Hoofdstuk 7 par. 7.3 Ioniserende straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Radioactiviteit

Ioniserende straling

Reflectievragen

Wat is het verschil tussen een molecuul
en een atoom?

1. Een atoom bestaat uit 1 of meer moleculen
2. Een molecuul bestaat uit 1 of meer atomen
3. Er is geen verschil tussen moleculen en atomen
4. Een atoom is altijd groter dan een molecuul

Zuurstof heeft atoomnummer 8.
Wat betekent dat?

1. Er zitten altijd 8 neutronen in de kern van een zuustofatoom
2. Er zitten altijd 8 elektronen in de elektronenwolk van een zuurstofatoom
3. Er zitten altijd 8 protonen in de kern van een zuurstofatoom
4. Dat zuurstof het 8ste atoom is dat is ontdekt

Koolstof heeft atoomnummer 6.
Hoeveel elektronen heeft een koolstofatoom normaal gesproken?

1. 6
2. dat kun je niet zeggen met deze gegevens
3. 4
4. 8

Het massagetal van een atoom is......

1. de som van het aantal protonen, neutronen en elektronen
2. de som van het aantal protonen en elektronen
3. de som van het aantal neutronen en elektronen
4. de som van het aantal protonen en neutronen

Koolstof heeft atoomnummer 6.
Er is een koolstofatoom met massagetal 14.
Hoeveel neutronen zitten er
in de kern van dit atoom?

1. 6
2. 8
3. 14
4. 12

Een isotoop is........

1. een atoom met hetzelfde aantal protonen maar een ander aantal neutronen
2. een atoom met hetzelfde aantal neutronen maar een ander aantal protonen
3. een atoom met hetzelfde aantal protonen en neutronen
4. een atoom met hetzelfde aantal protonen maar een ander aantal elektronen

Leerdoelen

• je kent de effecten van straling
• je kunt omschrijven wat stabiele en instabiele kernen te maken hebben met radioactiviteit
• je weet wat alfa-, beta- en gammastraling is

Effecten van straling

- Straling wordt geabsorbeerd.

- Dit wordt omgezet in warmte.

- Sommige straling heeft zoveel energie dat deze in 

   staat is om een elektron uit een atoom kunnen stoten.

- Dan wordt het atoom een positief ion.

- De straling die een atoom kan ioniseren noem je:

                ioniserende straling.

Ioniserend vermogen

De mate waarin straling schadelijk is, wordt bepaald door het ioniserend vermogen van die straling.

Niet ioniserend: Radiogolven, IR-straling en zichtbaar licht 

Zwak ioniserend: Uv-straling

Sterk ioniserend: Rontgen- en gammastraling

Radioactiviteit

Radio = Zenden  --> dus  'Actiefzenden'
Sommige stoffen geven spontaan (zelf) ioniserende straling af.

• De kern is dan instabiel, er zijn teveel of te weinig neutronen.

• Ioniserende straling is straling die atomen kapot kan maken.
• Stoffen die ioniserende straling uitzenden noemen we radioactief.

Ionen

Een ion is een atoom met een lading.

-Te veel of te weinig elektronen (negatief)
ten opzichte van het aantal protonen (positief).
-Straling kan atomen ioniseren, dus een elektron
uit de elektronenwolk "wegschieten".

Hoe verder je naar rechts gaat in het elektomagnetisch spectrum hoe groter het Ioniserend vemogen is. Dat betekent dat UV-licht atomen kapot kan maken, bijvoorbeeld in je huid.

Rutherford

In 1898 ontdekte hij dat radioactieve bronnen soms 3 soorten straling hadden. Hij noemde ze alfa, beta en gamma -straling.

Hiernaast zie je duidelijk verschill. Kun je dat verklaren?

Negatieve lading

Zwaarste deeltje

Geen massa, geen lading

Welke straling zou de meeste schade toebrengen?

Doordringend vermogen