vitale functies les 2 periode 4 2022

• gezondheid en ziekte
• MBO
• Studiejaar 1

Vandaag

Doelen 

 Lichaamsfuncties meten

 - Pols tellen

- Ademhaling tellen

- Temperatuur opnemen

Vitale functies

wat zijn vitale functies

De vitale functies van de mens zijn de lichaamsfuncties die de mens in leven houden

Onder de vitale functies vallen:

• Hartslag
  
• Hersenfunctie
  
• Ademhaling

het ademhalingsstelsel
bestaat uit:

Ademhaling observeren

Zorgvragers met een stoornis of een te verwachten stoornis van de ademhaling

Het ademhalingscentrum, dat ligt in het verlengde merg, regelt de ademhaling.

Normaal verloopt de ademhaling automatisch. Wel kun je de ademhaling tot op zekere hoogte beïnvloeden. Je kunt sneller of langzamer, dieper of minder diep ademen. Ook is het mogelijk je adem een tijdje in te houden

wat is het gemiddelde aantal ademhaling per minuut bij de mens

Ademhaling

Afwijkende ademhaling

Kussmall – ademhaling:

Regelmatige diepe ademhaling.

Komt voor bij bewusteloosheid door een verhoogde bloedsuikerspiegel

Cheyne – stokes – ademhaling:

Onregelmatige en ongelijkmatige ademhaling

Het is een in diepte toenemende ademhaling, die geleidelijk oppervlakkiger wordt, waarnaar een korte of langere adampauze volgt.

Dit beeld zie je vaak bij mensen die op sterven liggen.

Wat bedoelen we met de frequentie van de hartslag

Hartslag

De frequentie van de hartslag wordt o.a. beïnvloed door:  

• leeftijd; 

• geslacht; 

• lichaamsbeweging

Hartslag

• Mannen hebben over het algemeen een lagere hartfrequentie dan vrouwen.
  
• Bij lichaamsbeweging heeft het lichaam meer zuurstof nodig.
  
• Om de aanvoer van zuurstof toe te laten nemen is een hogere hartfrequentie nodig.
  
• Wanneer nemen we de pols op?
  

Hartafwijkingen, medicijnen, hersenaandoening

Pols tellen: wat observeer je?

• Frequentie (60 - 100 x per minuut)
  
• Gelijkmatigheid
  
• Ritme, regelmaat
  
• Spanning en volume (vulling)
  

Beoordelen frequentie hartslag 

De hartfrequentie wordt uitgedrukt in aantal hartslagen per minuut. 

De normaalwaarde  tussen de 60 en 100 slagen per minuut. 

Van invloed op de frequentie:​

​emoties​

koorts (bij een temperatuurstijging van 1 °C neemt de hartfrequentie met acht tot twaalf slagen toe)​

bloedingen​

hartafwijkingen​

bepaald medicijngebruik

Beoordelen frequentie hartslag 

Een hartfrequentie van minder dan 60 slagen per minuut wordt een bradycardie genoemd. 

Symptomen: Duizeligheid, vermoeidheid,  neiging tot flauwvallen

Wanneer de hartfrequentie meer dan 100 slagen per minuut bedraagt, wordt dit een tachycardie genoemd.

Symptomen: kortademig, plotselinge zwakte,

 drukkend gevoel op de borst,  visusklachten

Hartoverslag

Een overslag is een krachtige hartklopping die aanvoelt als een slag op de grote trom. Meestal is een overslag onschuldig.

waar kun je de hartslag meten

Waar kan je de hartslag voelen?

Altijd een slagader

De arterie is het best voelbaar wanneer deze vlak onder de huid loopt over een harde ondergrond( bot of weefsel)​

​

Regulair​

​

Irregulair

Hartslag meten

Hartslag meten

Golfbeweging van het bloed in de arteriën​

​

Met 2 of 3 vingertoppen tegendruk te geven op arteriewand (niet duim)​

​

Arteriën die dicht aan de oppervlakte van de huid liggen ​

​

Arteriën die tegen een harde onderlaag als bot of spieren aan liggen

Het tellen van de pols doe je bij​ 

Voorkeur bij de pols.​

​

Met je tweede ,derde en vierde vinger. Niet​

Met de duim.​

​

15 seconde (x4) bij een regelmatige hartslag​

30 sec/ 60 seconde bij een onregelmatige hartslag

De hartslag observeren

Je observeert de hartslag gedurende 15 seconden

Om nu de hartslag per minuut te kunnen bepalen wordt de uitslag maal 4 vermenigvuldigd.

Temperatuur

temperaturen

Soorten thermometers

Hoe je je lichaamstemperatuur opmeet, hangt af van de thermometer die je gebruikt. Er bestaan verschillende soorten thermometers, namelijk:

soorten thermometers

meten van de temperatuur

Normale lichaamstemperatuur tussen 36,5 °C en 37,5 °

Ondertemperatuur (hypothermie)  onder 36,1 °C

Verhoging (subfebriele temperatuur)  tussen 37,5 °C en 38 °C

Koorts 38 °C en hoger 

Overtemperatuur (hyperthermie) boven 41 °C

 tempcontrole oor

Gebruik voor iedere meting een schoon lensdopje.

Meet niet in het oor waarop gelegen is.

In geval van afwijkende meting, de meting na 5 minuten herhalen.

Indien een exacte temperatuurmeting noodzakelijk is, dan temperatuur opnemen met behulp van een rectaal thermometer.

Rectale temperatuurmeting

Meest betrouwbare meting

Rectale temperatuur controle niet bij;

• Recente operatie aan het rectum of prostaat;
  
• verwondingen aan het rectum of perineum.
  
• Voorzichtigheid is geboden bij:
  
•   diarree
  
•  aambeien.
  

.

Axillair

• onder de oksel
• diep plaatsen
• arm goed dichthouden

+ gebruiksvriendelijk

-niet veel gebruikt

- minder nauwkeurig

Maak in Thieme Meulenhoff

Thema 7.26 vraag 5 t/m 7    en

 Thema 2.8 vraag 3.

Maak in Thieme Meulenhoff

Thema 7.26 vraag 5 t/m 7    en

 Thema 2.8 vraag 3.

Bloeddruk meten, Riva Rocci (RR)

Wat is een andere benaming voor bloeddruk meten?​

​

Wat meet je bij het meten van de bloeddruk?​

De druk die uitgeoefend wordt op de vaten. Is afhankelijk van de kracht waarmee het hart het bloed de vaten inpompt.

Bloeddruk meten

Wat is het doel van bloeddruk meten bij welke indicatie?

• Wordt gedaan als onderdeel van keuringen
• Zwangerschapscontroles
• Geeft zicht op de toestand van de zorgvrager
• Ter controle van een behandeling van hypertensie
• Na operaties ( daling van de bloeddruk kan wijzen op een inwendige bloeding
• Geeft informatie over conditie hart en bloedvaten

Wat heeft invloed op de bloeddruk

​

Of een gemeten bloeddruk normaal is, hangt onder meer af van:​

Leeftijd​

emotionele toestand​

Koorts​

bloedverlies. 

Normale bloeddruk

Een normale gemiddelde bloeddruk is bij: ​

oudere zorgvragers: 160/90 mmHg​

volwassenen: 120/80 mmHg​

kinderen: 110/60 mmHg​

baby’s: 90/60 mmHg​

​

Hypertensie nadat 3-5 metingen te hoog zijn​

Contra-indicaties;

Er wordt geen bloeddruk gemeten aan: 

• een gewonde of oedemateuze arm;
  
• een verlamde arm (bijv. bij CVA);
  
• een arm waar een infuus inzit;
  
• een arm waar een okseltoilet is uitgevoerd.
  

Wat als het meten niet lukt?

Manchet zit te los​

Verkeerde plek om te luisteren​

Is de stethoscoop in orde

Bloeddruk meten ausculatoir

Maak in Thieme Meulenhoff

Thema 7.26 vraag 5 t/m 7    en

 Thema 2.8 vraag 3.