide. Talat is de minister van binnenlandse zaken. Hij heeft gesprekken gehad met de toenmalige ambassadeur van VS in Istanbul. Henry Mortgenhau heeft in zijn dagboek beschreven dat de Jong Turken uit waren op volkerenmoord/genocide.

Rafael de Nogales

At dawn I was awakened by the noise of shots and volleys. The Armenians had attacked the town. Immediately I mounted my horse and, followed by some armed men, went to see what was happening. Judge of my amazement to discover that the aggressors had not been the Armenians, after all, but the civil authorities themselves! Supported by the Kurds and the rabble of the vicinity, they were attacking and sacking the Armenian quarter, I succeeded at last, without serious accident, in approaching the Beledie reis of the town, who was directing the murders; whereupon I ordered him to stop the massacre. He astounded me by replying that he was doing nothing more than carry out an unequivocal order emanating from the Governor-General of the province to exterminate all Armenian males of twelve years of age and over.

De nieuwe machthebbers van het rijk organiseren de genocide. Talat is de minister van binnenlandse zaken. Hij heeft gesprekken gehad met de toenmalige ambassadeur van VS in Istanbul. Henry Mortgenhau heeft in zijn dagboek beschreven dat de Jong Turken uit waren op volkerenmoord/genocide.

Rafael de Nogales 

Nogales Méndez visited Diyarbakir on June 26, 1915 and spoke with Mehmet Reşid, who was the governor of the province. During his time in Diyarbakir, he witnessed the massacres of the local Christian population of the province. According to his conversation with Reşid, the orders to massacre were sent from Interior Minister Talat Pasha. Nogales Méndez recounts in his memoirs that Reşid mentioned to him that he received a telegram directly from Talat Pasha ordering him to "Burn-Destroy-Kill"

De nieuwe machthebbers van het rijk organiseren de genocide. Talat is de minister van binnenlandse zaken. Hij heeft gesprekken gehad met de toenmalige ambassadeur van VS in Istanbul. Henry Mortgenhau heeft in zijn dagboek beschreven dat de Jong Turken uit waren op volkerenmoord/genocide.

Welke beroepen/bezigheden passen bij deze mensen...

Armeense leiders: een voorbeeld

• K. Zohrab
• schrijver
• Parlementslid
• Een van de leiders die op 24 april 1915 gearresteerd werd en onderweg naar de rechtbank werd vermoord

Veel van de leiders werden al onderweg vermoord. De anderen werden weer opgesloten en gemarteld. Er is niets meer van ze vernomen. En enkele zijn ontsnapt en getraumatiseerd. Sommigen zijn een tijdje in een gesticht opgenomen en anderen hebben zelfmoord gepleegd. Bijvoorbeeld: monnik Komitas werd opgenomen in een psychiatrische kliniek in Parijs.

Wat zie je letterlijk? Wat gebeurt er denk je?

Wat zie je hier?

Door honger kwamen veel kinderen onderweg om. Sommigen gaven hun kinderen weg aan de Koerden om ze van de dood te redden.

deportatie routes:

een voorbeeld:  

700km lopen

Tijdens de tocht....

• uitgehongerd
  
• verkocht
• vermoord

Uithongeren

• Geen voorbereidingen voor de tocht
  
• Hulp aan Armeniërs is verboden
  
• Uithongeren valt onder 1 van de artikelen van genocide wet van de VN (Verenigde Naties)

2. Verkocht

1. Verkocht als slaaf aan een Koerdische of arabische familie 
2. ''geadopteerd'' door een Turkse familie
3. Anderen werden als bruid verkocht
4. Sommigen hebben een Armeense oma: Hiernaast zie: een Armeense vrouw als slavin.... Arabische stam/groep/volk Arab punari, met gezichtstatoeages

deze foto is van een Armeens meisje dat volgens de tradities van die groep Arabieren ook tatoeages kreeg. Interessante documentaire: tatoos of my grandmother.

3. Vermoord

• Als laatste optie moord: er werd een speciale groep/bende van vrijgelaten gevangenen en eenheden die niet onder het leger vielen op de ongewapende Armeniërs afgestuurd. 
• Gevolg is verschillende manieren van moordpartijen 
  

De tocht overleefd...

• In grotten verstopt
• Massagraven in de Syrische woestijn nog steeds aanwezig

De tocht overleefd...

• Bewaakte tentenkampen zonder hulp
  
• Deze kampen hebben tot ver na WO I bestaan
  
• Er verbleven rond de 200.000 mensen
  
• De meesten zijn door de honger of ziektes omgekomen.
  
• Sommigen werden ontvoerd

Hulporganisaties

• Veel hulp uit verschillende landen
• VS
• Frankrijk
• Duitsland
• en ook uit Nederland

Hulporganisaties

• en ook hulp uit Nederland

Gevolgen Armeense genocide

• De leiders van de Jong Turken worden door de Britten opgepakt
• Ze ontvluchten de gevangenis
• Ze worden in 1919 door de Turkse militaire rechtbank in Istanbul veroordeeld
• Door de Armeense nationalisten vermoord: operatie Nemesis

Gevolgen Armeense genocide

• Veel weeskinderen
• Turken met Armeense voorouders
• Veel vluchtelingen, ontstaan Armeense diaspora, een volk dat buiten eigen land leeft
• rond de 1,5 miljoen Armeniërs vermoord
• West-Armeense beschaving in Turkije weggevaagd

Gevolgen Armeense genocide

• Strafbaar om het in Turkije te erkennen (artikel 301)
• Armeniërs verbergen hun identiteit in het dagelijks leven
• In 1900 rond de 3 miljoen Armeniers
• In 2020 rond de 70.000
• Ontkenning door Turkije
• 24 april is de 4 mei van Armenië

Gevolgen Armeense genocide

• Ontstaan van het woord genocide
• Door R. Lemkin bedacht om volkerenmoord straafbaar te stellen
• Armeniërs werkten met hem samen om dat door de VN laten erkennen
• Helaas is dat pas na de WOII gebeurd

Genocide:

....vanuit het Grieks, genos=volk en Latijn caedo=daad van moorden. Dus volkenmoord. In 1948 voor het VN aangenomen en vanaf 1951 wettelijk geldig.

Noteer iets wat je het meest is bijgebleven.

Wat zou je willen nog willen weten?